Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 119.

< Previous Page   Next Page >


Page 177 of 264
PDF/HTML Page 206 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapanchavarNan

[
177

khINe puvvaNibaddhe gadiNAme Ause ya te vi khalu.
pAuNNanti ya aNNan gadimAussan salessavasA.. 119..

kShINe pUrvanibaddhe gatinAmni AyuShi cha tepi khalu.
prApnuvanti chAnyAn gatimAyuShkan svaleshyAvashAt.. 119..

gatyAyurnAmodayanirvRuttatvAddevatvAdInAmanAtmasvabhAvatvodyotanametat.

kShIyate hi krameNArabdhaphalo gatinAmavisheSh AyurvisheShashcha jIvAnAm. evamapi teShAn gatyantarasyAyurantarasya cha kaShAyAnuranjitA yogapravRuttirleshyA bhavati bIjan, tatastaduchitamev ----------------------------------------------------------------------------- panchendriy hote hain aur katipay ekendriy, dvIndriy, trIndriy aur chaturindriy bhI hote hain.

bhAvArtha– yahAn aisA tAtparya grahaN karanA chAhiye ki chAr gatise vilakShaN, svAtmopalabdhi jisakA lakShaN hai aisI jo siddhagati usakI bhAvanAse rahit jIv athavA siddhasadrash nijashuddhAtmAkI bhAvanAse rahit jIv jo chaturgatinAmakarma upArjit karate hain usake udayavash ve devAdi gatiyommen utpanna hote hain.. 118..

gAthA 119

anvayArtha– [pUrvanibaddhe] pUrvabaddha [gatinAmni AyuShi cha] gatinAmakarma aur AyuShakarma [kShINe] kShIN honese [te api] jIv [svaleshyAvashAt] apanI leshyAke vash [khalu] vAstavamen [anyAn gatim AyuShkan cha] anya gati aur AyuShya [prApnuvanti] prApta karate hain.

TIkA– yahAn, gatinAmakarma aur AyuShakarmake udayase niShpanna hote hain isaliye devatvAdi anAtmasvabhAvabhUt hain [arthAt devatva, manuShyatva, tiryanchatva aur nArakatva AtmAkA svabhAv nahIn hai] aisA darshAyA gayA hai.

jIvonko, jisakA phal prArambha hojAtA hai aisA amuk gatinAmakarma aur amuk AyuShakarma kramasha kShayako prApta hotA hai. aisA hone par bhI unhen kaShAy–anuranjit yogapravRuttirUp leshyA anya -------------------------------------------------------------------------- kaShAy–anuranjit =kaShAyaranjit; kaShAyase rangI huI. [kaShAyase anuranjit yogapravRutti so leshyA hai.]

gatinAm ne AyuShya pUrvanibaddha jyAn kShay thAy chhe,
tyAn anya gati–AyuShya pAme jIv nijaleshyAvashe. 119.