Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 118.

< Previous Page   Next Page >


Page 175 of 264
PDF/HTML Page 204 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapanchavarNan

[
175

suranaranArakatiryacho varNarasasparshagandhashabdagnA.
jalacharasthalacharakhacharA balina panchendriyA jIvA.. 117..

panychendriyaprakArasUchaneyam. ath sparshanarasanaghrANachakShushrotrendriyAvaraNakShayopashamAt noindriyAvaraNodaye sati sparsha– rasagandhavarNashabdAnAn parichchhettAra panchendriyA amanaskA. kechittu noindriyAvaraNasyApi kShayop–shamAt samanaskAshcha bhavanti. tatra devamanuShyanArakA samanaskA ev, tiryanch ubhayajAtIyA iti..117..

devA chauNNikAyA maNuyA puN kammabhogabhUmIyA.
tiriyA bahuppayArA NeraiyA
puDhavibheyagadA.. 118..

devAshchaturNikAyA manujA puna karmabhogabhUmijA.
tiryancha bahuprakArA nArakA pRuthivIbhedagatA.. 118..

-----------------------------------------------------------------------------

gAthA 117

anvayArtha– [varNarasasparshagandhashabdagnA] varNa, ras, sparsha, gandha aur shabdako jAnanevAle n[suranaranArakatiryannycha] dev–manuShya–nArak–tiryanch–[jalacharasthalacharakhacharA] jo jalachar, sthalachar, khechar hote hain ve –[balina panchendriyA jIvA] balavAn panchendriy jIv hain.

TIkA– yah, panchenndriy jIvonke prakArakI sUchanA hai.

sparshanendriy, rasanendriy, ghrANendriy, chakShurindriy aur shrotrendriyake AvaraNake kShayopashamake kAraN, manake AvaraNakA uday honese, sparsha, ras, gandha, varNa aur shabdako jAnanevAle jIv manarahit panchendriy jIv hain; katipay [panchendriy jIv] to, unhen manake AvaraNakA bhI kShayopasham honese, manasahit [panchendriy jIv] hote hain.

unamen, dev, manuShya aur nArakI manasahit hI hote hain; tiryanch donon jAtike [arthAt manarahit tathA manasahit] hote hain.. 117..

gAthA 118

anvayArtha– [devA chaturNikAyA] devonke chAr nikAy hain, [manujA karmabhog– --------------------------------------------------------------------------

nar karmabhUmij bhogabhUmij, dev chAr prakAranA,
tiryanch bahuvidh, nArakonA pRithvIgat bhedo kahyA. 118.