सम्भवत्षट्स्थानपतितवृद्धिहानयोऽनन्ताः । प्रदेशास्तु अविभागपरमाणुपरिच्छिन्नसूक्ष्मांशरूपा असंख्येयाः । एवंविधेषु तेषु केचित्कथञ्चिल्लोकपूरणावस्थाप्रकारेण सर्वलोकव्यापिनः, केचित्तु तदव्यापिन इति । अथ ये तेषु मिथ्यादर्शनकषाययोगैरनादिसंततिप्रवृत्तैर्युक्तास्ते संसारिणः, ये विमुक्तास्ते सिद्धाः, ते च प्रत्येकं बहव इति ।।३१ – ३२।।
एष देहमात्रत्वद्रष्टान्तोपन्यासः । हानिवाळा अनंत छे; अने (तेमना अर्थात् जीवोना) प्रदेशो — के जेओ अविभाग परमाणु जेवडा मापवाळा सूक्ष्म अंशरूप छे तेओ — असंख्य छे. आवा ते जीवोमां केटलाक कथंचित् (केवळसमुद्घातना कारणे) लोकपूरण-अवस्थाना प्रकार वडे आखा लोकमां व्याप्त होय छे अने केटलाक आखा लोकमां अव्याप्त होय छे. वळी ते जीवोमां जेओ अनादि प्रवाहरूपे प्रवर्तता मिथ्यादर्शन-कषाय-योगथी सहित छे तेओ संसारी छे, जेओ तेमनाथी विमुक्त छे (अर्थात् मिथ्यादर्शन-कषाय-योगथी रहित छे) तेओ सिद्ध छे; अने ते दरेक प्रकारना जीवो घणा छे (अर्थात् संसारी तेम ज सिद्ध जीवोमांना दरेक प्रकारना जीवो अनंत छे). ३१ – ३२.
अन्वयार्थः — [ यथा ] जेम [ पद्मरागरत्नं ] पद्मरागरत्न [ क्षीरे क्षिप्तं ] दूधमां नाखवामां आव्युं थकुं [ क्षीरम् प्रभासयति ] दूधने प्रकाशे छे, [ तथा ] तेम [ देही ] देही (जीव) [ देहस्थः ] देहमां रह्यो थको [ स्वदेहमात्रं प्रभासयति ] स्वदेहप्रमाण प्रकाशे छे.
टीकाः — आ, देहप्रमाणपणाना *द्रष्टांतनुं कथन छे (अर्थात् अहीं जीवनुं
*अहीं ए ख्यालमां राखवुं के द्रष्टांत अने दार्ष्टांत अमुक अंशोमां ज एकबीजा साथे मळतां
(`