Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 231 of 264
PDF/HTML Page 260 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapanchavarNan

[
231

sAdhanabhAvan nishchayanayamAshritya mokShamArgaprarUpaNam. yattu pUrvamudriShTan tatsvaparapratyayaparyAyAshritan bhinnasAdhyasAdhanabhAvan vyavahAranayamAshritya prarupitam. na chaitadvipratiShiddhan nishchayavyavahArayo sAdhya– sAdhanabhAvatvAtsuvarNasuvarNapAShANavat. at evobhayanayAyattA pArameshvarI tIrthapravartaneti.. 159.. -----------------------------------------------------------------------------

1

paryAyake Ashrit, bhinnasAdhyasAdhanabhAvavAle vyavahAranayake Ashrayase [–vyavahAranayakI apekShAse] prarUpit kiyA gayA thA. isamen paraspar virodh AtA hai aisA bhI nahIn hai, kyonki survaN aur 2

survaNapAShANakI bhAnti nishchay–vyavahArako sAdhya–sAdhanapanA hai; isaliye pArameshvarI [–
34

jinabhagavAnakI] tIrthapravartanA donon nayonke AdhIn hai.. 159.. ------------------------------------------------------------------------- 1. jis nayamen sAdhya tathA sAdhan bhinna hon [–bhinna prarUpit kiye jAen] vah yahAn vyavahAranay hai; jaise ki,

chhaThaven guNasthAnamen [dravyArthikanayake viShayabhUt shuddhAtmasvarUpake Anshik Alamban sahit] vartate hue
tattvArthashraddhAn [navapadArthasambandhI shraddhAn], tattvArthagnAn aur panchamahAvratAdirUp chAritra vyavahAranayase mokShamArga hai
kyonki [mokSharUp] sAdhya svahetuk paryAy hai aur [tattvArthashraddhAnAdimay mokShamArgarUp] sAdhan svaparahetuk
paryAy hai.

2. jis pAShANamen suvarNa ho use suvarNapAShAN kahA jAtA hai. jis prakAr vyavahAranayase suvarNapAShAN suvarNakA

sAdhan hai, usI prakAr vyavahAranayase vyavahAramokShamArga nishchayamokShamArgakA sAdhan hai; arthAt vyavahAranayase
bhAvalingI muniko savikalpa dashAmen vartate hue tattvArthashraddhAn, tattvArthagnAn aur mahAvratAdirUp chAritra nirvikalpa
dashAmen vartate hue shuddhAtmashraddhAnagnAnAnuShThAnanake sAdhan hain.

3. tIrtha=mArga [arthAt mokShamArga]; upAy [arthAt mokShakA upAy]; upadesh; shAsana. 4. jinabhagavAnake upadeshamen do nayon dvArA nirUpaN hotA hai. vahAn, nishchayanay dvArA to satyArtha nirUpaN kiyA

jAtA haie aur vyavahAranay dvArA abhUtArtha upacharit nirUpaN kiyA jAtA hai.

prashna–
satyArtha nirUpaN hI karanA chAhiye; abhUtArtha upacharit nirUpaN kisaliye kiyA jAtA hai?

uttara–
jise sinhakA yathArtha svarUp sIdhA samajhamen na AtA ho use sinhake svarUpake upacharit nirUpaN
dvArA arthAt billIke svarUpake nirUpaN dvArA sinhake yathArtha svarUpakI samajh kI or le jAte hain, usI
prakAr jise vastukA yathArtha svarUp sIdhA samajhamen na AtA ho use vastusvarUpake upacharit nirUpaN dvArA
vastusvarUpakI yathArtha samajh kI or le jAte hain. aur lambe kathanake badalemen sankShipta kathan karaneke lie bhI
vyavahAranay dvArA upacharit nirUpaN kiyA jAtA hai. yahAn itanA lakShamen rakhaneyogya hai ki – jo puruSh
billIke nirUpaNako hI sinhakA nirUpaN mAnakar billIko hI sinh samajh le vah to upadeshake hI yogya
nahIn hai, usI prakAr jo puruSh upacharit nirUpaNako hI satyArtha nirUpaN mAnakar vastusvarUpako mithyA
rItise samajh baiThee vah to upadeshake hI yogya nahIn hai.