Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 11.

< Previous Page   Next Page >


Page 29 of 264
PDF/HTML Page 58 of 293

 

background image
kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–panchAstikAyavarNan
[
29
guNaparyAyAstvanvayavya–tirekitvAddhrauvyotpattivinAshAn suchayanti, nityAnityasvabhAvan paramArthan
sachchopalakShayantIti..10..
uppattI va viNAso davvassa ya Natthi atthi sabbhAvo.
vigamuppAdadhavattan karenti tassev pajjAyA.. 11..
utpattirvo vinAsho dravyasya cha nAstyasti sadbhAva.
vigamotpAdadhuvratvan kurvanti tasyaiv paryAyA.. 11..
atrobhayanayAbhyAn dravyalakShaNan pravibhaktam.
-----------------------------------------------------------------------------

vyatirekavAlI honese [1] dhrauvyako aur utpAdavyayako sUchit karate hain tathA [2]
nityAnityasvabhAvavAle pAramArthik satko batalAte hain.
bhAvArtha– dravyake tIn lakShaN hain sat utpAdavyayadhrauvya aur guNaparyAyen. ye tInon lakShaN paraspar
avinAbhAvI hain; jahAn ek ho vahAn sheSh donon niyamase hote hI hain.. 10..
gAthA 11
anvayArtha[dravyasya cha] dravyakA [utpatti] utpAd [vA] yA [vinAsha] vinAsh [na asti]
nahIn hai, [sadbhAva asti] sadbhAv hai. [tasya ev paryAyA] usIkI paryAyen [vigamotpAdadhruvatvan]
vinAsh, utpAd aur dhruvatA [kurvanti] karatI hain.
TIkA– yahAn donoen nayon dvArA dravyakA lakShaN vibhakta kiyA hai [arthAt do nayonkI apekShAse
dravyake lakShaNake do vibhAg kiye gaye hain].
sahavartI guNon aur kramavartI paryAyonke sadbhAvarUp, trikAl–avasthAyI [ trikAl sthit
rahanevAle], anAdi–ananta dravyake vinAsh aur utpAd uchit nahIn hai. parantu usIkI paryAyonke–
--------------------------------------------------------------------------
nahi dravyano utpAd athavA nAsh nahi, sadbhAv chhe;
tenA ja je paryAy te utpAd–lay–dhruvatA kare. 11.