Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 20.

< Previous Page   Next Page >


Page 41 of 264
PDF/HTML Page 70 of 293

 

background image
kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–panchAstikAyavarNan
[
41
NANAvaraNAdIyA bhAvA jIveN suTTha aNubaddhA.
tesimabhAvan kichchA
abhUdapuvvo havadi siddho.. 20..
gnAnAvaraNAdyA bhAvA jIven suShThu anubaddhA.
teShAmabhAvan kutvAbhUtapUrvo bhavati siddha.. 20..
-----------------------------------------------------------------------------
bhAvArtha– jIvako dhrauvya apekShAse satkA vinAsh aur asatkA utpAd nahIn hai. ‘manuShya maratA
hai aur dev janmatA hai’ –aisA jo kahA jAtA hai vah bAt bhI uparyukta vivaraNake sAth virodhako
prApta nahIn hotI. jisaprakAr ek baDe bAnsakI anek poren apane–apane sthAnommen vidyamAn hain aur
dUsarI poronke sthAnommen avidyamAn hain tathA bAns to sarva poronke sthAnommen anvayarUpase vidyamAn hone
par bhI prathamAdi porake rUpamen dvitIyAdi poramen na honese avidyamAn bhI kahA jAtA hai; usIprakAr
trikAl–avasthAyI ek jIvakI naranArakAdi anek paryAyen apane–apane kAlamen vidyamAn hain aur
dUsarI paryAyonke kAlamen avidyamAn hain tathA jIv to sarva paryAyommen anvayarUpase vidyamAn hone par bhI
manuShyAdiparyAyarUpase devAdiparyAyamen na honese avidyamAn bhI kahA jAtA hai.. 19..
gAthA 20
anvayArtha– [gnAnAvaraNAdyA bhAvA] gnAnAvaraNAdi bhAv [jIven] jIvake sAth [suShThu] bhalI
bhAnti [anubaddhA] anubaddha hai; [teShAm abhAvan kRutvA] unakA abhAv karake vah [abhUtapUrva siddha]
abhUtapUrva siddha [bhavati] hotA hai.
TIkA– yahAn siddhako atyanta asat–utpAdakA niShedh kiyA hai. [arthAt siddhatva honese
sarvathA asatkA utpAd nahIn hotA aisA kahA hai].
--------------------------------------------------------------------------
gnAnAvaraN ityAdi bhAvo jIv sah anubaddha chhe;
teno karIne nAsh, pAme jIv siddhi apUrvane. 20.