kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapanchavarNan
jalacharasthalacharakhacharA balina panchendriyA jIvA.. 117..
panychendriyaprakArasUchaneyam. ath sparshanarasanaghrANachakShushrotrendriyAvaraNakShayopashamAt noindriyAvaraNodaye sati sparsha– rasagandhavarNashabdAnAn parichchhettAra panchendriyA amanaskA. kechittu noindriyAvaraNasyApi kShayop–shamAt samanaskAshcha bhavanti. tatra devamanuShyanArakA samanaskA ev, tiryanch ubhayajAtIyA iti..117..
tiriyA bahuppayArA NeraiyA puDhavibheyagadA.. 118..
tiryancha bahuprakArA nArakA pRuthivIbhedagatA.. 118..
-----------------------------------------------------------------------------
anvayArtha– [varNarasasparshagandhashabdagnA] varNa, ras, sparsha, gandha aur shabdako jAnanevAle n[suranaranArakatiryannycha] dev–manuShya–nArak–tiryanch–[jalacharasthalacharakhacharA] jo jalachar, sthalachar, khechar hote hain ve –[balina panchendriyA jIvA] balavAn panchendriy jIv hain.
sparshanendriy, rasanendriy, ghrANendriy, chakShurindriy aur shrotrendriyake AvaraNake kShayopashamake kAraN, manake AvaraNakA uday honese, sparsha, ras, gandha, varNa aur shabdako jAnanevAle jIv manarahit panchendriy jIv hain; katipay [panchendriy jIv] to, unhen manake AvaraNakA bhI kShayopasham honese, manasahit [panchendriy jIv] hote hain.
unamen, dev, manuShya aur nArakI manasahit hI hote hain; tiryanch donon jAtike [arthAt manarahit tathA manasahit] hote hain.. 117..
anvayArtha– [devA chaturNikAyA] devonke chAr nikAy hain, [manujA karmabhog– --------------------------------------------------------------------------