Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >

Tiny url for this page: http://samyakdarshan.org/GcwFlEi
Page 223 of 264
PDF/HTML Page 252 of 293


This shastra has been re-typed and there may be sporadic typing errors. If you have doubts, please consult the published printed book.

Hide bookmarks
background image
kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapanchavarNan
[
223
mokShamArgasvarUpAkhyAnametat.
jIvasvabhAvaniyatan charitan mokShamArga. jIvasvabhAvo hi gnAnadarshane ananyamayatvAt. ananyamayatvan
cha tayorvisheShasAmAnyachaitanyasvabhAvajIvanirvRuttatvAt. ath tayorjIvasvarUpabhUtayo–
rgnAnadarshanayoryanniyatamavasthitamutpAdavyayadhrauvyarUpavRuttimayamastitvan rAgAdipariNatyabhAvAdaninditan
tachcharitan; tadev mokShamArga iti. dvividhan hi kil sansAriShu charitan– svacharitan paracharitan cha;
svasamayaparasamayAvityartha. tatra svabhAvAvasthitAstitvasvarUpan svacharitan, parabhAvAvasthitAsti–
tvasvarUpan paracharitam. tatra yatsva–
-----------------------------------------------------------------------------
gAthA 154
anvayArtha– [jIvasvabhAvan] jIvakA svabhAv [gnAnam] gnAn aur [apratihat–darshanam]
apratihat darshan haie– [ananyamayam] jo ki [jIvase] ananyamay hai. [tayo] un gnAnadarshanamen
[niyatam] niyat [astivam] astitva– [aninditan] jo ki anindit hai– [chAritran cha bhaNitam]
use [jinendronne] chAritra kahA hai.
TIkA– yah, mokShamArgake svarUpakA kathan hai.
jIvasvabhAvamen niyat chAritra vah mokShamArga hai. jIvasvabhAv vAstavamen gnAn–darshan hai kyonki ve
[jIvase] ananyamay hain. gnAnadarshanakA [jIvase] ananyamayapanA honekA kAraN yah hai ki
visheShachaitanya aur sAmAnyachaitanya jisakA svabhAv hai aise jIvase ve niShpanna hain [arthAt jIv dvArA
gnAnadarshan rache gaye hain]. ab jIvake svarUpabhUt aise un gnAnadarshanamen niyat–avasthit aisA jo
utpAdavyayadhrauvyarUp vRuttimay astitva– jo ki rAgAdipariNAmake abhAvake kAraN anindit hai – vah
chAritra hai; vahI mokShamArga hai.
1
2
3
sansArIyommen chAritra vAstavamen do prakArakA hai– [1] svachAritra aur [2] parachAritra;
[1]svasamay aur [2] parasamay aisA artha hai. vahAn, svabhAvamen avasthit astitvasvarUp [chAritra]
vah svachAritra hai aur parabhAvamen avasthit astitvasvarUp [chAritra] vah parachAritra hai. usamense
-------------------------------------------------------------------------
1. visheShachaitanya vah gnAn haie aur sAmAnyachaitanya vah darshan hai.

2. niyat=avasthit; sthit; sthir; draDharUp sthita.

3. vRutti=vartanA; honA. [utpAdavyayadhrauvyarUp vRutti vah astitva hai.]