दुग्धदधिनवनीतघृतादिवियुतगोरसवत्पर्यायवियुतं द्रव्यं नास्ति । गोरसवियुक्त दुग्धदधि- नवनीतघृतादिवद्द्रव्यवियुक्ताः पर्याया न सन्ति । ततो द्रव्यस्य पर्यायाणां चादेशवशात्कथंचिद्- भेदेऽप्येकास्तित्वनियतत्वादन्योन्याजहद्वृत्तीनां वस्तुत्वेनाभेद इति ।।१२।। दव्वेण विणा ण गुणा गुणेहिं दव्वं विणा ण संभवदि ।
अत्र द्रव्यगुणानामभेदो निर्दिष्टः ।
पुद्गलपृथग्भूतस्पर्शरसगन्धवर्णवद्द्रव्येण विना न गुणाः सम्भवन्ति । स्पर्शरस-
jem dUdh, dahIn, mAkhaN, ghI ityAdithI rahit goras hotun nathI tem paryAyothI rahit dravya hotun nathI; jem gorasathI rahit dUdh, dahIn, mAkhaN, ghI ityAdi hotAn nathI tem dravyathI rahit paryAyo hotA nathI. tethI, joke dravya ane paryAyono AdeshavashAt (-kathanane vash) kathanchit bhed chhe topaN, teo ek astitvamAn niyat (-draDhapaNe rahelAn) hovAne lIdhe *anyonyavRutti nahi chhoDatAn hovAthI vastupaNe temano abhed chhe. 12. nahi dravya viN guN hoy, guN viN dravya paN nahi hoy chhe;
anvayArtha — [द्रव्येण विना] dravya vinA [गुणाः न] guNo hotA nathI, [गुणैः विना] guNo vinA [द्रव्यं न सम्भवति] dravya hotun nathI; [तस्मात्] tethI [द्रव्यगुणानाम्] dravya ane guNono [अव्यतिरिक्तः भावः] avyatiriktabhAv (-abhinnapaNun) [भवति] chhe.
TIkA — ahIn dravya ane guNono abhed darshAvyo chhe.
jem pudgalathI pRuthak sparsha-ras-gandh-varNa hotAn nathI tem dravya vinA guNo hotA nathI; jem sparsha-ras-gandh-varNathI pRuthak pudgal hotun nathI tem guNo vinA dravya hotun
*anyonyavRutti=ekabIjAnA Ashraye nabhavun te; ekabIjAnA AdhAre Takavun te; ekabIjAne lIdhe hayAt rahevun te.