Panchastikay Sangrah-Gujarati (English transliteration). Gatha: 43.

< Previous Page   Next Page >


Page 77 of 256
PDF/HTML Page 117 of 296

 

kahAnajainashAstramALA ]
ShaDdravya-panchAstikAyavarNan
77
तच्चक्षुर्दर्शनम्, यत्तदावरणक्षयोपशमाच्चक्षुर्वर्जितेतरचतुरिन्द्रियानिन्द्रियावलम्बाच्च मूर्तामूर्तद्रव्यं
विकलं सामान्येनावबुध्यते तदचक्षुर्दर्शनम्, यत्तदावरणक्षयोपशमादेव मूर्तद्रव्यं विकलं
सामान्येनावबुध्यते तदवधिदर्शनम्, यत्सकलावरणात्यन्तक्षये केवल एव मूर्तामूर्तद्रव्यं
सकलं सामान्येनावबुध्यते तत्स्वाभाविकं केवलदर्शनमिति स्वरूपाभिधानम् ।।४२।।
ण वियप्पदि णाणादो णाणी णाणाणि होंति णेगाणि ।
तम्हा दु विस्सरूवं भणियं दवियं ति णाणीहिं ।।४३।।
न विकल्प्यते ज्ञानात् ज्ञानी ज्ञानानि भवन्त्यनेकानि ।
तस्मात्तु विश्वरूपं भणितं द्रव्यमिति ज्ञानिभिः ।।४३।।

एकस्यात्मनोऽनेकज्ञानात्मकत्वसमर्थनमेतत् ।

न तावज्ज्ञानी ज्ञानात्पृथग्भवति, द्वयोरप्येकास्तित्वनिर्वृत्तत्वेनैकद्रव्यत्वात्, kShayopashamathI ane chakShu sivAy bAkInI chAr indriyo tathA mananA avalambanathI mUrta- amUrta dravyane vikaLapaNe sAmAnyata avabodhe chhe te achakShudarshan chhe, (3) te prakAranA AvaraNanA kShayopashamathI ja mUrta dravyane vikaLapaNe sAmAnyata avabodhe chhe te avadhidarshan chhe, (4) samasta AvaraNanA atyant kShaye, kevaL ja ( – AtmA ekalo ja), mUrta-amUrta dravyane sakaLapaNe sAmAnyata avabodhe chhe te svAbhAvik kevaLadarshan chhe. — A pramANe (darshanopayoganA bhedonAn) svarUpanun kathan chhe. 42.

chhe gnAnathI nahi bhinna gnAnI, gnAn toy anek chhe;
te kAraNe to vishvarUp kahyun daravane gnAnIe. 43.

anvayArtha — [ ज्ञानात् ] gnAnathI [ ज्ञानी न विकल्प्यते ] gnAnIno ( – AtmAno) bhed pADavAmAn Avato nathI; [ ज्ञानानि अनेकानि भवन्ति ] topaN gnAno anek chhe. [ तस्मात् तु ] tethI to [ ज्ञानिभिः ] gnAnIoe [ द्रव्यं ] dravyane [ विश्वरूपम् इति भणितम् ] vishvarUp ( – anekarUp) kahyun chhe.

TIkA — ek AtmA anek gnAnAtmak hovAnun A samarthan chhe.

pratham to gnAnI ( – AtmA) gnAnathI pRuthak nathI; kAraN ke banne ek astitvathI rachAyAn hovAthI bannene ekadravyapaNun chhe, bannenA abhinna pradesho hovAthI