Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 105 of 264
PDF/HTML Page 134 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–panchAstikAyavarNan

[
105

evan jIvopi bhAvaparyAyeN pravartamAnAtmadravyarUpeN kartRutAmanubibhrANo, bhAvaparyAyagaman– shaktirUpeN karaNatAmAtmasAtkurvan, prApyabhAvaparyAyarUpeN karmatAn kalayan, pUrvabhAvaparyAy–vyapAyepi dhruvatvAlambanAdupAttApAdAnatvam, upajAyamAnabhAvaparyAyarUpakarmaNAshrIyamANatvAdupoDh–sampradAnatva;, AdhIyamAnabhAvaparyAyAdhAratvAdgRuhItAdhikaraNatva, svayamev ShaTkArakIrUpeN vyavatiShThamAno na kArakAntaramapekShate. ata karmaNa karturnAsti jIva kartA, jIvasya karturnAsti karma kartRu nishchayeneti.. 62.. ----------------------------------------------------------------------------- sampradAnapaneko prApta aur [6] dhAraN kiye hue pariNAmakA AdhAr honese jisane adhikaraNapaneko grahaN kiyA hai aisA – svayamev ShaTkArakarUpase vartatA huA anya kArakakI apekShA nahIn rakhatA.

is prakAr jIv bhI [1] bhAvaparyAyarUpase pravartamAn AtmadravyarUpase kartRutvako dhAraN karatA huA, [2] bhAvaparyAy prApta karanekI shaktirUpase karaNapaneko angIkRut karatA huA, [3] prApya aisI bhAvaparyAyarUpase karmapanekA anubhav karatA huA, [4] pUrva bhAvaparyAyakA nAsh hone par dhruvatvakA avalamban karanese jisane apAdAnapaneko prApta kiyA hai aisA, [5] utpanna hone vAle bhAvaparyAyarUp karma dvArA samAshrit honese [arthAt utpanna hone vAlA bhAvaparyAyarUp kArya apaneko diyA jAnese] sampradAnapaneko prApta aur [6] dhAraN kI huI bhAvaparyAyakA AdhAr honese jisane adhikaraNapaneko grahaN kiyA hai aisA – svayamev ShaTkArakarUpase vartatA huA anya kArakakI apekShA nahIn rakhatA.

isaliye nishchayase karmarUp kartAko jIv kartA nahIn hai aur jIvarUp kartAko karma kartA nahIn hai. [jahAn karma kartA hai vahAn jIv kartA nahIn hai aur jahAn jIv kartA hai vahAn karma kartA nahIn hai.]

bhAvArtha– [1] pudgal svatantrarUpase dravyakarmako karatA honese pudgal svayam hI kartA hai; [2] svayam dravyakarmarUpase pariNamit honekI shaktivAlA honese pudgal svayam hI karaN hai; [3] dravyakarmako prApta karatA – pahunchatA honese dravyakarma karma hai, athavA dravyakarmase svayam abhinna honese pudgal svayam hI karma [–kArya] hai; [4] apanemese pUrva pariNAmakA vyay karake dravyakarmarUp pariNAm karatA honese aur pudgaladravyarUpase dhruv rahatA honese pudgal svayam hI apAdAn hai; [5] apaneko dravyakarmarUp pariNAm detA honese pudgal svayam hI sampradAn hai; [6] apanemen arthAt apane AdhArase dravyakarma karatA honese pudgal svayam hI adhikaraN hai.