Page 620 of 660
PDF/HTML Page 641 of 681
single page version
loḍhānā āṅkaḍānā yogathī kāḷarūp māchhīmāranī jāḷamān paḍe chhe. bhagavān shrī tīrthaṅkaradev
traṇ lokanā īshvar, suranar, vidyādharothī vandit e ja upadesh āpe chhe ke ā jagatanā
jīvo potapotānā upārjelān karmonā vashamān chhe ane je ā jagatane taje te karmone haṇe.
māṭe he tāt! amane iṣhṭa sanyoganā lobhathī pūrṇatā nahi thāy. ā sanyogasambandh
vījaḷīnā chamakārā jevo chañchaḷ chhe, vichakṣhaṇajano emanā pratye anurāg karatā nathī. ā
sharīrano ane sharīranā sambandhīono viyog to nishchayathī thashe, emān prīti kevī? ane
mahākalesharūp ā sansāravanamān nivās kevo? ā mārun priy chhe, evī buddhi jīvone
agnānathī chhe. ā jīv sadā ekalo ja bhavamān bhaṭake chhe, ek gatimānthī bījī gatimān
pharato atyant duḥkhī chhe. he pitā! ame sansārasāgaramān ḍūbakīo khātān atyant khed
pāmyā chhīe. ā sansāramān mithyāshāstrarūp duḥkhadāyak dvīp chhe, temān moharūp magar chhe,
shokasantāparūp pagathiyāmvāḷī durjay nadīothī pūrṇa chhe anek bhramaṇarūp vamaḷothī bhayaṅkar
chhe, anek ādhi-vyādhirūp kallolo sahit chhe, kubhāvarūp pātāḷakuṇḍathī agam chhe, krodhādi
bhāvorūp jaḷacharothī bharelo chhe, tyān vr̥uthā bakavādarūp avāj thāy chhe, mamatvarūp pavanathī
vikalparūp taraṅgo ūchhaḷe chhe, durgatirūp khārā jaḷathī bharelo chhe, atyant dussah
iṣhṭaviyog ane aniṣhṭasanyogarūp ātāp vaḍavānaḷ samān chhe, āvā bhavasāgaramān
ame anādikāḷathī khedakhinna thaī paḍayā chhīe. judī judī yonimān bhaṭakatān atikaṣhṭathī
manuṣhyadeh ane uttam kuḷ pāmyā chhīe. tethī have evun karīshun ke pharīthī bhavabhramaṇ thāy
nahi tethī badhā pratyethī moh chhoḍāvī āṭhey kumār ghararūp bandīkhānāmānthī nīkaḷyā. te
bhāgyavānone evī vairāgyabuddhi upajī ke traṇ khaṇḍanun ishvarapaṇun jīrṇa taraṇānī jem tajyun.
te vivekī mahendroday nāmanā udyānamān jaī mahābaḷ nāmanā muni pāse digambar thayā.
sarva ārambharahit antarbāhya parigrahanā tyāgī vidhipūrvak iryāsamiti pāḷatān vihār karī
gayā. kṣhamāshīl, indriyone vash karanār vikalparahit nispr̥uhī, paramayogī, bār prakāranān
tapathī karmone bhasma karī adhyātmayogathī shubhāshubh bhāvono abhāv karī kṣhīṇakaṣhāy thaī
kevaḷagnān laīne anantasukharūp siddhapadane pāmyā, jagatanā prapañchathī chhūṭayā. gautam
svāmī shreṇikane kahe chhe ke he nr̥up! ā āṭh kumāronun maṅgaḷarūp charitra je vinayavān
bhaktithī vāñche-sāmbhaḷe tenā samasta pāpano kṣhay thaī jāy, jem sūryanī prabhāthī
timirano nāsh thāy chhe.
varṇan karanār ekaso dasamun parva pūrṇa thayun.
Page 621 of 660
PDF/HTML Page 642 of 681
single page version
tenā anurāgarūp makarandamān bhāmaṇḍaḷarūp bhramar āsakta thaī gayo hato. te manamān
vichārato ke hun jineshvarī dīkṣhā dhāraṇ karīsh to mārī strīonā saubhāgyarūp kamaḷonun
van sukāī jashe, emanun chitta mārāmān āsakta chhe ane emanā virahathī mārā prāṇono
viyog thashe. men ā prāṇ sukhathī pāḷyā chhe tethī thoḍok vakhat rājyanun sukh bhogavī
kalyāṇanun kāraṇ evun tap karīsh. ā kāmabhog durnivār chhe ane enāthī pāp thashe te hun
dhyānarūp agnithī kṣhaṇamātramān bhasma karī nākhīsh. thoḍā divas hun rājya karīsh, moṭī
senā rākhīne mārā shatruone hun rājyarahit karīsh, te khaḍganā dhārak sāmantonā
abhimānano hun bhaṅg karīsh. dakṣhiṇ shreṇī ane uttar shreṇīmān hun mārī āgnā manāvīsh,
sumeru parvat ādi parvatomān marakat maṇi vagere judī judī jātinān ratnonī nirmaḷ shilā
upar strī sāthe krīḍā karīsh ityādi mananā manorath karato bhāmaṇḍaḷ seṅkaḍo varṣha ek
muhūrtanī jem vyatīt karī chūkyo hato. ā karyun, ā karīsh, em chintavan karatān
āyuṣhyano ant jāṇyo nahi. ek divas sāt māḷanā mahelanī upar sundar shayyāmān
poḍhayo hato ane vījaḷī paḍī, te tatkāḷ mr̥utyu pāmyo.
chhe tenī khabar paḍatī nathī, kṣhaṇabhaṅgur sukhanā nimitte durbuddhi ātmahit karato nathī,
viṣhayavāsanāmān lubdha thaī anek prakāranā vikalpo karyā kare chhe, je karmabandhanun kāraṇ thāy
chhe. dhan, yauvan, jīvan badhun asthir chhe, ene asthir jāṇī sarva parigrahano tyāg karī
ātmakalyāṇ kare te bhavasāgaramān ḍūbe nahi. viṣhayābhilāṣhī jīvo bhavamān kaṣhṭa sahe,
hajāro shāstro bhaṇe ane shānti na upajī to shun karyun? ane ek ja pad bhaṇīne jo shānti
thaī to prashansāyogya chhe. dharma karavānī ichchhā to sadā karyā kare paṇ dharma kare nahi to
kalyāṇ na pāme. jem kapāyelī pāṅkhavāḷo kāgaḍo ūḍīne ākāshamān pahoñchavā ichchhe paṇ
jaī shake nahi tem je nirvāṇanā udyamarahit chhe te nirvāṇ pāme nahi. jo nirudyamī
siddhapad pāmatā hoy to koī munivrat shā māṭe le? je gurunān uttam vachano hr̥udayamān
dhāraṇ karī dharmano udyam kare te kadī khedakhinna thāy nahi. je gr̥uhastha āṅgaṇe āvelā
sādhunī bhakti na kare. āhār na āpe te avivekī chhe ane gurunān vachan sāmbhaḷī dharma
na kare te bhavabhramaṇathī chhūṭe nahi. je ghaṇā pramādī chhe ane jātajātanā ashubh bhāv
karīne vyākuḷ thāy chhe temanun āyuṣhya nirarthak vīte chhe jem hatheḷīmān āvelun ratna chālyun
jāy chhe. ām jāṇī samasta laukik kārya nirarthak mānī duḥkharūp indriyonān sukhane
Page 622 of 660
PDF/HTML Page 643 of 681
single page version
prabhāvathī uttam bhogabhūmimān gayo.
ekaso agiyāramun parva pūrṇa thayun.
krīḍā karatā hoy tem te puruṣhottam pr̥ithvīne pramod upajāvatā. temanān sukhanun varṇan kyān
sudhī karīe? r̥uturāj vasantamān sugandhī vāyu vahe, koyal bole, bhamarā guñjārav kare,
samasta vanaspati khīlī ūṭhe, madonmatta thaī sarva jano harṣhathī bharelā shr̥uṅgārakrīḍā kare,
munirāj viṣham vanamān birāje, ātmasvarūpanun dhyān kare, te r̥utumān rām-lakṣhmaṇ
raṇavās sahit ane samasta loko sahit ramaṇīy vanamān tathā upavanamān nānā prakāranī
raṅgakrīḍā, rāgakrīḍā, jaḷakrīḍā, vanakrīḍā karatā hatā. grīṣhmar̥utumān nadī sukāī jāy,
dāvānaḷ samān jvāḷā varase, mahāmuni girishikhar par sūryanī sanmukh kāyotsarga
dhāraṇ karīne bese te r̥utumān rām-lakṣhmaṇ dhārāmaṇḍap mahelamān athavā ramaṇīk vanamān,
jyān anek phuvārā, chandan, kapūr, ādi shītal sugandhī sāmagrī hoy tyān sukhamān birāje
chhe, chamar ḍhoḷāy chhe, tāḍanā paṅkhā chāle chhe, nirmaḷ sphaṭikanī shilā par beṭhā chhe, agar-
chandanathī charchit jaḷ vaḍe bhīñjāyel kamaḷanān daḷ tathā puṣhponī shayyā par bese chhe.
mahāmanohar nirmaḷ jaḷamān laviṅg, elachī, kapūrādi sugandhī dravyo meḷavī tenun pān kare
chhe, latāonā maṇḍapamān birāje chhe, jātajātanī sundar kathā kare chhe, sāraṅg ādi rāg
sāmbhaḷe chhe, sundar strīo sahit uṣhṇa r̥utune parāṇe shītakāḷ jevī karīne sukhethī kāḷ
nirgaman kare chhe. varṣhār̥utumān yogīshvaro vr̥ukṣha nīche besī tap vaḍe ashubh karmano kṣhay kare
chhe, vījaḷī chamake chhe, meghathī andhakār thaī rahyo chhe, mor bole chhe, vr̥ukṣho ukhāḍī nākhatī
bhayaṅkar avāj karatī nadī vahe chhe. te r̥utumān banne bhāī sumerunā shikhar samān ūñchā
maṇimay mahelomān raṅgīn vastro paherī, sharīre kesarano lep karī, kr̥iṣhṇāguruno dhūp
agnimān nākhe chhe, sundar strīonān netrarūp bhramaronā kamaḷ samān indra samān krīḍā
karatā sukhamān rahe chhe, sharadar̥utumān jaḷ nirmaḷ thaī jāy, chandramānān kiraṇo ujjavaḷ hoy,
kamaḷ khīle, hans manohar shabdo bole, munirāj van, parvat, sarovar, nadīnā tīre besī
chidrūpanun dhyān kare te r̥utumān rām-lakṣhmaṇ rājyaparivār sāthe chāndanī jevān
Page 623 of 660
PDF/HTML Page 644 of 681
single page version
yogīshvar dharmadhyān karatān rātre nadī-taḷāvonā taṭ par jyān atishīt hoy, baraph varase,
ṭhaṇḍo pavan vāy tyān nishchaḷ thaī bese chhe. prachaṇḍ shīt pavanathī vr̥ukṣho baḷī jāy chhe, sūryanun
tej mand thāy chhe evī r̥utumān rām-lakṣhmaṇ mahelonī andaranā khaṇḍomān rahīne manavāñchhit
vilās karatān, sundar strīo sāthe vīṇā, mr̥udaṅg, bansarī vagere vājintronā shabdonun amr̥ut
kānamān reḍatān ane āhlād upajāvatān banne vīro puṇyanā prabhāvathī potānī devāṅganā
samān prativratā strīono ādar pāmatān sukhapūrvak shītakāḷ vītāvatā hatā. banne bhāī
adbhut bhogonī sampadāthī maṇḍit, prajāne ānandakārī, sukhapūrvak rahetā hatā.
temanī sevā kare chhe, uttam kriyā karanār potānā parivār sahit te potānī ichchhā
pramāṇe pr̥ithvī par vihār kare chhe, shreṣhṭha vimānamān besī sundar vanomān dev samān krīḍā kare
chhe. vasantano samay āvyo, kāmī jīvone unmādanun kāraṇ ane samasta vr̥ukṣhone praphullit
karanār, priyā ane prītamano prem vadhāranār, jemān sugandhī vāyu vāy chhe, vr̥ukṣho
jātajātanān phūlo ane phaḷothī shobhe chhe evā samaye añjanāputra, jenun chitta
jinendrabhaktimān lāgelun chhe, te hajāro strīo sāthe sumeru parvat taraph chālyo, tenī sāthe
hajāro vidyādharo chhe, shreṣhṭha vimānamān besī mārgamān vanamān krīḍā karatā jatā hatā. vanamān
sugandhī pavan vāy chhe, devāṅganāo rame chhe, kulāchalomān, sundar sarovaromān, manohar vanamān
bhamarā guñjārav kare chhe, koyal ṭahukā kare chhe, pashupakṣhīonān yugalo vichare chhe, sarva
jātinān patra, puṣhpa, phaḷo shobhe chhe, ratnonī jyotithī parvato udyotarūp lāge chhe, sundar
taṭavāḷī, nirmaḷ jaḷabharelī nadī vahī rahī chhe. temān taraṅg ūchhaḷe chhe, phīṇanā goṭā
phelāy chhe, kalarav karatī vahe chhe, magar, matsya ādi jaḷacharo krīḍā kare chhe, banne taṭ
paranān vr̥ukṣhonān patrono sarasarāṭano dhvani phelāy chhe, pāsenān van-upavanomān
ratnanirmāyit jinamandiro chhe. pavanaputra param udayathī yukta anek parvato par akr̥utrim
chaityālayonān darshan karī vimānamān besī strīone pr̥ithvīnī shobhā dekhāḍato
atiprasannatāthī kahe chhe-he priye! sumeru par svarṇamayī jinamandiro dekhāy chhe, enān
shikhar sūrya samān dedīpyamān chhe, girinī guphāmān manohar dvāranī ratnajaḍit shobhā
prakāsh phelāve chhe, tyān arati upajatī ja nathī. sumerunā bhūmitaḷ par ati ramaṇīk
bhadrashāl van chhe, sumerunī kaṭimekhalā par vistīrṇa nandanavan chhe, sumerunā vr̥ukṣhasthaḷ par
saumanas van chhe, tyān kalpavr̥ukṣha kalpalatāothī vīṇṭaḷāyelān shobhe chhe, jātajātanān ratnonī
shilā shobhe chhe. sumerunā shikhar par pāṇḍuk van chhe, tyān jineshvarono janmotsav thāy chhe.
ā chārey vanamān chār chār chaityālayo chhe, tyān devadevīonun nirantar āgaman thāy chhe,
yakṣha, kinnar, gandharvonā saṅgītathī nād phelāy chhe, apsarā nr̥itya kare chhe, kalpavr̥ukṣhonān puṣhpa
manohar chhe, nānā
Page 624 of 660
PDF/HTML Page 645 of 681
single page version
priye! pāṇḍuk vanamān param adbhut jinamandiro shobhe chhe, jene jotān man praphullit thaī
jāy, atyant prajvalit nirdhūm agni samān, sandhyānān vādaḷonā raṅg samān, ūgatā
sūrya samān svarṇamay shobhe chhe. samasta uttam ratnothī shobhatā, hajāro motīonī
māḷāthī maṇḍit ati manohar chhe. māḷāonā motī pāṇīnā parapoṭā jevā shobhe chhe.
chāre taraph ūñchā koṭ ane daravājā vagere vibhūtithī virājamān chhe. raṅgaberaṅgī laherātī
dhajāo suvarṇanā stambhathī dedīpyamān ā akr̥utrim chaityālayonī shobhā kyān sudhī
kahīe? tenun sampūrṇa varṇan indrādik devo paṇ karī shake nahi. ke kānte! pāṇḍukavananān
chaityālayo jāṇe sumerunā mugaṭo ja chhe, atiramaṇīk chhe.
akr̥utrim pratibimb sarva atishayathī birāje chhe, sharadanān ujjavaḷ vādaḷāo vachche
chandramānī jem shobhe chhe. sarva uttam lakṣhaṇothī maṇḍit hanumāne hāth joḍī rāṇīo sahit
namaskār karyā. jem tārāo vachche chandramā shobhe tem rājyaloko vachche hanumān shobhe chhe,
jinendranān darshanathī temane ati harṣha ūpajyo chhe. badhī strīo paṇ atyant ānand pāmī
chhe, badhāne romāñch thaī gayo, netro khīlī ūṭhayān. vidyādharīo bhaktiyukta sarva upakaraṇo
sahit uttam cheṣhṭāvāḷī, pavitra kuḷamān ūpajelī devāṅganāonī jem anurāgapūrvak
devādhidevanī vidhipūrvak pūjā karavā lāgī. pavitra padmahr̥udanun jaḷ ane sugandh, chandan,
muktāphaḷanā akṣhat svarṇamay kamaḷ, kalpavr̥ukṣhanān puṣhpa ane amr̥utarūp naivedya, ratnonā
dīpathī pūjā karatī hatī. malayāgiri chandanādithī dashe dishā sugandhamay thaī rahī chhe, param
ujjavaḷ atyant shītaḷ jaḷ, aguru ādi pavitra dravyothī ūpajel dhūpanun kṣhepaṇ karatī
hatī, amr̥utaphaḷ chaḍāvatī hatī, ratnonā chūrṇathī māṇḍalun taiyār karatī hatī. manohar aṣhṭa
dravyothī patinī sāthe pūjā karatī hatī. rāṇīo sāthe pūjā karatā hanumān saudharma indra
pūjā karatān shobhe tevā shobhe chhe. hanumāne janoī paherī chhe, sarva ābhūṣhaṇ ane jhīṇān
vastra paheryān chhe, tenā mugaṭ par pāparahit vānaranun chihna chhe, mugaṭ ratnothī dedīpyamān
chhe. te pramodathī jenān netra praphullit banyān chhe, te rīte pūjā kare chhe. pūjā karyā pachhī teṇe
sur-asuronā guru jineshvaranā pratibimbanī stuti karī. indranī apsarāoe tene pūjā
ane stuti karatān joyā ane tenī khūb prashansā karī. e pote vīṇāvādanamān pravīṇ hatā
tethī vīṇā laīne jinendrachandranān guṇagān karavā lāgyā. je shuddha chittavāḷā jinendranī
pūjāmān anurāgī chhe, tenī samīpe sarva kalyāṇ chhe. temane kāī durlabh nathī, temanun darshan
maṅgaḷarūp chhe. jemaṇe uttam manuṣhyadeh pāmīne shrāvakanān vrat laī draḍh bhaktithī jinavarane
pūjyā te jīvoe potāno janma saphaḷ karyo chhe; te potānā hāthamān kalyāṇane dhāraṇ kare
chhe, janmanun phaḷ temaṇe ja meḷavyun chhe. hanumāne pūjā, stuti, vandanā karī, vīṇā bajāvī
anek rāg gāī adbhut stuti karī. joke bhagavānanān darshanathī
Page 625 of 660
PDF/HTML Page 646 of 681
single page version
ashātanā lāge tethī jinarājanā charaṇ hr̥udayamān dhāraṇ karīne mandiramānthī bahār nīkaḷyā,
vimānomān beṭhā ane hajāro strīonī sāthe sumerunī pradakṣhiṇā karī. jem sūrya sumerunī
pradakṣhiṇā kare tem shrī shail eṭale ke hanumāne shailarāj eṭale sumerunī pradakṣhiṇā karī
samasta chaityālayomān darshan karī, bharatakṣhetra taraph āvyā, mārgamān sūryāsta thaī gayo ane
sūryanī pāchhaḷ sandhyā paṇ vilay pāmī, kr̥iṣhṇa pakṣhanī rātri tārārūp bandhuothī chandrarūp
pati vinā shobhatī nahotī. hanumāne nīche ūtarī ek suradundubhi nāmanā parvat par senā
sahit rātri vitāvī. kamaḷādi anek sugandhī puṣhpone sparshīne pavan āvyo tethī senānā
māṇasone khūb majā āvī, jineshvaradevanī vāto karatā hatā tyān rātre ākāshamānthī ek
dedīpyamān tāro kharī paḍayo te hanumāne joyo ane manamān vichāryun ke arere! ā asār
sansāravanamān dev paṇ kāḷane vash chhe, evun koī nathī je kāḷathī bache. vījaḷīnā chamakārā
ane jaḷanā taraṅg jevā kṣhaṇabhaṅgur chhe tevun sharīr vinashvar chhe. ā sansāramān ā jīve
anant bhavamān duḥkh ja bhogavyān chhe. jīv viṣhayanān sukhane sukh māne chhe te sukh nathī,
duḥkh ja chhe, parādhīn chhe, viṣham kṣhaṇabhaṅgur sansāramān duḥkh ja chhe, sukh hotun nathī. e
mohanun māhātmya chhe ke anantakāḷathī jīv duḥkh bhogavato bhaṭake chhe, anant avasarpiṇī
utsarpiṇī kāḷabhramaṇ karīne manuṣhyadeh koī vār koīk ja pāme chhe te pāmīne dharmanun
sādhan vr̥uthā khoī nākhe chhe, ā vināshik sukhamān āsakta thaī anek saṅkaṭ pāme chhe.
ā jīv rāgādine vash thayo chhe ane vītarāgabhāvane jāṇato nathī. ā indriyo
jainamārganā āshray vinā jītī shakāy tem nathī. ā indriyo chañchaḷ chhe te jīvane
kumārgamān lagāḍī ā jīvane ā bhav ane parabhavamān duḥkh āpe chhe. jem mr̥ug, matsya
ane pakṣhī lobhanā vashe pāradhinī jāḷamān paḍe chhe tem ā kāmī, krodhī, lobhī jīv
jinamārga pāmyā vinā agnān vashe prapañcharūp pāradhīnī bichhāvelī viṣhayarūp jāḷamān paḍe
chhe. je jīv āshīviṣh sarpa samān ā man-indriyonā viṣhayomān rame chhe te mūḍh duḥkharūp
agnimān baḷe chhe. jem koī ek divas rājya karī ghaṇā divaso sudhī trās bhogave tem
ā mūḍh jīv thoḍā divaso viṣhayanun sukh bhogavī anantakāḷaparyant nigodanān duḥkh bhogave
chhe. je viṣhayasukhanā abhilāṣhī chhe te duḥkhonā adhikārī chhe, narak nigodanun mūḷ evā
ā viṣhayone gnānī īchchhatā nathī, moharūp ṭhagathī ṭhagāyelā je ātmakalyāṇ karatā nathī
te mahākaṣhṭa pāme chhe. je pūrvabhavamān dharma upārjīne manuṣhyabhav pāmī dharmano ādar karatā
nathī te jem dhan ṭhagāvīne koī duḥkhī thāy tem duḥkhī thāy chhe. devonā bhog bhogavīne
paṇ ā jīv marīne devamānthī ekendriy thāy chhe. pāp ā jīvano shatru chhe, bījo koī
shatru mitra nathī. ā bhog ja pāpanun mūḷ chhe, enāthī tr̥upti na thāy, e mahābhayaṅkar chhe
ane emano viyog to nishchayathī thavāno. e kāyam rahevānā nathī. jo hun rājyane ane
priyajanone tajīne tap na karun to atr̥upta thaī subhūm chakravartīnī jem
Page 626 of 660
PDF/HTML Page 647 of 681
single page version
manorath pūranārī, strīonān guṇothī maṇḍit navayuvān chhe temane hun agnānathī tajī shakyo
nathī. hun mārī bhūlane kyān sudhī nindu? juo, hun sāgaro sudhī svargamān anek devāṅganā
sahit ramyo ane devamānthī manuṣhya thaī ā kṣhetramāny sundar strīo sāthe ramyo, parantu
tr̥upta thato nathī. jem indhanathī agni tr̥upta thato nathī ane nadīothī samudra tr̥upta thato
nathī tem ā prāṇī nānā prakāranā viṣhay sukhothī tr̥upta thato nathī. hun judā judā
janmomān bhaṭakīne khedakhinna thayo. re man! have tun shānt thā, shā māṭe vyākuḷ banī rahyo
chhe? shun ten bhayaṅkar narakonān duḥkh sāmbhaḷyān nathī? jyān raudradhyānī hinsak jīv jāy chhe te
narakomān tīvra vedanā, asipatra van, vaitaraṇī nadī, are, ākhī bhūmi ja jyān saṅkaṭarūp
chhe, te narakathī he man, tun ḍaratun nathī. rāgadveṣhathī ūpajelā karmakalaṅkano tapathī kṣhay karato
nathī. tārā āṭalā divas em ja nakāmā gayā. viṣhayasukharūp kūvāmān paḍelo tun tārā
ātmāne bhav piñjarāmānthī bahār kāḍh. ten jinamārgamān buddhino prakāsh meḷavyo chhe. tun
anādikāḷanā sansārabhramaṇathī khedakhinna thayo chhe, have anādinā bandhāyelā ātmāne
chhoḍāv. ām nishchay karī hanumān sansār, sharīr-bhogothī udās thayā. temaṇe yathārtha
jinashāsananun rahasya jāṇī līdhun chhe. jem sūrya meghadharūp paṭalathī rahit thatān mahātejarūp
bhāse tem te mohapaṭalathī rahit bhāsavā lāgyā. je mārge jaīne jinavar siddhapad pāmyā
te mārga par chālavā taiyār thayā.
karanār ekaso bāramun parva pūrṇa thayun.
kamaḷo khīlyān, jem jinarājanā udyotathī bhavya jīvarūp kamaḷo khīle chhe. vairāgyathī pūrṇa
jagatanā bhogothī virakta hanumāne mantrīone kahyun ke jem bharat chakravartī pūrve tapovanamān
gayā hatā tem ame jashun. mantrīo premathī bharelā param udveg pāmī rājāne vinantī karavā
lāgyā ke he dev! amane anāth na karo, prasanna thāv, ame tamārā bhakta chhīe, amārun
pratipālan karo. tyāre hanumāne kahyun-tame nishchayathī mārā āgnāṅkit chho to paṇ anarthanun
kāraṇ chho, hitanun kāraṇ nathī, je sansār samudrathī utare ane tene pāchhā sāgaramān nākhe
te hitu kem kahevāy? nishchayathī
Page 627 of 660
PDF/HTML Page 648 of 681
single page version
mātāpitā, mitra, bhāī, koī ja sahāyak na thayān. ā durlabh manuṣhyadeh ane
jinashāsananun gnān pāmīne buddhimānoe pramād karavo yogya nathī. jem rājyanā bhogathī
mane aprīti thaī tem tamārā pratye paṇ thaī chhe. ā karmajanit ṭhāṭh vināshik chhe,
niḥsandeh amāro ane tamāro viyog thashe. jyān sanyog chhe tyān viyog chhe. sur, nar
ane emanā adhipati indra, narendra e badhā ja potapotānān karmone ādhīn chhe. kāḷarūp
dāvānaḷathī koṇ koṇ bhasma thayā nathī? men sāgaro sudhī anek bhav devonān sukh
bhogavyān, parantu tupta thayo nahi, jem sūkān īndhanathī agni tupta thato nathī. gati, jāti,
sharīranun kāraṇ nāmakarma chhe. tenāthī jīv ek gatimānthī bījī gatimān bhramaṇ kare chhe.
mohanun baḷ ghaṇun chhe, jenā udayathī ā sharīr upajyun chhe, te raheshe nahi. ā sansāravan
ativiṣham chhe, jemān prāṇīo moh pāmīne bhavasaṅkaṭ bhogave chhe, tenun ullaṅghan karīne hun
janma, jarā, mr̥utyuthī par paramapad prāpta karavā chāhun chhun. hanumāne mantrīone je kahyun te
raṇavāsanī strīoe paṇ sāmbhaḷyun ane te khedakhinna thaīne rudan karavā lāgī. je
samajāvavāmān samartha hatā temaṇe temanān chitta shānt karyān. samajāvanārā jātajātanān
vr̥uttāntomān pravīṇ hatā. nishchaḷ chittavāḷā hanumān potānā moṭā putrane rājya āpī
ane badhāne yathāyogya vibhūti āpīne ratnonā samūhayukta devavimān samān potānā
mahelane chhoḍīne nīkaḷī gayā. suvarṇa-ratnamayī pālakhīmān besī chaityavān nāmanā vanamān
gayā. nagaranā loko hanumānanī pālakhī joī sajaḷanetra thayā. pālakhī par dhajā pharake
chhe, chāmarothī shobhit chhe, motīonī jhālarothī manohar chhe. hanumān vanamān āvyā. van
nānā prakāranān vr̥ukṣho, puṣhpo, pakṣhīothī maṇḍit chhe tyān svāmī dharmaratna nāmanā uttam
yogīshvar, jemanā darshanathī pāp vilay pāme evā chāraṇādi anek r̥uddhiothī maṇḍit
birājatā hatā. ākāshamān gaman karatā temane dūrathī hanumāne joyā ane pote
pālakhīmānthī nīche utaryā. tyān bhaktiyukta namaskār karī kahyun he nāth! hun sharīrādik
paradravyothī mamatvahīn thayo chhun. āp mane kr̥upā karīne pārameshvarī dīkṣhā āpo. tyāre muni
bolyā, he bhavya! ten sāro vichār karyo chhe. tun uttam puruṣh chhe, jinadīkṣhā tun le. ā
jagat asār chhe, sharīr vinashvar chhe māṭe shīghra ātmakalyāṇ kar. avinashvarapad levānī
param kalyāṇakārī buddhi tane upajī chhe, e vivekabuddhivāḷā jīvane ja upaje chhe. muninī
āvī āgnā pāmī, munine praṇām karī padmāsan dharīne beṭhā. mukuṭ, kuṇḍaḷ, hār ādi
sarva ābhūṣhaṇ utārī nākhyān, jagat pratyeno manano rāg ṭāḷyo, strīrūp bandhan toḍī,
mohamamatā maṭāḍī, potāne sneharūp pāshathī chhoḍāvī, viṣh samān viṣhayasukh chhoḍī
vairāgyarūp dīpashikhāthī rāgarūp andhakār maṭāḍī sharīr ane sansārane asār jāṇī
kamaḷane jīte evā sukumār hastathī shirano keshaloch karyo. samasta parigrahathī rahit thaī
mokṣhalakṣhmī māṭe udyamī thayā, mahāvrat dhāraṇ karī asanyamano tyāg karyo. hanumān sāthe
sāḍāsātaso moṭā vidyādhar shuddhachitta
Page 628 of 660
PDF/HTML Page 649 of 681
single page version
āpī aṭhṭhāvīs mūḷaguṇ dhāraṇ karī yogīndra thayā ane hanumānanī rāṇīo tem ja ā
rājāonī rāṇīo pratham to viyogarūp agnithī taptāyamān vilāp karavā lāgī, pachhī
vairāgya pāmī bandhumatī nāmanī āryikā pāse jaī bhaktithī namaskār karī āryikānān
vrat dhāraṇ karavā lāgī. te buddhivantī shīlavantīoe bhavabhramaṇanā bhayathī ābhūṣhaṇ
tyāgī ek saphed vastra rākhyun. shīl ja jemanān ābharaṇ chhe temane rājyavibhūti saḍelā
taṇakhalā jevī lāgī. hanumān mahābuddhimān, mahātapodhan sansārathī atyant virakta pāñch
mahāvrat, pāñch samiti, traṇ gupti dhāraṇ karī shail eṭale parvatathī paṇ adhik, shrīshail
eṭale hanumān-rājā pavananā putra chāritramān achaḷ thayā. temano nirmaḷ yash indrādidev
gāy chhe, vāramvār vandanā kare chhe ane moṭā moṭā māṇaso yash phelāve chhe. jemanun ācharaṇ
nirmaḷ chhe evā sarvagna vītarāgadevano bhākhelo nirmaḷ dharma ācharīne te bhavasāgar tarī
gayā. te mahāmuni hanumān puruṣhomān sūrya samān tejasvī jinendradevano dharma ārādhī
dhyānāgnithī āṭh karmanī samasta prakr̥itirūp indhanane bhasma karī tuṅgīgirinā shikhar uparathī
siddha thayā. kevaḷagnān, kevaḷadarshan ādi anantaguṇamay sadā siddhalokamān raheshe.
karanār ekaso teramun parva pūrṇa thayun.
manuṣhyabhavanān kayān sukh bhogavyān? e nānī ummaramān āvā bhog tajī yog dhāraṇ kare
chhe te moṭun āshcharya chhe, e haṭharūpī grāhathī grahāyā chhe juo, āvā manohar kāmabhog
tajī virakta thaī beṭhā chhe. joke shrī rām samyagdraṣhṭi gnānī chhe to paṇ chāritramohane vash
keṭalāk divas lokonī jem jagatamān rahyā hatā. sansāranā alpa sukhamān ramatā rām-
lakṣhmaṇ nyāyasahit rājya karatā hatā. ek divas mahān jyotinā dhārak indra
paramar̥uddhithī yukta dhīr ane gambhīr, nānā alaṅkār dhāraṇ karelā, sāmājik jātinā
dev je gurujanatulya chhe, lokapāl jātinā dev je deshapālatulya chhe, trāyastrinshat jātinā
dev mantrī samān chhe temanāthī maṇḍit ane anya sakaḷ devasahit bījā parvatonī madhyamān
sumeru parvat shobhe tevā indrāsan par beṭhelā shobhatā hatā. tejaḥpuñj adbhut ratnonā
sinhāsan par sukhe birājatā te sumeru par jinarāj jevā bhāsatā hatā. chandramā ane
Page 629 of 660
PDF/HTML Page 650 of 681
single page version
prabhāvāḷā hār paherī sītodā nadīnā pravāhayukta niṣhadhāchaḷ parvat jevā ja shobhatā
hatā. mugaṭ, kaṇṭhābharaṇ, kuṇḍaḷ, keyūrādi uttam ābhūṣhaṇ paherīne devothī maṇḍit nakṣhatro
vachche chandra jevā shobhatā hatā. āpaṇā manuṣhyalokamān chandramā nakṣhatra ja dekhāy chhe tethī
chandramā-nakṣhatronun draṣhṭānt āpyun chhe. chandramā nakṣhatra to jyotiṣhī dev chhe. temanā karatān
svargavāsī devonī jyoti adhik ane badhā devo karatān indranī jyoti adhik hoy chhe.
potānā tejathī dashe dishāmān udyot karatā sinhāsan par beṭhelā jineshvar jevā bhāse chhe.
indranī sabhā ane indrāsananun varṇan samasta manuṣhyo seṅkaḍo varṣha sudhī kare to paṇ karī
na shake. sabhāmān indranī pāse lokapāl badhā devomān mukhya chhe, jemanān chitta sundar chhe, te
svargamānthī chyavīne manuṣhya thaī mukti pāme chhe. soḷ svarganā bār indra chhe, ek ek
indranā chār chār lokapāl chhe te ekabhavadhārī chhe ane indromān saudharma, sanatkumār,
mahendra, lāntavendra, āraṇendra ā chha ekabhavadhārī chhe ane shachi indrāṇī, pāñchamā svarganā
laukāntik devo tathā sarvārthasiddhinā ahamindra manuṣhya thaīne mokṣha jāy chhe. te saudharma indra
potānī sabhāmān potānā samasta devo sahit beṭhā chhe. lokapālādik potapotānā sthān
par beṭhā chhe. indra shāstranun vyākhyān karatā hatā tyān prasaṅg prāpta thatān evun kathan karyun-
he devo! tame potānā bhāvarūp puṣhpa atyant bhaktithī nirantar arhantadevane chaḍāvo,
arhantadev jagatanā nāth chhe. samasta doṣharūp vanane bāḷavā dāvānaḷ samān chhe, jemaṇe
sansāranā kāraṇarūp mahāasurane atyant durjay gnānathī māryo. te asur jīvono mahān
verī nirvikalpa sukhano nāshak chhe ane bhagavān vītarāg bhavyajīvone sansārasamudrathī
tāravāne samartha chhe. sansārasamudra kaṣhāyarūp ugra taraṅgathī vyākuḷ chhe, kāmarūp grāhathī
chañchaḷatārūp, moharūp magarathī mr̥utyurūp chhe. āvā bhavasāgarathī bhagavān sivāy bījun
koī tāravāne samartha nathī. jemanā janmakalyāṇakamān indrādik dev sumerugiri upar
kṣhīrasāgaranā jaḷathī abhiṣhek karāve chhe, mahābhaktithī ekāgrachitte parivār sahit pūjā
kare chhe, jemanun chitta dharma, artha, kām ane mokṣha e chāre puruṣhārthamān lāgelun chhe, jinendradev
pr̥ithvīrūp strīne tajī siddharūp vanitāne varyā chhe. je pr̥ithvīne vindhyāchaḷ ane kailās be
stan chhe ane samudranā taraṅgo jenī kaṭimekhalā chhe. ā jīv anāth moharūp andhakārathī
āchchhādit chhe temane te prabhu svargalokamānthī manuṣhyalokamān janma dharī bhavasāgarathī pār
kare chhe. potānā adbhut anantavīryathī āṭhe karmarūp verīne kṣhaṇamātramān khapāvyā, jem
sinh madonmatta hāthīone nasāḍe tem. bhagavān sarvagnadevane bhavyajīv anek nāmathī gāy
chhe-jinendra bhagavān, arhant, svayambhū, shambhu, svayamprabhu, sugat, shivasthān, mahādev,
kālañjar, hiraṇyagarbha, devādhidev ishvar, maheshvar, brahmā-viṣhṇu, buddha, vītarāg, vimal,
vipul, prabal, dharmachakrī, prabhu, vibhu, parameshvar, paramajyoti, paramātmā, tīrthaṅkarakr̥ut kr̥utya kr̥upālu,
sansārasūdan, sur gnānachakṣhu, bhavāntak ityādi apār nām yogīshvar gāy chhe. indra, dharaṇendra,
Page 630 of 660
PDF/HTML Page 651 of 681
single page version
arthasanyukta chhe. jenā prasādathī ā jīv karmathī chhūṭī paramadhām pāme chhe. jevo jīvano
svabhāv chhe tevo tyān rahe chhe, je smaraṇ kare tenān pāp vilay pāme chhe. te bhagavān
purāṇ puruṣhottam, param utkr̥uṣhṭa ānandanī utpattinun kāraṇ kalyāṇanun mūḷ chhe, devonā dev
chhe, tame temanā bhakta thāv. jo tamārun kalyāṇ chāhatā ho to potānā hr̥udayamān
jinarājane padharāvo. ā jīv anādinidhan chhe, karmothī prerāīne bhavavanamān bhaṭake chhe,
sarva janmamān manuṣhyabhav durlabh chhe. manuṣhyabhav pāmīne je bhūle chhe temane dhikkār chhe!
chaturargatirūp bhramaṇavāḷā sansārasamudramān pharīthī kyāre bodh pāmasho? je arhantanun dhyān
karato nathī, aho, dhikkār chhe temane, je manuṣhyadeh pāmīne jinendrane japato nathī.
jinendra karmarūp verīno nāsh karanār chhe. tene bhūlīne pāpī nānā prakāranī yonimān
bhramaṇ kare chhe. koī vār mithyātap karīne kṣhudradev thāy chhe, koī vār marīne sthāvar
yonimān jaī atikaṣhṭa bhogave chhe. ā jīv kumārganā āshrayathī mohane vash thaī
indronāy indra evā jinendrane dhyāto nathī. juo, manuṣhya thaīne mūrkha viṣharūp mānsano
lobhī mohanīy karmanā yogathī ahaṅkār mamakār pāme chhe, jinadīkṣhā dhārato nathī,
mandabhāgīone jinadīkṣhā durlabh chhe, koīvār kutap karī mithyādraṣhṭi svargamān āvī upaje
chhe te hīnadev thaī pashchāttāp kare chhe ke ame madhyalok ratnadvīpamān manuṣhya thayā hatā tyān
arhantano mārga jāṇyo nahi, potānun kalyāṇ karyun nahi, mithyātapathī kudev thayā. arere!
dhikkār te pāpīone, je kushāstranī prarūpaṇāthī mithyā upadesh āpī mahāmānathī bharelā
jīvone kumārge dhakele chhe! mūḍhone jinadharma durlabh chhe tethī bhavebhav duḥkhī thāy chhe. nārakī
ane tiryañch to duḥkhī chhe ja ane hīnadev paṇ duḥkhī ja chhe. moṭī r̥uddhinā dhārak dev paṇ
svargamānthī chyave chhe te maraṇanun ghaṇun duḥkh chhe ane iṣhṭaviyoganun paṇ moṭun duḥkh chhe. moṭā
devonī paṇ ā dashā chhe to bījā kṣhudradevonī shī vāt? je manuṣhyadehamān gnān pāmī
ātmakalyāṇ kare chhe te dhanya chhe. indre ā pramāṇe kahīne pharī kahyun-evo divas kyāre
āve, jyāre mārī svarganī sthiti pūrī thaīne hun manuṣhyabhav pāmī viṣhayarūp verīone
jītī karmono nāsh karī tapanā prabhāvathī mukti pāmun? tyān ek deve kahyun-ahīn svargamān
to āpaṇī evī ja buddhi hoy chhe, parantu manuṣhyadeh pāmīne bhūlī jaīe chhīe. jo
kadāch mārī vātanī pratīti na āvatī hoy to pāñchamā svarganā brahmendrī nāmanā indra
atyāre rāmachandra thayā chhe te ahīn to em ja kahetā hatā ane have vairāgyano vichār ja
karatā nathī. tyāre saudharmendre kahyun badhān bandhanomān snehanun bandhan moṭun chhe. hāth, pag, kaṇṭh
ādi aṅg bandhāyān hoy te to chhūṭe, parantu sneharūp bandhanathī bandhāyel kevī rīte chhūṭe?
snehathī bandhāyelo ek tasumātra khasī shake nahi. rāmachandrane lakṣhmaṇ pratye ati anurāg
chhe, lakṣhmaṇane joyā vinā temane tr̥upti thatī nathī, temane potānā jīvathī paṇ adhik jāṇe
chhe, ek nimiṣhamātra paṇ lakṣhmaṇane na jue to rāmanun man vikal thaī jāy chhe tethī
tajī kevī rīte vairāgya pāme? karmonī
Page 631 of 660
PDF/HTML Page 652 of 681
single page version
sāmbhaḷyā chhe evā vivekī rām paṇ ātmahit karatā nathī. he devo! jīvone snehanun moṭun
bandhan chhe, tenā jevun bījun nathī, tethī subuddhioe sneh tajī sansārasāgar taravāno prayatna
karavo joīe. ā pramāṇe indranā mukhe tattvagnānarūp upadesh ane jinavaranān guṇonā
anurāgathī atyant pavitra bhaktino upadesh sāmbhaḷīne devo chittanī vishuddhatā pāmī
janmajarāmaraṇanā bhayathī kampyā, manuṣhya thaī mukti prāpta karavānī abhilāṣhā karavā lāgyā.
upadeshanun varṇan karanār ekaso chaudamun parva pūrṇa thayun.
svarga sudhī bhavanavāsī, vyantar ane jyotiṣhī devone kalpavāsī dev laī jaī shake chhe te
sabhāmānnā be svargavāsī dev ratnachūl ane mr̥ugachūl baḷabhadra-nārāyaṇanā snehanī parīkṣhā
karavā taiyār thayā. temaṇe manamān vichāryun ke te banne bhāī paraspar premapūrṇa kahevāy chhe
to te bannenī prīti joīe. rāmane lakṣhmaṇ pratye eno sneh chhe ke jene joyā vinā na
rahe. to rāmanā maraṇanā samāchār sāmbhaḷī lakṣhmaṇ kevī cheṣhṭā kare? shokathī vihvaḷ
thayel lakṣhmaṇ kaī cheṣhṭā kare chhe te ek kṣhaṇ joī āvīe. shokathī lakṣhmaṇanun mukh kevun
thaī jāy, konā upar kop kare, shun bole, evī dhāraṇāthī banne durāchārī dev ayodhyā
āvyā. temaṇe rāmanā mahelamān vikriyā karīne antaḥpuranī badhī strīonā rudananā avāj
karāvyā tem ja evī vikriyā karī ke dvārapāḷ, umarāv, mantrī, purohit ādi nīchun mukh
karī lakṣhmaṇ pāse āvyā ane bolyā ke he nāth! rām paralok padhāryā. ā vachan
sāmbhaḷīne lakṣhmaṇe mand pavanathī chālatā nīlakamaḷ jevā sundar netro chhe temaṇe ‘arere’
eṭalo shabdapaṇ aḍadho uchchārīne tatkāḷ ja prāṇ tajī dīdhā. āṅkhanī palak jevī hatī
tevī ja rahī gaī, jīv jato rahyo, sharīr achetan paḍī rahyun. lakṣhmaṇane bhāīnā mithyā
mr̥utyunā vachanarūp agnithī baḷī gayel joīne banne dev ākuḷavyākuḷ thaī gayā. te
lakṣhmaṇane jivāḍavāne asamartha hatā. tyāre vichāryun ke ānun mr̥utyu ā ja pramāṇe thavānun
hatun, manamān atyant pastāyā, viṣhād ane āshcharyathī bharelā potānā sthānake gayā,
temanun chitta shokarūp agnithī tapatun hatun. lakṣhmaṇanī te manohar mūrti maraṇ pāmī, devo
joī na shakyā,
Page 632 of 660
PDF/HTML Page 653 of 681
single page version
rājan! je pāpī vinā vichārye koī kām kare chhe tene pashchāttāp ja thāy chhe. devo chālyā
gayā ane lakṣhmaṇanī strī patine achetanarūp dekhī prasanna karavā taiyār thaī. kahe chhe-he
nāth! kaī avivekinīe saubhāgyanā garvathī abhimānīe āpanun mān na sāchavyun?
teṇe uchit nathī karyun. he dev! āp prasanna thāv. tamārī aprasannatā amane duḥkhanun kāraṇ
chhe. ām kahīne te atyant premabharī lakṣhmaṇanā aṅg sāthe āliṅgan karī tenā pagamān
paḍī. te rāṇīo chaturāīnān vachan kahevāmān tatpar koī vīṇā laī lagāḍavā lāgī, koī
mr̥udaṅg vagāḍavā lāgī, koī madhur svare patinā guṇ gāvā lāgī. te saunun chitta patine
prasanna karavāmān udyamī hatun. koī patinun mukh dekhe chhe ane patinān vachan sāmbhaḷavānī
abhilāṣhā rākhe chhe. koī nirmaḷ snehavāḷī patinā sharīrane vaḷagīne kuṇḍaḷamaṇḍit
atisundar kāntivāḷā kapolone sparsha karavā lāgī, koī madhurabhāṣhiṇī patinān charaṇo
potānā shir par mūkavā lāgī, koī mr̥utanayanī unmādathī bharelī kaṭākṣharūp kamaḷapuṣhpano
ghūmaṭo karavā lāgī, āḷas maraḍatī patinun vadan nirakhī anek cheṣhṭā karavā lāgī.
kamaḷonān vananī peṭhe dhrujavā lāgī. patinī ā dashā joīne strīonun man atyant
vyākuḷ banyun, sanshay pāmī gaī ke kṣhaṇamātramān ā shun thayun, chintavī ke kahī shakātun nathī,
āvā khedanā kāraṇarūp shokane manamān dharīne te mugdhā mohanī mārī phasāī paḍī, indrāṇī
samān cheṣhṭāvāḷī te rāṇīo tāpathī sukāī gaī. koṇ jāṇe temanī sundaratā kyān chālī
gaī? ā vr̥uttānt andaranā lokonā mukhe sāmbhaḷīne shrī rāmachandra mantrīo sahit sambhramathī
bharelā bhāī pāse āvyā, andar rājanā māṇaso pāse gayā. lakṣhmaṇanun mukh prabhātanā
chandramā samān madakāntivāḷun joyun, koī vr̥ukṣha tatkāḷ mūḷamānthī ūkhaḍī gayun hoy tevī
sthitimān bhāīne joyā. manamān vichāravā lāgyā āje bhāī mārī sāthe vinā kāraṇe
rūṭhayā chhe. e sadā ānandarūp hoy chhe te āje kem viṣhādarūp thaī gayā chhe? snehathī
bharelā te tarat ja bhāīnī pāse jaī tene ūñchakī chhātī sāthe lagāvī mastak chūmavā
lāgyā. dāhanā māravāḷā vr̥ukṣha samān harine joīne haḷadhar temanā aṅgane vaḷagī paḍayā.
joke lakṣhmaṇane jīvananān chihnarahit joyā to paṇ snehathī pūrṇa rāme temane marelā mānyā
nahi. jemanī ḍok vāṅkī thaī gaī chhe, jemanun sharīr ṭhaṇḍun paḍī gayun chhe, jagatanī bhogaḷ
jevī bhujāo shithil thaī gaī chhe, shvāsochchhavās chālatā nathī, āṅkhanī palak ughāḍ
bandh thatī nathī. lakṣhmaṇanī ā avasthā joī rām khedakhinna thaī parasevāthī rebajheb thaī
gayā. ā dīnonā nāth rām dīn thaī gayā, vāramvār mūrchchhā khāīne paḍayā, jemanān netra
ānsuthī bharelān chhe te bhāīnā aṅgane nīrakhe chhe, enā ek nakhanī paṇ rekhā āvī
nahi, āvā ā
Page 633 of 660
PDF/HTML Page 654 of 681
single page version
lāgyun. joke pote sarvavidyānā nidhān chhe to paṇ bhāīnā mohathī vidyā bhulāī gaī.
mūrchchhāno upāy jāṇanārā vaidyone bolāvyā, mantra-auṣhadhamān pravīṇ kaḷānā pāragāmī vaidyo
āvyā. te jīvatā hoy to kāīk prayatna kare, te māthun dhuṇāvī nīchun mukh karī gayā.
tyāre rām nirāsh thaī mūrchchhā khāīne paḍī gayā. jem vr̥ukṣhanun mūḷiyun ukhaḍī jāy ane
vr̥ukṣha tūṭī paḍe tem pote paḍayā, motīnā hār, chandanamishrit jaḷ ane tāḍanā vīñjhaṇāthī
pavan nākhī rāmane sachet karyā. te vihvaḷ banīne vilāp karavā lāgyā. shok ane
viṣhādathī pīḍit rāme ānsuonā pravāhathī potānun mukh āchchhādit karyun. ānsuthī
āchchhādit rāmanun mukh jaḷadhārāthī āchchhādit chandra jevun dekhāy chhe. rāmane ativihvaḷ
joīne sarva rājalok rudan karavā lāgyā. duḥkharūp sāgaramān magna badhī strīo khūb rovā
lāgī. temanā avājathī dashe dishā bharāī gaī. temanā vilāpanā shabdo sāmbhaḷo-arere
nāth! pr̥ithvīne ānandanā kāraṇ, amane vachanarūp dān āpo. tame vinā kāraṇe kem maun
dhāraṇ karyun chhe? amāro sho aparādh chhe? vinā aparādhe amane kem tajo chho? tame to
evā dayāḷu chho ke anek bhūl thāy to paṇ kṣhamā karo.
āṅkhanā palakārāmān maraṇ pāme chhe. je vidyādharothī paṇ na jitāy evā vāsudev paṇ
kāḷanī dāḍhamān āvī gayā. māṭe ā vinashvar sharīr, ā vinashvar rājyasampadāthī āpaṇī
kaī siddhi chhe? ām vichārīne pharīthī mātānā garbhamān āvavāno jemane bhay lāgyo chhe
evā ā sītānā putro pitānān charaṇāravindane namaskār karī mahendroday nāmanā udyānamān
jaī amr̥uteshvar muninun sharaṇ laī banne bhāgyavān bhāī muni thayā. jyāre ā banne
bhāīoe dīkṣhā līdhī tyāre prajājano ativyākuḷ thayā ke have amārā rakṣhak koṇ?
rāmane bhāīnā mr̥utyunun moṭun duḥkh tethī te shokanā vamaḷamān paḍayā chhe, jemane putro
gharamānthī nīkaḷī gayāī paṇ kāī sudhabudh nathī. rāmane rājya karatān, putro karatān,
priyāo karatān, potānā prāṇ karatān lakṣhmaṇ atipyārā chhe. juo, ā karmonī
vichitratā, jenāthī āvā jīvonī āvī avasthā thāy chhe. sansāranun āvun charitra joīne
gnānī jīv vairāgya pāme chhe. uttamajanone kāī ek nimittamātra bāhya kāraṇ maḷatān
antaraṅganā vikārabhāv dūr thaī gnānarūp sūryano uday thāy chhe, pūrvopārjit karmono
kṣhayopasham hoy tyāre vairāgya upaje chhe.
vairāgyanun varṇan karanār ekaso pandaramun parva pūrṇa thayun.
Page 634 of 660
PDF/HTML Page 655 of 681
single page version
kāī sudh rahī nahi. lakṣhmaṇanun sharīr svabhāvathī ja surūp, komaḷ, sugandhamay, mr̥ut hovā
chhatān jevun ne tevun rahyun tethī shrī rām lakṣhmaṇane ek kṣhaṇ paṇ chhoḍatā nahi. koī vār
hr̥uday sāthe chāmpī le, koīvār pampāḷe, koī vār chūme, koī vār ene laīne pote besī
jāy, koī vār laīne ūṭhīne chālavā lāge, ek kṣhaṇ paṇ koīno vishvās na karatā,
ek kṣhaṇ paṇ chhoḍe nahi. jem bāḷakanā hāthamān amr̥ut āve ane te majabūt pakaḍī rākhe
tem rām atipriy lakṣhmaṇane majabūt rīte pakaḍī rākhatā ane dīnonī jem vilāp
karatā-are bhāī! ā tane shun yogya lāge chhe ke mane chhoḍīne ten ekalā bhāgī javānī
buddhi karī? hun tāro virah ek kṣhaṇ paṇ sahan karī shakun tem nathī, e vāt tun shun nathī
jāṇato? tun to badhī vātomān pravīṇ chho. have mane duḥkhanā sāgaramān pheṅkīne āvī cheṣhṭā
kare chhe. are bhāī! ā kevun krūr kārya karyun ke mane jāṇ karyā vinā mane pūchhayā vinā
kūchanun nagārun vagāḍayun. he vatsa! he bāḷak! ek vakhat mane vachanarūp amr̥ut pā, tun to
atyant vinayī hato, vinā aparādhe mārā par kem kop karyo? he manohar! atyār sudhī
mārā pratye āṭalun mān nathī karyun, have kāīk bījo ja banī gayo. kahe, men shun karyun chhe ke
tun risāyo chhe? tun hameshān evo vinay karato ke mane dūrathī āvato joī ūbho thaī
jaīne sāme āvato, mane sinhāsan par besāḍato, pote jamīn par besato. have kevī
dashā thaī chhe. hun mārun mastak tārā pagamān mūkun chhun to paṇ bolato nathī. tārān charaṇo
chandrakāntamaṇi karatān adhik jyotivāḷā nakhothī shobhit dev vidyādhar seve chhe. he dev!
have shīghra ūṭho, mārā putra vanamān gayā te dūr gayā nathī, temane ame tarat pāchhā
lāvīshun ane tamārā vinā ā tamārī rāṇīo ārtadhyānathī bharelī virahī chakavīnī
jem kalakalāṭ kare chhe. tamārā guṇarūp prāshathī bandhāyelī te pr̥ithvī par āḷoṭatī rahe chhe.
tenā hār vikharāī gayā chhe, shīshaphūl, chūḍāmaṇi, kaṭimekhalā, karṇābharaṇ badhun vikharāīne
paḍayun chhe, e mahāvilāpathī rudan kare chhe, enun rudan kem na maṭāḍo. have hun tamārā vinā
shun karun! kyān jāun! evun koī sthān nathī jyān mane vishrām maḷe ane tamārun chakra
tamārā pratye anurakta chhe teno tyāg shun tamārā māṭe uchit chhe? tamārā viyogamān mane
ekalo jāṇī ā shokarūp shatru dabāve chhe, have hun hīnapuṇyavān shun karun? mane agni
eṭalo bāḷato nathī ane viṣh kaṇṭhane eṭalun shoṣhatun nathī, jeṭalo tamāro virah mane shoṣhe
chhe. he lakṣhmīdhar! krodh tyaj. ghaṇī vār thaī ane tamārā jevā dharmātmā trikāḷ sāmāyik
karanārā, jinarājanī pūjāmān nipuṇ te sāmāyikano samay vītī gayo, pūjāno samay
vītī gayo, have munione āhār āpavānī veḷā chhe māṭe ūṭho. tame
Page 635 of 660
PDF/HTML Page 656 of 681
single page version
āvyo, sarovaranān kamaḷo biḍāī gayā tem tamārā darshan vinā lokonān man mudti thaī
gayā chhe. ā pramāṇe vilāp karatān karatān divas pūro thayo, rātri paḍī tyāre rātre sundar
shayyā bichhāvī bhāīne bhujāomān laī sūī gayā. koīno temane vishvās nahoto. rāme
badhā udyam chhoḍayā, ek lakṣhmaṇamān man chhe, rātre kānamān kahe chhe-he dev! have to hun
ekalo chhun, tamārā mananī vāt mane kaho, tame kayā kāraṇe āvī avasthā pāmyā chho,
tamārun vadan chandrathī paṇ atimanohar hatun te have kāntirahit kem bhāse chhe? ane tamārān
netra mand pavanathī chañchaḷ nīlakamaḷ samān hatān te have bījā rūpe kem bhāse chhe? aho,
tamāre je joīe te lāvun. he lakṣhmaṇ! āvī cheṣhṭā karavī tamane shobhatī nathī. manamān je
hoy tenī mukhathī āgnā karo athavā sītā tamane yād āvī hoy to te pativratā
āpaṇā duḥkhamān sahāyak hatī, paṇ te to have paralokamān gaī, tamāre khed karavo nahi. he
dhīr! viṣhād tyajo, vidyādharo āpaṇā shatru chhe te āpaṇī nabaḷāī joīne āvashe ane
have ayodhyā lūṇṭāshe, tethī yatna karavo hoy te karo. he manohar! tame koīnā taraph krodh
karatā tyāre paṇ āvā aprasanna tamane joyā nathī, have āvā aprasanna kem lāgo chho?
he vatsa! have ā cheṣhṭā chhoḍo, prasanna thāv, hun tamārā page paḍun chhun, namaskār karun chhun, tame
to mahāvinayavān chho, ākhī pr̥ithvīmān ā vāt prasiddha chhe ke lakṣhmaṇ rāmanā āgnākārī
chhe, sadā sanmukh chhe, kadī parā‘mukh nathī. tame atul prakāshavāḷā jagatanā dīpak chho,
evun kadī na thāy ke kāḷarūp vāyuthī olavāī jāo. he rājāonā rājā! tame ā
lokane atiānandarūp karyo chhe, tamārā rājyamān koīne achen nathī. bharat kṣhetranā tame
nāth chho, have lokone anāth karīne chālyā javun yogya nathī, tame chakrathī shatruonān sakaḷ
chakra jītyān, have kāḷachakrano parābhav kevī rīte sahī shako chho? tamārun ā sundar sharīr
rājyalakṣhmīthī jevun shobhatun hatun tevun ja mūrchchhit thayelun shobhe chhe. he rājendra! have rātri
pūrṇa thaī, sandhyā khīlī, sūryoday thaī gayo. have tame nidrā tajo, tamārā jevā gnātā, shrī
munisuvratanāthanā bhakta, prabhātano samay kem chūkī jāv chho? je bhagavān vitarāgadeve
moharūp rātrine harī lokālokane pragaṭ karanārā kevaḷagnānarūp pratāp pragaṭ karyo, te
traṇalokanā sūrya bhavyajīvarūp kamaḷone vikasāvanāranun sharaṇ kem sevatā nathī? joke
prabhātano samay thayo chhe, parantu mane andhakār ja bhāse chhe, kem ke hun tamārun vadanakamaḷ
khīlelun, hasatun joto nathī. tethī he vichakṣhaṇ! have nidrā chhoḍo. jinapūjā karī sabhāmān
beso, badhā sāmanto tamārā darshan māṭe ūbhā chhe. mahān āshcharya chhe ke sarovaramān to
kamaḷ khīlyān, paṇ tamārun vadanakamaḷ khīlelun hun joto nathī, āvī viparīt cheṣhṭā tame
hajī sudhī kadī paṇ karī nathī, ūṭho, rājyakāryamān man joḍo. he bhrāt! tamārī dīrghanidrāthī
jinamandiranī sevāmān khāmī āvī chhe, ākhā nagaramān maṅgaḷ shabdo aṭakī gayā chhe, gīt,
nr̥itya, vājintrādi bandh thaī gayā chhe. bījāonī shī vāt? je mahāvirakta munirāj
Page 636 of 660
PDF/HTML Page 657 of 681
single page version
badhā sādharmījano tamārī shubh dashā ichchhe chhe, vīṇā, bansarī, mr̥udaṅgādinā shabda vinānī
ā nagarī tamārā viyogathī vyākuḷ thayelī shobhatī nathī. koī āgalā bhavamān
ashubhakarma men upārjyān tenā udayathī tamārā jevā bhāīnī aprasannatāthī hun atikaṣhṭa
pāmyo chhun. he manuṣhyonā sūrya! jem yuddhamān shaktinā ghāthī achet thaī gayā hatā ane
ānandathī ūbhā thaī mārun duḥkh dūr karyun hatun tevī ja rīte ūbhā thaīne māro khed maṭāḍo.
karanār ekaso soḷamun parva pūrṇa thayun.
ayodhyāpurī āvyā. jenān netra ānsuthī bharelān chhe te hāth joḍī, mastak namāvī rāmanī
pāse āvyā, saunān chitta shokathī bharelān chhe, teo rāmane praṇām karīne jamīn par beṭhā,
kṣhaṇavār thobhī mand mand vāṇīthī vinantī karavā lāgyā-he dev! joke ā shok durnivār chhe
to paṇ āp jinavāṇīnā gnātā chho, sakaḷ sansāranun svarūp jāṇo chho, māṭe āp shok
tajavā yogya chho, ām kahī badhā chūp thaī gayā. pachhī badhī ja bābatomān ativilakṣhaṇ
vibhīṣhaṇ kahevā lāgyā-he mahārāj! ā anādikāḷanī rīt chhe ke je janmyo te maryo.
ākhī duniyāmān ā ja rīt chhe, āmanā ja māṭe ā banyun nathī, janmano sāthī maraṇ
chhe, mr̥utyu avashya chhe, koīthī e ṭāḷī shakāyun nathī ane koīthī e ṭaḷatun nathī. ā
sansārarūp piñjarāmān paḍelā ā jīvarūp pakṣhī badhān ja duḥkhī chhe, kāḷavash chhe, mr̥utyuno
upāy nathī, bījā badhāno upāy chhe. ā deh niḥsandehapaṇe vināshik chhe māṭe shok karavo
vr̥uthā chhe. je pravīṇ puruṣh chhe te ātmakalyāṇano upāy kare chhe, rudan karavāthī marelā
jīvatā nathī ke bolatā nathī tethī he nāth! shok na karo. ā manuṣhyonān sharīr to strī-
puruṣhonā sanyogathī utpanna thayān chhe te pāṇīnā parapoṭānī jem phūṭī jāy chhe, enun
āshcharya shun? ahaminndra, indra, lokapālādi dev āyuṣhyano kṣhay thatān svargamānthī chyave chhe,
jemanun sāgaronun āyuṣhya hoy chhe ane koīnā māravāthī maratā nathī te paṇ kāḷ pūro
thatān mare chhe, manuṣhyonī to shī vāt? e to garbhanā khedathī pīḍit ane rogathī pūrṇa
darbhanī aṇī upar ja jhākaḷanun bindu āvī paḍe tenā jevun patananī sanmukh chhe, atyant
malin hāḍapiñjar jevā sharīr kāyam rahevānī kevī
Page 637 of 660
PDF/HTML Page 658 of 681
single page version
paṇ kāḷanī dāḍhamān phasāyelo chhe, teno shok kem karato nathī? jo emanun ja mr̥utyu thayun
hoy ane bījā amar hoy to rudan karavun ṭhīk chhe, paṇ jo badhānī ja e dashā thavānī
hoy to rudan shenun? jeṭalā dehadhārī chhe te badhā kāḷane ādhīn chhe, siddha bhagavānane deh
nathī tethī maraṇ nathī. ā deh je divase upajyo chhe te ja divasathī kāḷ ene upāḍī
javānī taiyārīmān chhe. ā badhā sansārī jīvonī rīt chhe tethī santoṣh aṅgīkār karo,
īṣhṭanā viyogathī shok kare te vr̥uthā chhe, shokathī mare to paṇ te vastu pāchhī āvatī nathī,
māṭe shok shā māṭe karīe? juo, kāḷ to vajradaṇḍ laīne shir par khaḍo chhe ane sansārī
jīv nirbhay thaīne rahe chhe jem māthā par sinh ūbho hoy ane haraṇ līlun ghās charatun
hoy. trilokanāth parameṣhṭhī ane siddha parameṣhṭhī sivāy traṇ lokamān koī mr̥utyathī bachyā
hoy evun sāmbhaḷyun nathī. te ja amar chhe, bījā badhā janmamaraṇ kare chhe. ā sansār
vindhyāchaḷanā van samān, kāḷarūp dāvānaḷ samān baḷe chhe te shun tame jotā nathī? ā
jīv sansāravanamān bhaṭakīne atikaṣhṭathī manuṣhyadeh pāme chhe te vr̥uthā khove chhe. kāmabhoganā
abhilāṣhī thaī madamātā hāthīnī jem bandhanamān paḍe chhe, narak nigodanān duḥkh bhogave chhe.
koī vār vyavahāradharmathī svargamān dev paṇ thāy chhe, āyuṣhyanā ante tyānthī paḍe chhe. jem
nadīnā kāṇṭhā paranā jhāḍ koī vār ukhaḍe ja tem chāre gatinān sharīr mr̥utyurūp nadīnā
tīr paranān vr̥ukṣho chhe, emanān ūkhaḍavānun āshcharya shun? indra, dharaṇendra, chakravartī ādi
anant jīvo nāsh pāmyā chhe. jem meghathī dāvānaḷ bujhāy tem shāntirūp meghathī kāḷarūp
dāvānaḷ bujhāy chhe, bījo upāy nathī. pātāḷamān, bhūtaḷ par ane svargamān evun koī
sthān nathī jyān kāḷathī bachī shakāy, ane chhaṭhṭhā kāḷano chheḍo āvatān ā bharatakṣhetramān
pralay thashe, pahāḍo paṇ vilay pāmashe, to manuṣhyonī to shī vāt? je bhagavān
tīrthaṅkaradev vajrārṣhabhanārāchasanhananā dhārak jemane samachaturasrasansthān hoy chhe, je sur,
asur, narothī pūjya chhe, je koīthī jitātā nathī temanun sharīr paṇ anitya chhe. te paṇ
deh tajī siddhalokamān nijabhāvarūp rahe chhe to bījāonā deh kevī rīte nitya hoy? sur,
nar, nārak ane tiryañchonā sharīr keḷānā garbha samān asār chhe. jīv to dehano yatna
kare chhe ane kāḷ prāṇ hare chhe; jem daramānthī sarpane garuḍ ūṭhāvī jāy tem dehanī
andarathī kāḷ laīne jāy chhe. ā prāṇī anek mr̥utyu pāmelāone rove chhe-are bhāī!
are putra! are mitra! ā pramāṇe shok kare chhe ane kāḷarūp sarpa badhāne gaḷī jāy chhe-
jem sarpa deḍakāne gaḷī jāy chhe. ā mūḍh buddhivāḷo jūṭhā vikalpo kare chhe ke men ā karyun, hun
ā karun chhun, ā hun karīsh-evā vikalpo karato karato kāḷanā mukhamān jaī paḍe chhe, jem
tūṭelun jahāj samudranā taḷiye pahoñchī jāy chhe. paralokamān gayelā sajjananī sāthe jo koī
jaī shakatun hoy to iṣhṭano viyog kadī na thāy. je sharīrādik paravastu sāthe sneh kare chhe
te kalesharūp agnimān pravesh kare chhe. ā jīvone
Page 638 of 660
PDF/HTML Page 659 of 681
single page version
ā sansāramān eṭalān svajano thayān chhe ke jenī saṅkhyā nathī. te samudranī retīnā kaṇothī
paṇ apār chhe ane nishchayathī joīe to ā jīvano na koī shatru chhe, na koī mitra chhe.
shatru to rāgādi chhe ane mitra gnānādi chhe. jemane anek prakāre lāḍ laḍāvīe chhīe ane
potānā mānīe chhīe te paṇ ver pāmī atyant roṣhathī tene ja haṇe chhe. jeṇe potānān
stanonun dūdh pāyun hoy jenāthī sharīr vr̥uddhi pāmyun hoy evī mātāne paṇ jīv haṇe chhe.
dhikkār chhe ā sansāranī cheṣhṭāne. je pahelān svāmī hato ane vāramvār namaskār karāvato
te teno ja dās thaī jāy chhe tyāre tene paganī lātothī mārīe chhīe. he prabho! mohanī
shakti juo-ene vash thayelo ā jīv potāne jāṇato nathī, parane potārūp jāṇe chhe,
jem koī hāthathī kāḷo nāg pakaḍe tem kanak ane kāminīne grahe chhe. ā lokākāshamān
evun talamātra kṣhetra nathī, jyān jīve janmamaraṇ na karyān hoy, ane narakamān ene trāmbāno
ukāḷelo ras pāyo ane e eṭalī vār narakamān gayo chhe ke ene pāyelā tāmbānā
prajvalit rasano saravāḷo karīe to samudranā jaḷathī te adhik thāy, ane bhūṇḍ, kūtarā,
gadheḍānā avatār dharīne ā jīve eṭalā maḷano āhār karyo chhe ke anant janmano
saravāḷo karatān te hajāro vindhyāchaḷanā rāshithī adhik thāy ane ā agnānī jīve
krodhanā vashe bījānān eṭalān shir kāpyān chhe ke teṇe chhedelān shirane ekatra karatān te
jyotiṣhachakrane oḷaṅgī jāy. ā jīv narakamān gayo tyān adhik duḥkh maḷyun ane
nigodamān gayo tyān anantakāḷ janmamaraṇ karyān. ā vāt sāmbhaḷyā pachhī koṇ mitra pratye
moh kare? ek nimiṣhamātra viṣhayanā sukhane arthe koṇ apār duḥkh sahan kare? ā jīv
moharūp pishāchane vash paḍī sansāravanamān bhaṭake chhe. he shreṇik! vibhīṣhaṇ rāmane kahe chhe-he
prabho! lakṣhmaṇanun ā mr̥utak sharīr chhoḍo e yogya chhe ane shok karavo yogya nathī. ā
kalevarane chhātīe vaḷagāḍī rākhavun yogya nathī. ā pramāṇe vidyādharonā sūrya vibhīṣhaṇe
shrī rāmane vinantī karī. rām mahāvivekī chhe, temanā dvārā bījā pratibodh pāme em chhe,
topaṇ mohanā yogathī temaṇe lakṣhmaṇanī mūrtine tajī nahi, jem vinayavān shiṣhya gurunī
āgnā taje nahi.
ane vibhīṣhaṇanun sansār svarūpanun varṇan kahenār ekaso sattaramun parva pūrṇa thayun.
Page 639 of 660
PDF/HTML Page 660 of 681
single page version
pāpīonā mitra, bandhu, kuṭumb te sau nāsh pāme, māro bhāī shā māṭe mare? ūṭho lakṣhmaṇ,
ā duṣhṭonā sanyogathī bījī jagyāe jaīe, jyān ā pāpīonān kaḍavān vachan sāmbhaḷavān
na maḷe. ām kahī bhāīne chhātīe vaḷagāḍī, khabhā upar laī ūṭhīne chālyā gayā.
vibhīṣhaṇ, sugrīvādik anek rājāo emanī sāthe pāchhaḷ pāchhaḷ chālyā. rām koīno
vishvās karatā nathī, bhāīne khabhe upāḍīne phare chhe. jem bāḷakanā hāthamān viṣhaphaḷ āvyun
hoy ane tenā hitakartā te chhoḍāvavā chāhe ane te bāḷak na chhoḍe tem rām lakṣhmaṇanā
sharīrane chhoḍatā nathī. ānsuthī jemanān netro bhīñjāī gayā chhe te bhāīne kahevā lāgyā, he
bhrātā! have ūṭho, ghaṇī vār thaī, āvī rīte kem sūo chho, have snānanī veḷā thaī
gaī chhe, snānanā sinhāsan par birājo. ām kahī mr̥utak sharīrane snānanā sinhāsan
par besāḍayun ane mohathī bharelā rām maṇi svarṇanā kaḷashothī snān karāvavā lāgyā
ane mugaṭādi sarva ābhūṣhaṇ paherāvyān ane bhojananī taiyārī karāvī. sevakone kahyun,
nānā prakāranān ratnasuvarṇanā pātromān nānā prakāranān bhojan lāvo, jethī bhāīnun sharīr
puṣhṭa thāy. sundar bhāt, dāḷ, roṭalī, judā judā prakāranān shāk, jātajātanā ras jaladī
lāvo. ā āgnā thatān sevako badhī sāmagrī laī āvyā, teo to nāthanā āgnākārī
hatā. tyāre raghunāth pote lakṣhmaṇanā mukhamān koḷiyā mūkatā, paṇ te khātā nahi, jem
abhavyane jinarājano upadesh grahato nathī. tyāre teo bolyā ke ten mārā upar gusso
karyo chhe, paṇ āhār upar shā māṭe gusso kare chhe? āhār to karo, mārī sāthe bhale na
bolatā. jem jinavāṇī amr̥utarūp chhe, parantu dīrgha sansārīne ruchatī nathī tem te amr̥utamay
āhār lakṣhmaṇanā mr̥ut sharīrane na ruchyo. pachhī rāmachandra kahe chhe-he lakṣhmīdhar! ā
jātajātanī dūdh vagere pīvāyogya vastu to pīo, em kahī bhāīne dūdhādi pivaḍāvavā
īchchhe chhe te kevī rīte pīe? gautam svāmī shreṇikane kahe chhe; ā vivekī rām snehathī
jem jīvatānī sevā karīe tem mr̥utak bhāīnī karatā hatā. judā judān manohar gīt,
vīṇā, bansarī ādinā madhur nād karatā hatā, paṇ te badhun mr̥utakane shun ruche? jāṇe marelā
lakṣhmaṇ rāmano saṅg tajatā nahotā. bhāīne chandanano lep karyo, hāthothī upāḍī, hr̥uday
sāthe chāmpī, shir chūmatā hatā, mukh chūmatā hatā, hāth chūmatā hatā ane kahe chhe-he
lakṣhmaṇ! ā shun thayun? tun to āṭalun kadī na sūto, have to visheṣh sūvā lāgyo, have nidrā
tajo. ā pramāṇe sneharūp grahathī grahāyelā baḷadev nānā prakāranī cheṣhṭā kare chhe. ā
vr̥uttānt ākhī pr̥ithvī par pragaṭ thayā ke lakṣhmaṇanun mr̥utyu thayun chhe, lav-aṅkush muni thayā chhe
ane rām mohanā māryā mūḍh thaī gayā chhe tyāre verī khaḷabhaḷāṭ karavā lāgyā, jem
varṣhar̥utuno samay pāmīne megh garjanā karavā lāge chhe. shambūkanā bhāī sundarano putra, jenun
chitta virodhavāḷun chhe, te indrajitanā putra vajramālī pāse āvyo ane kahyun ke mārā
pitānā moṭā bhāī ane dādā e bannene lakṣhmaṇe māryā chhe tethī māre raghuvanshīo sāthe ver