Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 209 of 264
PDF/HTML Page 238 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapanchavarNan

[
209

mukhyanirjarAkAraNopanyAsoyam.

yo hi samvareN shubhAshubhapariNAmaparamanirodhen yukta parignAtavastusvarUpa paraprayojanebhyo vyAvRuttabuddhi kevalan svaprayojanasAdhanodyatamanA AtmAnan svopalabhbhenopalabhya guNaguNinorvastu– tvenAbhedAttadev gnAnan svan svenAvichalitamanAssanchetayate sa khalu nitAntanissneha prahIN– snehAbhyanggapariShvanggashuddhasphaTikastambhavat pUrvopAttan karmaraja sandhunoti eten nirjarAmukhyatve hetutvan dhyAnasya dyotitamiti.. 145.. ----------------------------------------------------------------------------- vAstavamen AtmArthakA prasAdhak [svaprayojanakA prakRuShTa sAdhak] vartatA huA, [AtmAnam gnAtvA] AtmAko jAnakar [–anubhav karake] [gnAnan niyatan dhyAyati] gnAnako nishchalarUpase dhyAtA hai, [sa] vah [karmaraja] karmarajako [sandhunoti] khirA detA hai.

TIkA– yah, nirjarAke mukhya kAraNakA kathan hai.
samvarase arthAt shubhAshubh pariNAmake param nirodhase yukta aisA jo jIv, vastusvarUpako [hey–
1

upAdey tattvako] barAbar jAnatA huA paraprayojanase jisakI buddhi vyAvRutta huI hai aur keval svaprayojan sAdhanemen jisakA 2man udyat huA hai aisA vartatA huA, AtmAko svopalabdhise upalabdha

3

karake [–apaneko svAnubhav dvArA anubhav karake], guN–guNIkA vasturUpase abhed honeke kAraN usI

4gnAnako–svako–sva dvArA avichalapariNativAlA hokar sanchetatA hai, vah jIv vAstavamen atyanta

5nisneh vartatA huA –jisako 6snehake lepakA sang prakShIN huA hai aise shuddha sphaTikake stambhakI

bhAnti–pUrvopArjit karmarajako khirA detI hai. ------------------------------------------------------------------------- 1. vyAvRutta honA = nivartanA; nivRutta honA; vimukh honA. 2. man = mati; buddhi; bhAv; pariNAma. 3. udyat honA = tatpar honA ; laganA; udyamavant honA ; muDanA; DhalanA. 4. guNI aur guNamen vastu–apekShAse abhed hai isaliye AtmA kaho yA gnAn kaho–donon ek hI hain. upar jisakA

‘AtmA’ shabdase kathan kiyA thA usIkA yahAn ‘gnAn’shabdase kathan kiyA hai. us gnAnamen–nijAtmAmen–
nijAtmA dvArA nishchal pariNati karake usakA sanchetan–samvedan–anubhavan karanA so dhyAn hai.

5. nisneh = sneh rahit; moharAgadveSh rahita. 6. sneh = tel; chikanA padArtha; snigdhatA; chikanApana.

samvar sahit, Atmaprayojanano prasAdhak Atmane
jANI, sunishchaL gnAn dhyAve, te karamaraj nirjare. 145.