Page 132 of 264
PDF/HTML Page 161 of 293
single page version
ಪರ್ಯಾಯೋತ್ಪತ್ತಿಹೇತವೋಽನಂತಾ ಅನಂತಾಣುವರ್ಗಣಾಃ, ಅನಂತಾ ಅಸಂಖ್ಯೇಯಾಣುವರ್ಗಣಾಃ, ಅನಂತಾ ಸಂಖ್ಯೇಯಾಣುವರ್ಗಣಾಃ ದ್ವಯ
ಣುಕಸ್ಕಂಧಪರ್ಯಂತಾಃ, ಪರಮಾಣವಶ್ಚ, ಯದನ್ಯದಪಿ ಮೂರ್ತಂ ತತ್ಸರ್ವಂ ಪುದ್ಗಲವಿಕಲ್ಪತ್ವೇನೋಪಸಂಹರ್ತವ್ಯ–ಮಿತಿ..೮೨..
ದ್ರವ್ಯಮನ, ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ, ನೋಕರ್ಮ, ವಿಚಿತ್ರ ಪರ್ಯಾಯೋಂಂಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿಕೇ ಹೇತುಭೂತ [ಅರ್ಥಾತ್ ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರಕೀ ಪರ್ಯಾಯೇಂ ಉತ್ಪನ್ನ
ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣಭೂತ]
ಪುದ್ಗಲಕೇ ಭೇದ ರೂಪಸೇ ಸಮೇಟನಾ.
ವಿಕಲ್ಪಜಾಲರಹಿತ ಶುದ್ಧಜೀವಾಸ್ತಿಕಾಯಸೇ ವಿಪರೀತ ಮನ, ಕರ್ಮರಹಿತ ಆತ್ಮದ್ರವ್ಯಸೇ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಆಠ ಕರ್ಮ ಔರ
ಅಮೂರ್ತ ಆತ್ಮಸ್ವಭಾವಸೇ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಭೂತ ಅನ್ಯ ಭೀ ಜೋ ಕುಛ ಮೂರ್ತ ಹೋ ವಹ ಸಬ ಪುದ್ಗಲ ಜಾನೋ.. ೮೨..
ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಾಸ್ತಿಕಾಯಕಾ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಸಮಾಪ್ತ ಹುಆ.
[ಅವಿಭಾಗೀ ಪರಮಾಣು ಭೀ ಅನನ್ತ ಹೈಂ.]
Page 133 of 264
PDF/HTML Page 162 of 293
single page version
ಲೇಗಾಗಾಢಂ ಪುಟ್ಠಂ ಪಿಹುಲಮಸಂಖಾದಿಯಪದೇಸಂ.. ೮೩..
ಲೇಕಾವಗಾಢಃ ಸ್ಪೃಷ್ಟಃ ಪೃಥುಲೋಽಸಂಖ್ಯಾತಪ್ರದೇಶಃ.. ೮೩..
ವಿಸ್ತೃತತ್ವಾತ್ಪೃಥುಲಃ. ನಿಶ್ಚಯನಯೇನೈಕಪ್ರದೇಶೋಽಪಿ ವ್ಯವಹಾರನಯೇನಾಸಂಖ್ಯಾತಪ್ರದೇಶ ಇತಿ.. ೮೩..
[ಪೃಥುಲಃ] ವಿಶಾಲ ಔರ [ಅಸಂಖ್ಯಾತಪ್ರದೇಶಃ] ಅಸಂಖ್ಯಾತಪ್ರದೇಶೀ ಹೈ.
ಹೈ;
ಉಸಮೇಂ ಬೀಚಮೇಂ ವ್ಯವಧಾನ–ಅನ್ತರ–ಅವಕಾಶ ನಹೀಂ ಹೈ ; ಇಸಲಿಯೇ ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯ ಅಖಣ್ಡ ಹೈ.]
೨. ಏಕಪ್ರದೇಶೀ=ಅವಿಭಾಜ್ಯ–ಏಕಕ್ಷೇತ್ರವಾಲಾ. [ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯ ಅವಿಭಾಜ್ಯ–ಏಕಪದಾರ್ಥ ಹೋನೇಸೇ ಅವಿಭಾಜ್ಯ–
ಲೋಕಾವಗಾಹೀ, ಅಖಂಡ ಛೇ, ವಿಸ್ತೃತ, ಅಸಂಖ್ಯಪ್ರದೇಶ. ೮೩.
Page 134 of 264
PDF/HTML Page 163 of 293
single page version
ಗದಿಕಿರಿಯಾಜುತ್ತಾಣಂ ಕಾರಣಭೂದಂ ಸಯಮಕಜ್ಜಂ.. ೮೪..
ಗತಿಕ್ರಿಯಾಯುಕ್ತಾನಾಂ ಕಾರಣಭೂತಃ ಸ್ವಯಮಕಾರ್ಯಃ.. ೮೪..
ವ್ಯಯವತ್ತ್ವೇಽಪಿ ಸ್ವರೂಪಾದಪ್ರಚ್ಯವನಾನ್ನಿತ್ಯಃ. ಗತಿಕ್ರಿಯಾಪರಿಣತಾನಾಮುದಾ–
ಗತಿಕ್ರಿಯಾಯುಕ್ತಕೋ [ಕಾರಣಭೂತಃ] ಕಾರಣಭೂತ [ನಿಮಿತ್ತರೂಪ] ಹೈ ಔರ [ಸ್ವಯಮ್ ಅಕಾರ್ಯಃ] ಸ್ವಯಂ ಅಕಾರ್ಯ ಹೈ.
ಅಗುರುಲಘು ಗುಣ [–ಅಂಶ] ಕಹೇ ಹೈಂ.]
ಜೇ ಅಗುರುಲಧುಕ ಅನನ್ತ ತೇ–ರೂಪ ಸರ್ವದಾ ಏ ಪರಿಣಮೇ,
ಛೇ ನಿತ್ಯ, ಆಪ ಅಕಾರ್ಯ ಛೇ, ಗತಿಪರಿಣಮಿತನೇ ಹೇತು ಛೇ. ೮೪.
Page 135 of 264
PDF/HTML Page 164 of 293
single page version
ತ್ಹ ಜೀವಪುಗ್ಗಲೋಣಂ ಧಮ್ಮಂ ದವ್ವಂ ವಿಯಾಣಾಹಿ.. ೮೫..
ತ್ಥಾ ಜೀವಪುದ್ಗಲಾನಾಂ ಧರ್ಮದ್ರವ್ಯಂ ವಿಜಾನೀಹಿ.. ೮೫..
ಹೋನೇಮೇಂ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ]
ಕಿಸೀ ಅನ್ಯಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ನಹೀಂ ಹುಆ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಕಿಸೀ ಅನ್ಯ ಕಾರಣಕೇ ಕಾರ್ಯರೂಪ ನಹೀಂ ಹೈ].. ೮೪..
[ಜೀವಪುದ್ಗಲಾನಾಂ] ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ ಗಮನಮೇಂ ಅನುಗ್ರಹ ಕರತಾ ಹೈ [–ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಹೋತಾ ಹೈ] ಐಸಾ
[ವಿಜಾನೀಹಿ] ಜಾನೋ.
ಗತಿರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ ಗತಿಕಾ ಸಹಕಾರೀ ಕಾರಣ ಹೈ.
೨. ಯದಿ ಕೋಈ ಏಕ, ಕಿಸೀ ದೂಸರೇಕೇ ಬಿನಾ ನ ಹೋ, ತೋ ಪಹಲೇಕೋ ದೂಸರೇಕಾ ಅವಿನಾಭಾವೀ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ. ಯಹಾಂ ಧರ್ಮದ್ರವ್ಯಕೋ
ನ ಹೋ ತೋ ವಹಾಂ ಧರ್ಮದ್ರವ್ಯ ಉನ್ಹೇಂ ಸಹಾಯಮಾತ್ರರೂಪ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈ; ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲ ಸ್ವಯಂ ಗತಿಕ್ರಿಯಾರೂಪಸೇ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತೇ ಹೋಂ
ತಭೀ ಧರ್ಮದ್ರವ್ಯ ಉನ್ಹೇಂೇ ಉದಾಸೀನ ಸಹಾಯಮಾತ್ರರೂಪ [ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರರೂಪ] ಹೈ, ಅನ್ಯಥಾ ನಹೀಂ.
ತ್ಯಮ ಧರ್ಮ ಪಣ ಅನುಗ್ರಹ ಕರೇ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋನೇ ಗಮನಮಾಂ. ೮೫.
Page 136 of 264
PDF/HTML Page 165 of 293
single page version
ಸ್ವಯಮೇವ ಗಚ್ಛತಾಂ ಜೀವಪುದ್ಗಲಾನಾಮುದಾಸೀನಾವಿನಾಭೂತಸಹಾಯಕಾರಣಮಾತ್ರತ್ವೇನ ಗಮನಮುನಗೃಹ್ಣಾತಿ ಇತಿ..೮೫..
ಠಿದಿಕಿರಿಯಾಜುತ್ತಾಣಂ ಕಾರಣಭೂದಂ ತು
ಸ್ಥಿತಿಕ್ರಿಯಾಯುಕ್ತಾನಾಂ ಕಾರಣಭೂತಂ ತು ಪೃಥಿವೀವ.. ೮೬..
ಹೈ, ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಧರ್ಮ [ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯ] ಭೀ ಸ್ವಯಂ ಗಮನ ನ ಕರತಾ ಹುಆ ಐರ [ಪರಕೋ] ಗಮನ ನ ಕರಾತಾ
ಹುಆ, ಸ್ವಯಮೇವ ಗಮನ ಕರತೇ ಹುಏ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ ಉದಾಸೀನ ಅವಿನಾಭಾವೀ ಸಹಾಯರೂಪ ಕಾರಣಮಾತ್ರರೂಪಸೇ
ಗಮನಮೇಂ
[ಗತಿಕ್ರಿಯಾಯುಕ್ತಕೋ ಕಾರಣಭೂತ ಹೋನೇಕೇ ಬದಲೇ] [ಸ್ಥಿತಿಕ್ರಿಯಾಯುಕ್ತಾನಾಮ್] ಸ್ಥಿತಿಕ್ರಿಯಾಯುಕ್ತಕೋ [ಪೃಥಿವೀ
ಇವ] ಪೃಥ್ವೀಕೀ ಭಾಂತಿ [ಕಾರಣಭೂತಮ್] ಕಾರಣಭೂತ ಹೈ [ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ಥಿತಿಕ್ರಿಯಾಪರಿಣತ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ
ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಹೈ].
ಪಣ ದ್ರವ್ಯ ಆ ಛೇ ಪೃಥ್ವೀ ಮಾಫಕ ಹೇತು ಥಿತಿಪರಿಣಮಿತನೇ. ೮೬.
Page 137 of 264
PDF/HTML Page 166 of 293
single page version
ಯಥಾ ಧರ್ಮಃ ಪ್ರಜ್ಞಾಪಿತಸ್ತಥಾಧರ್ಮೋಪಿ ಪ್ರಜ್ಞಾಪನೀಯಃ. ಅಯಂ ತು ವಿಶೇಷಃ. ಸ ಗತಿಕ್ರಿಯಾಯುಕ್ತಾ–
ತಿಷ್ಠಂತೀ ಪರಮಸ್ಥಾಪಯಂತೀ ಚ ಸ್ವಯೇವ ತಿಷ್ಠತಾಮಶ್ವಾದೀನಾ ಮುದಾಸೀನಾ–ವಿನಾಭೂತಸಹಾಯಕಾರಣಮಾತ್ರತ್ವೇನ
ಸ್ಥಿತಿಮನುಗೃಹ್ಣಾತಿ ತಥಾಽಧರ್ಮಾಽಪಿ ಸ್ವಯಂ ಪೂರ್ವಮೇವ ತಿಷ್ಠನ್ ಪರಮಸ್ಥಾಪಯಂಶ್ಚ ಸ್ವಯಮೇವ ತಿಷ್ಠತಾಂ
ಜೀವಪುದ್ಗಲಾನಾಮುದಾಸೀನಾವಿನಾಭೂತಸಹಾಯಕಾರಣಮಾತ್ರತ್ವೇನ ಸ್ಥಿತಿಮನುಗೃಹ್ಣಾತೀತಿ..೮೬..
ದೋ ವಿ ಯ ಮಯಾ ವಿಭತ್ತಾ ಅವಿಭತ್ತಾ ಲೋಯಮೇತ್ತಾ ಯ.. ೮೭..
ದ್ವಾವಪಿ ಚ ಮತೌ ವಿಭಕ್ತಾವವಿಭಕ್ತೌ ಲೋಕಮಾತ್ರೌ ಚ.. ೮೭..
ಕಾರಣಭೂತ ಹೈ ಔರ ಯಹ [ಅಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯ] ಸ್ಥಿತಿಕ್ರಿಯಾಯುಕ್ತಕೋ ಪೃಥ್ವೀಕೀ ಭಾಂತಿ ಕಾರಣಭೂತ ಹೈ. ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ
ಪೃಥ್ವೀ ಸ್ವಯಂ ಪಹಲೇಸೇ ಹೀ ಸ್ಥಿತಿರೂಪ [–ಸ್ಥಿರ] ವರ್ತತೀ ಹುಈ ತಥಾ ಪರಕೋ ಸ್ಥಿತಿ [–ಸ್ಥಿರತಾ] ನಹೀಂ
ಕರಾತೀ ಹುಈ, ಸ್ವಯಮೇವ ಸ್ಥಿತಿರೂಪಸೇ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತೇ ಹುಏ ಅಶ್ವಾದಿಕಕೋ ಉದಾಸೀನ ಅವಿನಾಭಾವೀ ಸಹಾಯರೂಪ
ಕಾರಣಮಾತ್ರಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಸ್ಥಿತಿಮೇಂ ಅನುಗ್ರಹ ಕರತೀ ಹೈ, ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಅಧರ್ಮ [ಅಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯ] ಭೀ ಸ್ವಯಂ ಪಹಲೇಸೇ
ಹೀ ಸ್ಥಿತಿರೂಪಸೇ ವರ್ತತಾ ಹುಆ ಔರ ಪರಕೋ ಸ್ಥಿತಿ ನಹೀಂ ಕರಾತಾ ಹುಆ, ಸ್ವಯಮೇವ ಸ್ಥಿತಿರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ
ಹೋತೇ ಹುಏ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ ಉದಾಸೀನ ಅವಿನಾಭಾವೀ ಸಹಾಯರೂಪ ಕಾರಣಮಾತ್ರಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಸ್ಥಿತಿಮೇಂ ಅನುಗ್ರಹ
ಕರತಾ ಹೈ.. ೮೬..
ಔರ [ದ್ವೌ ಅಪಿ] ವೇ ದೋನೋಂ [ವಿಭಕ್ತೌ] ವಿಭಕ್ತ, [ಅವಿಭಕ್ತೌ] ಅವಿಭಕ್ತ [ಚ] ಔರ [ಲೋಕಮಾತ್ರೌ]
ಲೋಕಪ್ರಮಾಣ [ಮತೌ] ಕಹೇ ಗಯೇ ಹೈಂ.
ತೇ ಉಭಯ ಭಿನ್ನ–ಅಭಿನ್ನ ಛೇ ನೇ ಸಕಳಲೋಕಪ್ರಮಾಣ ಛೇ. ೮೭.
Page 138 of 264
PDF/HTML Page 167 of 293
single page version
ತಯೋರ್ಯದಿ ಗತಿಪರಿಣಾಮಂ ತತ್ಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಪರಿಣಾಮಂ ವಾ ಸ್ವಯಮನುಭವತೋರ್ಬಹಿರಙ್ಗಹೇತೂ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೋ ನ ಭವೇತಾಮ್, ತದಾ
ತಯೋರ್ನಿರರ್ಗಲಗತಿಸ್ಥಿತಿಪರಿಣಾಮತ್ವಾದಲೋಕೇಽಪಿ ವೃತ್ತಿಃ ಕೇನ ವಾರ್ಯೇತ. ತತೋ ನ ಲೋಕಾಲೋಕವಿಭಾಗಃ ಸಿಧ್ಯೇತ.
ಧರ್ಮಾಧರ್ಮಯೋಸ್ತು ಜೀವಪುದ್ಗಲಯೋರ್ಗತಿತತ್ಪೂರ್ವಸ್ಥಿತ್ಯೋರ್ಬಹಿರಙ್ಗಹೇತುತ್ವೇನ ಸದ್ಭಾವೇಽಭ್ಯುಪಗಮ್ಯಮಾನೇ ಲೋಕಾಲೋಕವಿಭಾಗೋ
ಜಾಯತ ಇತಿ. ಕಿಞ್ಚ ಧರ್ಮಾಧರ್ಮೋ ದ್ವಾವಪಿ ಪರಸ್ಪರಂ
ರ್ಜೀವಪುದ್ಗಲಯೋರ್ಗತಿಸ್ಥಿತ್ಯುಪಗ್ರಹಕರಣಾಲ್ಲೋಕಮಾತ್ರಾವಿತಿ.. ೮೭..
ವಹಾಂ, ಜೀವ ಔರ ಪುದ್ಗಲ ಸ್ವರಸಸೇ ಹೀ [ಸ್ವಭಾವಸೇ ಹೀ] ಗತಿಪರಿಣಾಮಕೋ ತಥಾ ಗತಿಪೂರ್ವಕ
ಸ್ಥಿತಿಪರಿಣಾಮಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೇ ಹೈಂ. ಯದಿ ಗತಿಪರಿಣಾಮ ಅಥವಾ ಗತಿಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತಿಪರಿಣಾಮಕಾ ಸ್ವಯಂ ಅನುಭವ
ಕರನೇವಾಲೇ ಉನ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲಕೋ ಬಹಿರಂಗ ಹೇತು ಧರ್ಮ ಔರ ಅಧರ್ಮ ನ ಹೋ, ತೋ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲಕೇ
ನಿವಾರಾ ಜಾ ಸಕತಾ ಹೈ? [ಕಿಸೀಸೇ ನಹೀಂ ನಿವಾರಾ ಜಾ ಸಕತಾ.] ಇಸಲಿಯೇ ಲೋಕ ಔರ ಅಲೋಕಕಾ ವಿಭಾಗ
ಸಿದ್ಧ ನಹೀಂ ಹೋತಾ. ಪರನ್ತು ಯದಿ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲಕೀ ಗತಿಕೇ ಔರ ಗತಿಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತಿಕೇ ಬಹಿರಂಗ ಹೇತುಓಂಂಕೇ
ರೂಪಮೇಂ ಧರ್ಮ ಔರ ಅಧರ್ಮಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಸ್ವೀಕಾರ ಕಿಯಾ ಜಾಯೇ ತೋ ಲೋಕ ಔರ ಅಲೋಕಕಾ ವಿಭಾಗ [ಸಿದ್ಧ]
ಹೋತಾ ಹೈ . [ಇಸಲಿಯೇ ಧರ್ಮ ಔರ ಅಧರ್ಮ ವಿದ್ಯಮಾನ ಹೈ.] ಔರ [ಉನಕೇ ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ ವಿಶೇಷ ವಿವರಣ ಯಹ ಹೈ
ಕಿ], ಧರ್ಮ ಔರ ಅಧರ್ಮ ದೋನೋಂ ಪರಸ್ಪರ ಪೃಥಗ್ಭೂತ ಅಸ್ತಿತ್ವಸೇ ನಿಷ್ಪನ್ನ ಹೋನೇಸೇ ವಿಭಕ್ತ [ಭಿನ್ನ] ಹೈಂ;
ಏಕಕ್ಷೇತ್ರಾವಗಾಹೀ ಹೋನೇಸೇ ಅವಿಭಕ್ತ [ಅಭಿನ್ನ] ಹೈಂ; ಸಮಸ್ತ ಲೋಕಮೇಂ ವಿದ್ಯಮಾನ ಜೀವ –ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ ಗತಿಸ್ಥಿತಿಮೇಂ
ನಿಷ್ಕ್ರಿಯರೂಪಸೇ ಅನುಗ್ರಹ ಕರತೇ ಹೈಂ ಇಸಲಿಯೇ [–ನಿಮಿತ್ತರೂಪ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಇಸಲಿಯೇ] ಲೋಕಪ್ರಮಾಣ ಹೈಂ.. ೮೭..
Page 139 of 264
PDF/HTML Page 168 of 293
single page version
ಹವದಿ ಗದಿ ಸ್ಸ ಪ್ಪಸರೋ ಜೀವಾಣಂ ಪುಗ್ಗಲಾಣಂ
ಭವತಿ ಗತೇಃ ಸಃ ಪ್ರಸರೋ ಜೀವಾನಾಂ ಪುದ್ಗಲಾನಾಂ ಚ.. ೮೮..
ಚ] ಜೀವೋಂ ತಥಾ ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ [ಗತಿಪರಿಣಾಮಮೇಂ ಆಶ್ರಯಮಾತ್ರರೂಪ ಹೋನೇಸೇ] [ಗತೇಃ ಪ್ರಸರಃ] ಗತಿಕಾ ಉದಾಸೀನ
ಪ್ರಸಾರಕ [ಅರ್ಥಾತ್ ಗತಿಪ್ರಸಾರಮೇಂ ಉದಾಸೀನ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ] [ಭವತಿ] ಹೈ.
ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋನಾ ಗತಿಪ್ರಸಾರ ತಣೋ ಉದಾಸೀನ ಹೇತು ಛೇ. ೮೮.
Page 140 of 264
PDF/HTML Page 169 of 293
single page version
ಗತಿಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಪರಿಣತಸ್ತುಙ್ಗೋಽಶ್ವವಾರಸ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಪರಿಣಾಮಸ್ಯ ಹೇತುಕರ್ತಾವಲೋಕ್ಯತೇ ನ ತಥಾಽಧರ್ಮಃ. ಸ ಖಲು
ನಿಷ್ಕ್ರಿಯತ್ವಾತ್ ನ ಕದಾಚಿದಪಿ ಗತಿಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಪರಿಣಾಮಮೇವಾಪದ್ಯತೇ. ಕುತೋಽಸ್ಯ ಸಹಸ್ಥಾಯಿತ್ವೇನ ಪರೇಷಾಂ
ಗತಿಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಪರಿಣಾಮಸ್ಯ ಹೇತುಕರ್ತೃತ್ವಮ್. ಕಿಂ ತು ಪೃಥಿವೀವತ್ತುರಙ್ಗಸ್ಯ ಜೀವಪುದ್ಗಲಾನಾಮಾಶ್ರಯ–
ಕಾರಣಮಾತ್ರತ್ವೇನೋದಾಸೀನ ಏವಾಸೌ ಗತಿಪೂರ್ವಸ್ಥಿತೇಃ ಪ್ರಸರೋ ಭವತೀತಿ.. ೮೮..
[ಗತಿಪರಿಣಾಮಮೇಂ] ಮಾತ್ರ ಆಶ್ರಯರೂಪ ಕಾರಣಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಗತಿಕಾ ಉದಾಸೀನ ಹೀ ಪ್ರಸಾರಕ ಹೈೇ, ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಧರ್ಮ
ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋಂಕೀ [ಗತಿಪರಿಣಾಮಮೇಂ] ಮಾತ್ರ ಆಶ್ರಯರೂಪ ಕಾರಣಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಗತಿಕಾ ಉದಾಸೀನ ಹೀ ಪ್ರಸಾರಕ
[ಅರ್ಥಾತ್ ಗತಿಪ್ರಸಾರಕಾ ಉದಾಸೀನ ಹೀ ನಿಮಿತ್ತ] ಹೈ.
ಪುದ್ಗಲೋಂಕೇ ಗತಿಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತಿಪರಿಣಾಮಕಾ ಹೇತುಕರ್ತಾ] ನಹೀ ಹೈ. ವಹ [ಅಧರ್ಮ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಹೋನೇಸೇ
ಕಭೀ ಗತಿಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತಿಪರಿಣಾಮಕೋ ಹೀ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ; ತೋ ಫಿರ ಉಸೇ [ಪರಕೇ]
ಅಶ್ವಕೋ [ಗತಿಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತಿಪರಿಣಾಮಮೇಂ] ಮಾತ್ರ ಆಶ್ರಯರೂಪ ಕಾರಣಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಗತಿಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತಿಕೀ ಉದಾಸೀನ
ಹೀ ಪ್ರಸಾರಕ ಹೈ, ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಅಧರ್ಮ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ [ಗತಿಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತಿಪರಿಣಾಮಮೇಂ] ಮಾತ್ರ ಆಶ್ರಯರೂಪ
ಕಾರಣಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಗತಿಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತಿಕಾ ಉದಾಸೀನ ಹೀ ಪ್ರಸಾರಕ [ಅರ್ಥಾತ್ ಗತಿಪೂರ್ವಕ–ಸ್ಥಿತಿಪ್ರಸಾರಕಾ
ಉದಾಸೀನ ಹೀ ನಿಮಿತ್ತ] ಹೈ.. ೮೮..
ಗಮನ ನ ಕರಕೇ [ಅರ್ಥಾತ್ ಸಹಕಾರೀ ನ ಬನಕರ], ಮಾತ್ರ ಉನ್ಹೇೇಂ [ಗತಿಮೇಂ] ಆಶ್ರಯರೂಪ ಕಾರಣ ಬನತಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ
ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯಕೋ ಉದಾಸೀನ ನಿಮಿತ್ತ ಕಹಾ ಹೈ. ಪವನಕೋ ಹೇತುಕರ್ತಾ ಕಹಾ ಉಸಕಾ ಯಹ ಅರ್ಥ ಕಭೀ ನಹೀಂ ಸಮಝನಾ ಕಿ
ಪವನ ಧ್ವಜಾಓಂಕೋ ಗತಿಪರಿಣಾಮ ಕರಾತಾ ಹೋಗಾ. ಉದಾಸೀನ ನಿಮಿತ್ತ ಹೋ ಯಾ ಹೇತುಕರ್ತಾ ಹೋ– ದೋನೋಂ ಪರಮೇಂ ಅಕಿಂಚಿತ್ಕರ ಹೈಂ.
ಉನಮೇಂ ಮಾತ್ರ ಉಪರೋಕ್ತಾನುಸಾರ ಹೀ ಅನ್ತರ ಹೈ. ಅಬ ಅಗಲೀ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾಮೇಂ ಆಚಾರ್ಯದೇವ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಕಹೇಂಗೇ ಕಿ ‘ವಾಸ್ತವಮೇಂ
ಸಮಸ್ತ ಗತಿಸ್ಥಿತಿಮಾನ ಪದಾರ್ಥ ಅಪನೇ ಪರಿಣಾಮೋಂಸೇ ಹೀ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಗತಿಸ್ಥಿತಿ ಕರತೇ ಹೈ.’ಇಸಲಿಯೇ ಧ್ವಜಾ, ಸವಾರ
ಇತ್ಯಾದಿ ಸಬ, ಅಪನೇ ಪರಿಣಾಮೋಂಸೇ ಹೀ ಗತಿಸ್ಥಿತಿ ಕರತೇ ಹೈ, ಉಸಮೇಂ ಧರ್ಮ ತಥಾ ಪವನ, ಔರ ಅಧರ್ಮ ತಥಾ ಅಶ್ವ
ಅವಿಶೇಷರೂಪಸೇ ಅಕಿಂಚಿತ್ಕರ ಹೈಂ ಐಸಾ ನಿರ್ಣಯ ಕರನಾ.]
ಸ್ಥಿತಿಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋನೇ ವಾಲೇ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋಂಕೇ ಸಾಥ ಸ್ಥಿತಿ ನಹೀಂ ಕರತಾ, ಪಹಲೇಹೀ ಸ್ಥಿತ ಹೈೇ; ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ವಹ
ಸಹಸ್ಥಾಯೀ ನ ಹೋನೇಸೇ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋಂಕೇ ಗತಿಪೂರ್ವಕ ಸ್ಥಿತಿಪರಿಣಾಮಕಾ ಹೇತುಕರ್ತಾ ನಹೀಂ ಹೈ.]
Page 141 of 264
PDF/HTML Page 170 of 293
single page version
ತೇ ಸಗಪರಿಣಾಮೇಹಿಂ ದು ಗಮಣಂ ಠಾಣಂ ಚ ಕುವ್ವಂತಿ.. ೮೯..
ತೇ ಸ್ವಕಪರಿಣಾಮೈಸ್ತು ಗಮನಂ ಸ್ಥಾನಂ ಚ ಕುರ್ವನ್ತಿ.. ೮೯..
ಸ್ಥಿತಿರೇವ ನ ಗತಿಃ. ತತ ಏಕೇಷಾಮಪಿ ಗತಿಸ್ಥಿತಿದರ್ಶನಾದನುಮೀಯತೇ ನ ತೌ ತಯೋರ್ಮುಖ್ಯಹೇತೂ. ಕಿಂ ತು
ವ್ಯವಹಾರನಯವ್ಯವಸ್ಥಾಪಿತೌ ಉದಾಸೀನೌ. ಕಥಮೇವಂ ಗತಿಸ್ಥಿತಿಮತಾಂ ಪದಾರ್ಥೋನಾಂ ಗತಿಸ್ಥಿತೀ ಭವತ ಇತಿ
ಸ್ಥಿತಿ ಹೋತೀ ಹೈ ಉನ್ಹೀಂಕೋ ಫಿರ ಗತಿ ಹೋತೀ ಹೈ]. [ತೇ ತು] ವೇ [ಗತಿಸ್ಥಿತಿಮಾನ ಪದಾರ್ಥ] ತೋ
[ಸ್ವಕಪರಿಣಾಮೈಃ] ಅಪನೇ ಪರಿಣಾಮೋಂಸೇ [ಗಮನಂ ಸ್ಥಾನಂ ಚ] ಗತಿ ಔರ ಸ್ಥಿತಿ [ಕುರ್ವನ್ತಿ] ಕರತೇ ಹೈಂ.
ಗತಿ ಹೀ ರಹನಾ ಚಾಹಿಯೇ, ಸ್ಥಿತಿ ನಹೀಂ ಹೋನಾ ಚಾಹಿಯೇ, ಔರ ಜಿನ್ಹೇಂ ಸ್ಥಿತಿ ಹೋ ಉನ್ಹೇಂ ಸ್ಥಿತಿ ಹೀ ರಹನಾ
ಚಾಹಿಯೇ, ಗತಿ ನಹೀಂ ಹೋನಾ ಚಾಹಿಯೇ. ಕಿನ್ತು ಏಕಕೋ ಹೀ [–ಉಸೀ ಏಕ ಪದಾರ್ಥಕೋ] ಗತಿ ಔರ ಸ್ಥಿತಿ ದೇಖನೇಮೇ
ಆತೀ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ಅನುಮಾನ ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ ಕಿ ವೇ [ಧರ್ಮ–ಅಧರ್ಮ] ಗತಿ–ಸ್ಥಿತಿಕೇ ಮುಖ್ಯ ಹೇತು ನಹೀಂ ಹೈಂ,
ಕಿನ್ತು ವ್ಯವಹಾರನಯಸ್ಥಾಪಿತ [ವ್ಯವಹಾರನಯ ದ್ವಾರಾ ಸ್ಥಾಪಿತ – ಕಥಿತ] ಉದಾಸೀನ ಹೇತು ಹೈಂ.
ತೇ ಸರ್ವ ನಿಜ ಪರಿಣಾಮಥೀ ಜ ಕರೇ ಗತಿಸ್ಥಿತಿಭಾವನೇ. ೮೯.
Page 142 of 264
PDF/HTML Page 171 of 293
single page version
ಯದ್ರದಾತಿ ವಿವರಮಖಿಲಂ ತಲ್ಲೋಕೇ ಭವತ್ಯಾಕಾಶಮ್.. ೯೦..
ಅವಕಾಶ [ದದಾತಿ] ದೇತಾ ಹೈ, [ತದ್] ವಹ [ಆಕಾಶಮ್ ಭವತಿ] ಆಕಾಶ ಹೈ.
ಅವಕಾಶ ದೇ ಛೇ ಪೂರ್ಣ, ತೇ ಆಕಾಶನಾಮಕ ದ್ರವ್ಯ ಛೇ. ೯೦.
Page 143 of 264
PDF/HTML Page 172 of 293
single page version
ತತ್ತೋ ಅಣಣ್ಣಮಣ್ಣಂ ಆಯಾಸಂ ಅಂತವದಿರಿತ್ತಂ.. ೯೧..
ತತೋಽನನ್ಯದನ್ಯದಾಕಾಶಮಂತವ್ಯತಿರಿಕ್ತಮ್.. ೯೧..
ಉಸಸೇ [ಲೋಕಸೇ] [ಅನನ್ಯತ್ ಅನ್ಯತ್] ಅನನ್ಯ ತಥಾ ಅನ್ಯ ಹೈ.
ಲೋಕಾಕಾಶಮೇಂ–ಯದ್ಯಪಿ ವಹ ಲೋಕಾಕಾಶ ಮಾತ್ರ ಅಸಂಖ್ಯಪ್ರದೇಶೀ ಹೀ ಹೈ ತಥಾಪಿ ಅವಕಾಶ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತೇ ಹೈಂ.
Page 144 of 264
PDF/HTML Page 173 of 293
single page version
ಉಡ್ಢಂಗದಿಪ್ಪಧಾಣಾ ಸಿದ್ಧಾ ಚಿಟ್ಠಂತಿ
ಊರ್ಧ್ವಂಗತಿಪ್ರಧಾನಾಃ ಸಿದ್ಧಾಃ ತಿಷ್ಠನ್ತಿ ಕಥಂ ತತ್ರ.. ೯೨..
ಸ್ಥಿತಿಹೇತು ಭೀ ಹೋ] ತೋ [ಊರ್ಧ್ವಂಗತಿಪ್ರಧಾನಾಃ ಸಿದ್ಧಾಃ] ಊರ್ಧ್ವಗತಿಪ್ರಧಾನ ಸಿದ್ಧ [ತತ್ರ] ಉಸಮೇಂ [ಆಕಾಶಮೇಂ]
[ಕಥಮ್] ಕ್ಯೋಂ [ತಿಷ್ಠನ್ತಿ] ಸ್ಥಿರ ಹೋಂ? [ಆಗೇ ಗಮನ ಕ್ಯೋಂ ನ ಕರೇಂ?]
ಔರ ಅಪನೇ–ಅಪನೇ ಲಕ್ಷಣೋಂ ದ್ವಾರಾ ಈತರ ದ್ರವ್ಯೋಂಕಾ ಜೀವೋಂಸೇ ಭಿನ್ನಪನಾ ಹೈ ಐಸಾ ಸಮಝನಾ.
ತೋ ಊರ್ಧ್ವಗತಿಪರಧಾನ ಸಿದ್ಧೋ ಕೇಮ ತೇಮಾಂ ಸ್ಥಿತಿ ಲಹೇ? ೯೨.
Page 145 of 264
PDF/HTML Page 174 of 293
single page version
ಕೃತಸ್ತತ್ರಾಕಾಶೇ ತಿಷ್ಠಂತಿ ಇತಿ.. ೯೨..
ತಮ್ಹಾ ಗಮಣಟ್ಠಾಣಂ ಆಯಾಸೇ
ತಸ್ಮಾದ್ಗಮನಸ್ಥಾನಮಾಕಾಶೇ ಜಾನೀಹಿ ನಾಸ್ತೀತಿ.. ೯೩..
ಸಾಧನರೂಪ ಸಾಮಗ್ರೀ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಕ್ಯೋಂ [–ಕಿಸ ಕಾರಣ] ಉಸಮೇಂ–ಆಕಾಶಮೇಂ–ಸ್ಥಿರ ಹೋಂ? ೯೨..
ಗತಿ–ಸ್ಥಿತಿ ಆಕಾಶಮೇಂ ನಹೀಂ ಹೋತೀ [ಅರ್ಥಾತ್ ಗತಿಸ್ಥಿತಿಹೇತುತ್ವ ಆಕಾಶಮೇಂ ನಹೀಂ ಹೈ] [ಇತಿ ಜಾನೀಹಿ] ಐಸಾ
ಜಾನೋ.
ಅಲೋಕಕಾ ವಿಭಾಗ ಕರನೇವಾಲೇ ಧರ್ಮ ತಥಾ ಅಧರ್ಮಕೋ ಹೀ ಗತಿ ತಥಾ ಸ್ಥಿತಿಕೇ ಹೇತು ಮಾನನಾ.. ೯೩..
ತೇ ಕಾರಣೇ ಜಾಣೋ–ಗತಿಸ್ಥಿತಿ ಆಭಮಾಂ ಹೋತೀ ನಥೀ. ೯೩.
Page 146 of 264
PDF/HTML Page 175 of 293
single page version
ಪ್ರಸಜತ್ಯಲೋಕಹಾನಿರ್ಲೋಕಸ್ಯ ಚಾಂತಪರಿವೃದ್ಧಿಃ.. ೯೪..
ನಾಕಾಶಂ ಗತಿಸ್ಥಿತಿಹೇತುಃ ಲೋಕಾಲೋಕಸೀಮವ್ಯವಸ್ಥಾಯಾಸ್ತಥೋಪಪತ್ತೇಃ. ಯದಿ ಗತಿ– ಸ್ಥಿತ್ಯೋರಾಕಾಶಮೇವ
ನಿಮಿತ್ತಮಿಷ್ಯೇತ್, ತದಾ ತಸ್ಯ ಸರ್ವತ್ರ ಸದ್ಭಾವಾಜ್ಜೀವಪುದ್ಗಲಾನಾಂ ಗತಿಸ್ಥಿತ್ಯೋರ್ನಿಃ ಸೀಮತ್ವಾತ್ಪ್ರತಿಕ್ಷಣಮಲೋಕೋ
ಹೀಯತೇ, ಪೂರ್ವಂ ಪೂರ್ವಂ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪ್ಯಮಾನಶ್ಚಾಂತೋ ಲೋಕಸ್ಯೋತ್ತರೋತ್ತರಪರಿವೃದ್ಧಯಾ ವಿಘಟತೇ. ತತೋ ನ ತತ್ರ ತದ್ಧೇತುರಿತಿ..
೯೪..
[ಲೋಕಸ್ಯ ಅಂತಪರಿವೃದ್ಧಿ] ಲೋಕಕೇ ಅನ್ತಕೀ ವೃದ್ಧಿಕಾ [ಪ್ರಸಜತಿ] ಪ್ರಸಂಗ ಆಏ.
ಸರ್ವತ್ರ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಜೀವ–ಪುದ್ಗಲೋಂಕೀ ಗತಿಸ್ಥಿತಿಕೀ ಕೋಈ ಸೀಮಾ ನಹೀಂ ರಹನೇಸೇ ಪ್ರತಿಕ್ಷಣ ಅಲೋಕಕೀ ಹಾನಿ
ತೋ ಹಾನಿ ಥಾಯ ಅಲೋಕನೀ, ಲೋಕಾನ್ತ
Page 147 of 264
PDF/HTML Page 176 of 293
single page version
ಇದಿ ಜಿಣವರೇಹಿಂ ಭಣಿದಂ ಲೋಗಸಹಾವಂ ಸುಣಂತಾಣಂ.. ೯೫..
ಇತಿ ಜಿನವರೈಃ ಭಣಿತಂ ಲೋಕಸ್ವಭಾವಂ ಶೃಣ್ವತಾಮ್.. ೯೫..
ಪುಧಗುವಲದ್ಧಿವಿಸೇಸಾ ಕರಿಂತಿ
ಜಾಯೇಗಾ [ಅರ್ಥಾತ್ ಪಹಲೇ–ಪಹಲೇ ನಿಶ್ಚಿತ ಹುಆ ಲೋಕಕಾ ಅನ್ತ ಫಿರ–ಫಿರ ಆಗೇ ಬಢತೇ ಜಾನೇಸೇ ಲೋಕಕಾ ಅನ್ತ
ಹೀ ನಹೀ ಬನ ಸಕೇಗಾ]. ಇಸಲಿಯೇ ಆಕಾಶಮೇಂ ಗತಿ–ಸ್ಥಿತಿಕಾ ಹೇತುತ್ವ ನಹೀಂ ಹೈ.. ೯೪..
ಲೋಕಸ್ವಭಾವಕೇ ಶ್ರೋತಾಓಂಸೇ [ಜಿನವರೈಃ ಭಣಿತಮ್] ಜಿನವರೋಂನೇ ಕಹಾ ಹೈ.
ಭಾಖ್ಯುಂ ಜಿನೋಏ ಆಮ ಲೋಕಸ್ವಭಾವನಾ ಶ್ರೋತಾ ಪ್ರತಿ. ೯೫.
ವಳೀ ಭಿನ್ನಭಿನ್ನ ವಿಶೇಷಥೀ, ಏಕತ್ವ ನೇ ಅನ್ಯತ್ವ ಛೇ. ೯೬.
Page 148 of 264
PDF/HTML Page 177 of 293
single page version
ಪೃಥಗುಪಲಬ್ಧಿವಿಶೇಷಾಣಿ ಕುವೈತ್ಯೇಕತ್ವಮನ್ಯತ್ವಮ್.. ೯೬..
ಲಭ್ಯಮಾನೇನಾನ್ಯತ್ವಭಾಞ್ಜ್ಯೇವ ಭವಂತೀತಿ.. ೯೬..
[ಭಿನ್ನ–ಭಿನ್ನ] ವಿಶೇಷವಾಲೇ ಹೋನೇಸೇ [ಏಕತ್ವಮ್ ಅನ್ಯತ್ವಮ್] ಏಕತ್ವ ತಥಾ ಅನ್ಯತ್ವಕೋ [ಕುರ್ವಂತಿ] ಕರತೇ
ಔರ ಅವಗಾಹಹೇತುತ್ವರೂಪ [ಪೃಥಕ್–ಉಪಲಬ್ಧ ವಿಶೇಷ ದ್ವಾರಾ] ತಥಾ [೨] ನಿಶ್ಚಯಸೇ
ಔರ ಅವಗಾಹಹೇತುತ್ವರೂಪ ಭಿನ್ನ–ಭಿನ್ನ ಹೈಂ ತಥಾ [೨] ಉನಕೇ ಪ್ರದೇಶ ಭೀ ಭಿನ್ನ–ಭಿನ್ನ ಹೈಂ.. ೯೬..
೨. ವಿಶೇಷ=ಖಾಸಿಯತ; ವಿಶಿಷ್ಟತಾ; ವಿಶೇಷತಾ. [ವ್ಯವಹಾರಸೇ ತಥಾ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಧರ್ಮ, ಅಧರ್ಮ ಔರ ಆಕಾಶಕೇ ವಿಶೇಷ ಪೃಥಕ್
Page 149 of 264
PDF/HTML Page 178 of 293
single page version
ಮುತ್ತಂ ಪುಗ್ಗಲದವ್ವಂ ಜೀವೋ ಖಲು ಚೇದಣೋ ತೇಸು.. ೯೭..
ಮೂರ್ತಂ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಂ ಜೀವಃ ಖಲು ಚೇತನಸ್ತೇಷು.. ೯೭..
ಪರರೂಪಾವೇಶಾನ್ಮೂರ್ತೋಽಪಿ ಅಮೂರ್ತೋ ಧರ್ಮಃ ಅಮೂರ್ತಾಽಧರ್ಮಃ, ಮೂರ್ತಃ ಪುದ್ಗಲ ಏವೈಕ ಇತಿ. ಅಚೇತನಮಾಕಾಶಂ,
[ಖಲು] ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ಚೇತನಃ] ಚೇತನ ಹೈ.
ಚೈತನ್ಯಕಾ ಅಭಾವ ಜಿಸಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ ವಹ ಅಚೇತನ ಹೈ. ವಹಾಂ ಆಕಾಶ ಅಮೂರ್ತ ಹೈ, ಕಾಲ ಅಮೂರ್ತ ಹೈ, ಜೀವ
ಸ್ವರೂಪಸೇ ಅಮೂರ್ತ ಹೈ,
ಛೇ ಮೂರ್ತ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಃ ತೇಮಾಂ ಜೀವ ಛೇ ಚೇತನ ಖರೇ. ೯೭.
Page 150 of 264
PDF/HTML Page 179 of 293
single page version
ಪುಗ್ಗಲಕರಣಾ ಜೀವಾ ಖಂಧಾ ಖಲು ಕಾಲಕರಣಾ ದು.. ೯೮..
ಪುದ್ಗಲಕರಣಾ ಜೀವಾಃ ಸ್ಕಂಧಾ ಖಲು ಕಾಲಕರಣಾಸ್ತು.. ೯೮..
ಪ್ರದೇಶಾಂತರಪ್ರಾಪ್ತಿಹೇತುಃ ಪರಿಸ್ಪಂದನರೂಪಪರ್ಯಾಯಃ ಕ್ರಿಯಾ. ತತ್ರ ಸಕ್ರಿಯಾ ಬಹಿರಙ್ಗಸಾಧನೇನ ಸಹಭೂತಾಃ ಜೀವಾಃ,
ಕಾಲಃ. ಜೀವಾನಾಂ ಸಕ್ರಿಯತ್ವಸ್ಯ ಬಹಿರಙ್ಗ– ಸಾಧನಂ ಕರ್ಮನೋಕರ್ಮೋಪಚಯರೂಪಾಃ ಪುದ್ಗಲಾ ಇತಿ ತೇ ಪುದ್ಗಲಕರಣಾಃ.
ಅಚೇತನ ಹೈ, ಪುದ್ಗಲ ಅಚೇತನ ಹೈ; ಜೀವ ಹೀ ಏಕ ಚೇತನ ಹೈ.. ೯೭..
[ಪುದ್ಗಲಕರಣಾಃ] ಪುದ್ಗಲಕರಣವಾಲೇ [–ಜಿನ್ಹೇಂ ಸಕ್ರಿಯಪನೇಮೇಂ ಪುದ್ಗಲ ಬಹಿರಂಗ ಸಾಧನ ಹೋ ಐಸೇ] ಹೈಂ[ಸ್ಕಂಧಾಃ
ಖಲು ಕಾಲಕರಣಾಃ ತು] ಔರ ಸ್ಕನ್ಧ ಅರ್ಥಾತ್ ಪುದ್ಗಲ ತೋ ಕಾಲಕರಣವಾಲೇ [–ಜಿನ್ಹೇಂ ಸಕ್ರಿಯಪನೇಮೇಂ ಕಾಲ
ಬಹಿರಂಗ ಸಾಧನ ಹೋ ಐಸೇ] ಹೈಂ.
ಪುದ್ಗಲ ಸಕ್ರಿಯ ಹೈಂ. ಆಕಾಶ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಹೈ; ಧರ್ಮ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಹೈ; ಅಧರ್ಮ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಹೈ ; ಕಾಲ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಹೈ.
ಛೇ ಕಾಲ ಪುದ್ಗಲನೇ ಕರಣ, ಪುದ್ಗಲ ಕರಣ ಛೇ ಜೀವನೇ. ೯೮.
Page 151 of 264
PDF/HTML Page 180 of 293
single page version
ಕಾಲಕರಣಾಃ ನ ಚ ಕಾರ್ಮಾದೀನಾಮಿವ ಕಾಲಸ್ಯಾಭಾವಃ. ತತೋ ನ ಸಿದ್ಧಾನಾಮಿವ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯತ್ವಂ ಪುದ್ಗಲಾನಾಮಿತಿ..
೯೮..
ಸೇಸಂ ಹವದಿ ಅಮೂತ್ತಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಭಯಂ ಸಮಾದಿಯದಿ.. ೯೯..
ಶೇಷಂ ಭವತ್ಯಮೂರ್ತಂ ಚಿತಮುಭಯಂ ಸಮಾದದಾತಿ.. ೯೯..
ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಪನಾ ಹೈ [ಅರ್ಥಾತ್ ಸಿದ್ಧೋಂಕೋ ಕರ್ಮ–ನೋಕರ್ಮಕೇ ಸಂಚಯರೂಪ ಪುದ್ಗಲೋಂಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ವೇ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಹೈಂ.]
ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ ಸಕ್ರಿಯಪನೇಕಾ ಬಹಿರಂಗ ಸಾಧನ
ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಪನಾ ಹೋತಾ ಹೈ ಉಸ ಪ್ರಕಾರ] ಪುದ್ಗಲೋಂಕೋ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಪನಾ ನಹೀಂ ಹೋತಾ.. ೯೮..
[ಉಭಯಂ] ಉನ ದೋನೋಂಕೋ [ಸಮಾದದಾತಿ] ಗ್ರಹಣ ಕರತಾ ಹೈ [ಜಾನತಾ ಹೈ].
ಛೇ ಜೀವನೇ ಜೇ ವಿಷಯ ಇನ್ದ್ರಿಯಗ್ರಾಹ್ಯ, ತೇ ಸೌ ಮೂರ್ತ ಛೇ;
ಬಾಕೀ ಬಧುಂಯ ಅಮೂರ್ತ ಛೇ; ಮನ ಜಾಣತುಂ ತೇ ಉಭಯ ನೇ. ೯೯.