दुःखविमोक्षकरणक्रमाख्यानमेतत् ।
एतस्य शास्त्रस्यार्थभूतं शुद्धचैतन्यस्वभावमात्मानं कश्चिज्जीवस्तावज्जानीते । ततस्त- मेवानुगन्तुमुद्यमते । ततोऽस्य क्षीयते द्रष्टिमोहः । ततः स्वरूपपरिचयादुन्मज्जति ज्ञानज्योतिः । ततो रागद्वेषौ प्रशाम्यतः । ततः उत्तरः पूर्वश्च बन्धो विनश्यति । ततः पूनर्बन्धहेतुत्वाभावात् स्वरूपस्थो नित्यं प्रतपतीति ।।१०४।।
इति समयव्याख्यायामन्तर्नीतषड्द्रव्यपञ्चास्तिकायवर्णनः प्रथमः श्रुतस्कन्धः समाप्तः ।।१।।
anvayārthaḥ — [ जीवः ] jīv [ एतद् अर्थं ज्ञात्वा ] ā arthane jāṇīne ( – ā shāstranā arthabhūt shuddhātmāne jāṇīne), [ तदनुगमनोद्यतः ] tene anusaravāno udyam karato thako [ निहतमोहः ] hatamoh thaīne ( – jene darshanamohano kṣhay thayo hoy evo thaīne), [ प्रशमितरागद्वेषः ] rāgadveṣhane prashamit ( – nivr̥utta) karīne, [ हतपरापरः भवति ] uttar ane pūrva bandhano jene nāsh thayo chhe evo thāy chhe.
ṭīkāḥ — ā, duḥkhathī vimukta thavānā kramanun kathan chhe.
pratham, koī jīv ā shāstranā arthabhūt shuddhachaitanyasvabhāvavāḷā (nij) ātmāne jāṇe chhe; tethī (pachhī) tene ja anusaravāno udyam kare chhe; tethī tene draṣhṭimohano kṣhay thāy chhe; tethī svarūpanā parichayane līdhe gnānajyoti pragaṭ thāy chhe; tethī rāgadveṣh prashamī jāy chhe ( — nivr̥utta) thāy chhe; tethī uttar ane pūrva ( – pachhīno ane pahelānno) bandh vināsh pāme chhe; tethī pharīne bandh thavānā hetupaṇāno abhāv hovāthī svarūpasthapaṇe sadā pratape chhe — pratāpavant varte chhe (arthāt te jīv sadāy svarūpasthit rahī paramānandagnānādirūpe pariṇame chhe). 104.
ā rīte (shrīmadbhagavatkundakundāchāryadevapraṇīt shrī pañchāstikāyasaṅgrah shāstranī shrīmad amr̥utachandrāchāryadevavirachit) samayavyākhyā nāmanī ṭīkāmān ṣhaḍdravyapañchāstikāyavarṇan nāmano pratham shrutaskandh samāpta thayo.
152pañchāstikāyasaṅgrah