કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા] નવપદાર્થપૂર્વક–મોક્ષમાર્ગપ્રપંચવર્ણન
મનઃપરિણામવિરહિતા જીવા એકેન્દ્રિયા ભણિતાઃ.. ૧૧૨..
પૃથિવીકાયિકાદયો હિ જીવાઃ સ્પર્શનેન્દ્રિયાવરણક્ષયોપશમાત્ શેષેન્દ્રિયાવરણોદયે
નોઇન્દ્રિયાવરણોદયે ચ સત્યેકેન્દ્રિયાઅમનસો ભવંતીતિ.. ૧૧૨..
જારિસયા તારિસયા જીવા એગેંદિયા ણેયા.. ૧૧૩..
યાદ્રશાસ્તાદ્રશા જીવા એકેન્દ્રિયા જ્ઞેયાઃ.. ૧૧૩..
-----------------------------------------------------------------------------
[જીવનિકાયાઃ] જીવનિકાયોંકો [મનઃપરિણામવિરહિતાઃ] મનપરિણામરહિત [એકેન્દ્રિયાઃ જીવાઃ] એકેન્દ્રિય જીવ [ભણિતાઃ] [સર્વજ્ઞને] કહા હૈ.
પૃથ્વીકાયિક આદિ જીવ, સ્પર્શનેન્દ્રિયકે [–ભાવસ્પર્શનેન્દ્રિયકે] આવરણકે ક્ષયોપશમકે કારણ તથા શેષ ઇન્દ્રિયોંકે [–ચાર ભાવેન્દ્રિયોંકે] આવરણકા ઉદય તથા મનકે [–ભાવમનકે] આવરણકા ઉદય હોનેસે, મનરહિત એકેન્દ્રિય હૈ.. ૧૧૨..
અન્વયાર્થઃ– [અંડેષુ પ્રવર્ધમાનાઃ] અંડેમેં વૃદ્ધિ પાનેવાલે પ્રાણી, [ગર્ભસ્થાઃ] ગર્ભમેં રહે હુએ પ્રાણી [ચ] ઔર [મૂર્ચ્છા ગતાઃ માનુષાઃ] મૂર્છા પ્રાપ્ત મનુષ્ય, [યાદ્રશાઃ] જૈસે [બુદ્ધિપૂર્વક વ્યાપાર રહિત] હૈં, [તાદ્રશાઃ] વૈસે [એકેન્દ્રિયાઃ જીવાઃ] એકેન્દ્રિય જીવ [જ્ઞેયાઃ] જાનના.
ટીકાઃ– યહ, એકેન્દ્રિયોંકો ચૈતન્યકા અસ્તિત્વ હોને સમ્બન્ધી દ્રષ્ટાન્તકા કથન હૈ. --------------------------------------------------------------------------
તેવા બધા આ પંચવિધ એકેંદ્રિ જીવો જાણજે. ૧૧૩.