
yathA stokakAlAnvayiShu nAmakarmavisheShodayanirvRutteShu jIvasya devAdiparyAyeShvekasmin
gnAnAvaraNAdikarmasAmAnyodayanirvRuttisansAritvaparyAye bhavyasya svakAraNanivRuttau nivRutte sumutpanne
chAbhUtapUrve siddhatvaparyAye nAsadutpattiriti. kin cha–yathA drAghIyasi veNudaNDe vyavahitA–
vyavahitavichitrachitrakirmIratAkhachitAdhastanArdhabhAge ekAntavyavahitasuvishuddhordhvArdhabhAgevatAritA
draShTi samantato vichitrachitrakirmIratAvyAptin pashyantI samunaminoti tasya sarvatrAvishuddhatvan, tathA
kvachidapi jIvadravye vyavahitAvyavahitagnAnAvaraNAdikarmakirmIratAkhachitabahutarAdhastanabhAge ekAnta–
vyavahitasuvishuddhabahutarordhvabhAgevatAritA buddhi samantato gnAnAvaraNAdikarmakirmIratAvyApti
vyavasyantI samanuminoti tasya sarvatrAvishuddhatvam. yathA cha tatra veNudaNDe vyAptignAnAbhAsani–
bandhanavichitrachitra kirmIratAnvaya tathA cha kvachijjIvadravye gnAnAvar–
utpanna honevAlI jo devAdiparyAyen unamense jIvako ek paryAy svakAraNakI nivRutti honepar nivRutta ho
tathA anya koI abhUtapUrva paryAyahI utpannaho, vahAn asatkI utpatti nahIn hai; usIprakAr dIrdha kAl
tak anvayarUpase rahanevAlI, gnAnavaraNAdikarmasAmAnyake udayase utpanna honevAlI sansAritvaparyAy
bhavyako svakAraNakI nivRutti hone par nivRutta ho aur abhUtapUrva [–pUrvakAlamen nahIn huI aisI]
siddhatvaparyAy utpanna ho, vahAn asatkI utpatti nahIn hai.
bAns par draShTi DAlanese vah draShTi sarvatra vichitra chatronse hue chitravichitrapanekI vyAptikA nirNay karatI
huI ‘vah bAns sarvatra avishuddha hai [arthAt sampUrNa rangabirangA hai]’ aisA anumAn karatI hai;
usIprakAr jisakA gnAnAvaraNAdi karmonse huA chitravichitratAyukta [–vividh vibhAvaparyAyavAlA]
bahut baDA nIchekA bhAg kuchh DhankA huA aur kuchh bin DhankA hai tathA suvishuddha [siddhaparyAyavAlA],
bahut baDA UparakA bhAg mAtra DhankA huA hI hai aise kisI jIvadravyamen buddhi lagAnese vah buddhi sarvatra
gnAnAvaraNAdi karmase hue chitravichitrapanekI vyAptikA nirNay karatI huI ‘vah jIv sarvatra avishuddha hai
[arthAt sampUrNa sansAraparyAyavAlA hai]’ aisA anumAn karatI hai. punashcha jis prakAr us bAnsamen
vyAptignAnAbhAsakA kAraN [nIcheke khule bhAgamen] vichitra chitronse hue chitravichitrapanekA anvay [–
santati, pravAh] hai, usIprakAr us jIvadravyamen vyAptignAnAbhAsakA kAraN [nicheke khule bhAgamen]