व्यपदेशादीनामेकान्तेन द्रव्यगुणान्यत्वनिबन्धनत्वमत्र प्रत्याख्यातम् ।
यथा देवदत्तस्य गौरित्यन्यत्वे षष्ठीव्यपदेशः, तथा वृक्षस्य शाखा द्रव्यस्य गुणा इत्यनन्यत्वेऽपि । यथा देवदत्तः फलमङ्कुशेन धनदत्ताय वृक्षाद्वाटिकायाम- वचिनोतीत्यन्यत्वे कारकव्यपदेशः, तथा मृत्तिका घटभावं स्वयं स्वेन स्वस्मै स्वस्मात् स्वस्मिन् करोतीत्यात्मात्मानमात्मनात्मने आत्मन आत्मनि जानातीत्यनन्यत्वेऽपि । यथा प्रांशोर्देवदत्तस्य प्रांशुर्गौरित्यन्यत्वे संस्थानं, तथा प्रांशोर्वृक्षस्य प्रांशुः शाखाभरो मूर्तद्रव्यस्य मूर्ता गुणा इत्यनन्यत्वेऽपि । यथैकस्य देवदत्तस्य दश गाव इत्यन्यत्वे संख्या, तथैकस्य
anvayArtha — [ व्यपदेशाः ] vyapadesho, [ संस्थानानि ] sansthAno, [ संख्याः ] sankhyAo [ च ] ane [ विषयाः ] viShayo [ ते बहुकाः भवन्ति ] ghaNAn hoy chhe. [ ते ] te (vyapadesh vagere), [ तेषाम् ] dravya-guNonA [ अन्यत्वे ] anyapaNAmAn [ अनन्यत्वे च अपि ] tem ja ananyapaNAmAn paN [ विद्यन्ते ] hoI shake chhe.
TIkA — ahIn *vyapadesh vagere ekAnte dravya-guNonA anyapaNAnun kAraN hovAnun khanDan karyun chhe.
jevI rIte ‘devadattanI gAy’ em anyapaNAmAn ShaShThIvyapadesh ( – chhaThThI vibhaktinun kathan) hoy chhe, tevI rIte ‘vRukShanI shAkhAo’, ‘dravyanA guNo’ em ananyapaNAmAn paN (ShaShThIvyapadesh) hoy chhe. jevI rIte ‘devadatta phaLane ankush vaDe dhanadattane mATe vRukSha parathI vADImAn toDe chhe’ em anyapaNAmAn kArakavyapadesh hoy chhe, tevI rIte ‘mATI pote ghaTabhAvane ( – ghaDArUp pariNAmane) potA vaDe potAne mATe potAmAnthI potAmAn kare chhe’, ‘AtmA AtmAne AtmA vaDe AtmAne mATe AtmAmAnthI AtmAmAn jANe chhe’ em ananyapaNAmAn paN (kArakavyapadesh) hoy chhe. jevI rIte ‘UnchA devadattanI UnchI gAy’ em anyapaNAmAn sansthAn hoy chhe, tevI rIte ‘vishAL vRukShano vishAL shAkhAsamudAy’, ‘mUrta dravyanA mUrta guNo’ em ananyapaNAmAn paN (sansthAn) hoy chhe. pt.. 11
*vyapadesh = kathan; abhidhAn. (A gAthAmAn em samajAvyun chhe ke — jyAn bhed hoy tyAn ja vyapadesh
vagere ghaTe evun kAI nathI; jyAn abhed hoy tyAn paN teo ghaTe chhe. mATe dravya-guNomAn je vyapadesh
vagere hoy chhe te kAI ekAnte dravya-guNonA bhedane siddha karatA nathI.)