Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 23.

< Previous Page   Next Page >


Page 47 of 264
PDF/HTML Page 76 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–panchAstikAyavarNan

[
47

atra sAmAnyenoktalakShaNAnAn ShaNNAn dravyANAn madhyAtpashchAnAmastikAyatvan vyavasthApitam. akRutatvAt astitvamayatvAt vichitrAtmapariNatirUpasya lokasya kAraNatvAchchAbhyupagamyamAneShu ShaTsu davyeShu jIvapudgalAkAshadharmAdharmA pradeshaprachayAtmakatvAt panychAstikAyA. na khalu kAlastadabhAvAdastikAy iti sAmarthyAdavasIyat iti.. 22..

sabbhAvasabhAvANan jIvANan tah ya poggalANan cha.
pariyaTTaNasambhUdo kAlo NiyameN paNNatto.. 23..
sadbhAvasvabhAvAnAn jIvAnAn tathaiv pudgalAnAn cha.
parivartanasambhUta kAlo niyamen pragnapta.. 23..

atrAsitakAyatvenAnuktasyApi kAlasyArthApannatvan dyotitam. -----------------------------------------------------------------------------

akRut honese, astitvamay honese aur anek prakArakI 1apanI pariNatirUp lokake kAraN honese jo svIkAr [–sammat] kiye gaye hain aise chhah dravyommen jIv, pudgal, AkAsh, dharma aur adharma pradeshaprachayAtmak [–pradeshonke samUhamay] honese ve pAnch astikAy hain. kAlako pradeshaprachayAtmakapanekA abhAv honese vAstavamen astikAy nahIn hain aisA [binA–kathan kiye bhI] sAmarthyase nishchit hotA hai.. 22..

gAthA 23

anvayArtha– [sadbhAvasvabhAvAnAm] sattAsvabhAvavAle [jIvAnAm tathA ev pudgalAnAm cha] jIv aur pudgalonke [parivartanasambhUta] parivartanase siddha hone vAle [kAla] aisA kAl [niyamen pragnapta] [sarvagnon dvArA] niyamase [nishchayase] upadesh diyA gayA hai.

TIkA– kAl astikAyarUpase anukta [–nahIn kahA gayA] hone par bhI use arthapanA [padArthapanA] siddha hotA hai aisA yahAn darshAyA hai. --------------------------------------------------------------------------

sattAsvabhAvI jIv ne pudgal taNA pariNamanathI
chhe siddhi jenI, kAl te bhAkhyo jiNande niyamathI . 23.

1. lok chhah dravyonke anekavidh pariNAmarUp [–utpAdavyayadhrauvyarUp] haie; isaliye chhah dravya sachamuch lokake
kAraN hain.