भावो कम्मणिमित्तो कम्मं पुण भावकारणं हवदि ।
पूर्वसूत्रोदितपूर्वपक्षसिद्धान्तोऽयम् ।
व्यवहारेण निमित्तमात्रत्वाज्जीवभावस्य कर्म कर्तृ, कर्मणोऽपि जीवभावः कर्ता;
निश्चयेन तु न जीवभावानां कर्म कर्तृ, न कर्मणो जीवभावः । न च ते कर्तारमन्तरेण
सम्भूयेते; यतो निश्चयेन जीवपरिणामानां जीवः कर्ता, कर्मपरिणामानां कर्म कर्तृ इति ।।६०।।
to kem bane? kAraN ke nishchayanayathI AtmA potAnA bhAvane chhoDIne bIjun kAI paN karato nathI.
(A pramANe pUrvapakSha rajU karavAmAn Avyo.) 59.
anvayArtha — [ भावः कर्मनिमित्तः ] jIvabhAvanun karma nimitta chhe [ पुनः ] ane [ कर्म भावकारणं भवति ] karmanun jIvabhAv nimitta chhe, [ न तु तेषां खलु कर्ता ] parantu kharekhar ekabIjAnAn kartA nathI; [ न तु कर्तारम् विना भूताः ] kartA vinA thAy chhe em paN nathI.
TIkA — A, pUrva sUtramAn (59mI gAthAmAn) kahelA pUrvapakShanA samAdhAnarUp siddhAnt chhe.
vyavahArathI nimittamAtrapaNAne lIdhe jIvabhAvanun karma kartA chhe ( – audayikAdi jIvabhAvanun kartA dravyakarma chhe), karmano paN jIvabhAv kartA chhe; nishchayathI to jIvabhAvonun nathI karma kartA, karmano nathI jIvabhAv kartA. teo (jIvabhAv ane dravyakarma) kartA vinA thAy chhe em paN nathI; kAraN ke nishchayathI jIvapariNAmono jIv kartA chhe ane karmapariNAmonun karma ( – pudgal) kartA chhe. 60.
98