सम्भवत्षट्स्थानपतितवृद्धिहानयोऽनन्ताः । प्रदेशास्तु अविभागपरमाणुपरिच्छिन्नसूक्ष्मांशरूपा असंख्येयाः । एवंविधेषु तेषु केचित्कथञ्चिल्लोकपूरणावस्थाप्रकारेण सर्वलोकव्यापिनः, केचित्तु तदव्यापिन इति । अथ ये तेषु मिथ्यादर्शनकषाययोगैरनादिसंततिप्रवृत्तैर्युक्तास्ते संसारिणः, ये विमुक्तास्ते सिद्धाः, ते च प्रत्येकं बहव इति ।।३१ – ३२।।
एष देहमात्रत्वद्रष्टान्तोपन्यासः । hAnivALA anant chhe; ane (temanA arthAt jIvonA) pradesho — ke jeo avibhAg paramANu jevaDA mApavALA sUkShma ansharUp chhe teo — asankhya chhe. AvA te jIvomAn keTalAk kathanchit (kevaLasamudghAtanA kAraNe) lokapUraN-avasthAnA prakAr vaDe AkhA lokamAn vyApta hoy chhe ane keTalAk AkhA lokamAn avyApta hoy chhe. vaLI te jIvomAn jeo anAdi pravAharUpe pravartatA mithyAdarshan-kaShAy-yogathI sahit chhe teo sansArI chhe, jeo temanAthI vimukta chhe (arthAt mithyAdarshan-kaShAy-yogathI rahit chhe) teo siddha chhe; ane te darek prakAranA jIvo ghaNA chhe (arthAt sansArI tem ja siddha jIvomAnnA darek prakAranA jIvo anant chhe). 31 – 32.
anvayArtha — [ यथा ] jem [ पद्मरागरत्नं ] padmarAgaratna [ क्षीरे क्षिप्तं ] dUdhamAn nAkhavAmAn Avyun thakun [ क्षीरम् प्रभासयति ] dUdhane prakAshe chhe, [ तथा ] tem [ देही ] dehI (jIv) [ देहस्थः ] dehamAn rahyo thako [ स्वदेहमात्रं प्रभासयति ] svadehapramAN prakAshe chhe.
TIkA — A, dehapramANapaNAnA *draShTAntanun kathan chhe (arthAt ahIn jIvanun
*ahIn e khyAlamAn rAkhavun ke draShTAnt ane dArShTAnt amuk anshomAn ja ekabIjA sAthe maLatAn
(`