त्रिभुवनमूर्ध्वाधोमध्यलोकवर्ती समस्त एव जीवलोकस्तस्मै निर्व्याबाधविशुद्धात्म- तत्त्वोपलम्भोपायाभिधायित्वाद्धितं, परमार्थरसिकजनमनोहारित्वान्मधुरं, निरस्तसमस्त- शंकादिदोषास्पदत्वाद्विशदं वाक्यं दिव्यो ध्वनिर्येषामित्यनेन समस्तवस्तुयाथात्म्योप- देशित्वात्प्रेक्षावत्प्रतीक्ष्यत्वमाख्यातम् । अन्तमतीतः क्षेत्रानवच्छिन्नः कालानवच्छिन्नश्च परमचैतन्यशक्तिविलासलक्षणो गुणो येषामित्यनेन तु परमाद्भुतज्ञानातिशयप्रकाश- नादवाप्तज्ञानातिशयानामपि योगीन्द्राणां वन्द्यत्वमुदितम् । जितो भव आजवंजवो यैरित्यनेन तु कृतकृत्यत्वप्रकटनात्त एवान्येषामकृतकृत्यानां शरणमित्युपदिष्टम् । — इति
सर्वपदानां तात्पर्यम् ।।१।।
lokane — Urdhva-adho-madhya lokavartI saghaLAy jIvasamUhane — nirbAdh vishuddha AtmatattvanI upalabdhino upAy kahenAr hovAthI hitakar chhe, paramArtharasik janonAn manane haranAr hovAthI madhur chhe ane samasta shankAdi doShonAn sthAn dUr karavAmAn AvyAn hovAthI vishad (nirmaL, spaShTa) chhe’ em kahIne (jino) samasta vastunA yathArtha svarUpano upadesh karanArA hovAthI vichAravant DAhyA puruShonA bahumAnane yogya chhe (arthAt jemano upadesh vichAravant DAhyA puruShoe bahumAnapUrvak vichAravo joIe evA chhe) em kahyun. ‘anant — kShetrathI ant rahit ane kALathI ant rahit — paramachaitanyashaktinA vilAsasvarUp guN jemane varte chhe’ em kahIne (jinone) param adbhut gnAnAtishay pragaT thayo hovAthI gnAnAtishayane pAmelA yogIndrothI paN vandya chhe em kahyun. ‘bhav arthAt sansAr upar jemaNe jay meLavyo chhe’ em kahIne kRutakRutyapaNun pragaT thayun hovAthI teo ja (jino ja) bIjA akRutakRutya jIvonun sharaN chhe em upadeshyun. — A pramANe sarva padonun tAtparya chhe.
bhAvArtha — ahIn jinabhagavantonAn chAr visheShaNo varNavIne temane bhAvanamaskAr karyo chhe. (1) pratham to, jinabhagavanto so indrothI vandya chhe. AvA asAdhAraN namaskArane yogya bIjun koI nathI, kAraN ke devone ane asurone yuddha thatun hovAthI (devAdhidev jinabhagavAn sivAy) anya koI paN dev so indrothI vandit nathI. (2) bIjun, jinabhagavAnanI vANI traN lokane shuddha AtmasvarUpanI prAptino upAy darshAvatI hovAthI hitakar chhe; vItarAg nirvikalpa samAdhithI utpanna sahaj-apUrva- paramAnandarUp pAramArthikasukharasAsvAdanA rasik janonAn manane haratI hovAthI (arthAt param samarasIbhAvanA rasik jIvone mudit karatI hovAthI) madhur chhe; shuddha