Panchastikay Sangrah-Hindi (Gujarati transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 198 of 264
PDF/HTML Page 227 of 293

 

] પંચાસ્તિકાયસંગ્રહ
[ભગવાનશ્રીકુન્દકુન્દ

પ્રશસ્તરાગસ્વરૂપાખ્યાનમેતત્.

અર્હત્સિદ્ધસાધુષુ ભક્તિઃ, ધર્મે વ્યવહારચારિત્રાનુષ્ઠાને વાસનાપ્રધાના ચેષ્ટા, -----------------------------------------------------------------------------

ટીકાઃ– યહ, પ્રશસ્ત રાગકે સ્વરૂપકા કથન હૈ.

અર્હન્ત–સિદ્ધ–સાધુઓંકે પ્રતિ ભક્તિ, ધર્મમેં–વ્યવહારચારિત્રકે અનુષ્ઠાનમેં– ભાવનાપ્રધાન ચેષ્ટા ઔર ગુરુઓંકા–આચાર્યાદિકા–રસિકભાવસે અનુગમન, યહ ‘પ્રશસ્ત રાગ’ હૈ ક્યોંકિ ઉસકા વિષય પ્રશસ્ત હૈ. --------------------------------------------------------------------------

[નિર્દોષ પરમાત્માસે પ્રતિપક્ષભૂત ઐસે આર્ત–રૌદ્રધ્યાનોં દ્વારા ઉપાર્જિત જો જ્ઞાનાવરણાદિ પ્રકૃતિયાઁ ઉનકા,

રાગાદિવિકલ્પરહિત ધર્મ–શુક્લધ્યાનોં દ્વારા વિનાશ કરકે, જો ક્ષુધાદિ અઠારહ દોષ રહિત ઔર કેવલજ્ઞાનાદિ
અનન્ત ચતુષ્ટય સહિત હુએ, વે અર્હન્ત કહલાતે હૈં.

લૌકિક અંજનસિદ્ધ આદિસે વિલક્ષણ ઐસે જો જ્ઞાનાવરણાદિ–અષ્ટકર્મકે અભાવસે સમ્યક્ત્વાદિ–અષ્ટગુણાત્મક

હૈં ઔર લોકાગ્રમેં બસતે હૈં, વે સિદ્ધ હૈં.

વિશુદ્ધ જ્ઞાનદર્શન જિસકા સ્વભાવ હૈ ઐસે આત્મતત્ત્વકી નિશ્ચયરુચિ, વૈસી હી જ્ઞપ્તિ, વૈસી હી નિશ્ચલ–

અનુભૂતિ, પરદ્રવ્યકી ઇચ્છાકે પરિહારપૂર્વક ઉસી આત્મદ્રવ્યમેં પ્રતપન અર્થાત્ તપશ્ચરણ ઔર સ્વશક્તિકો ગોપે
બિના વૈસા હી અનુષ્ઠાન–ઐસે નિશ્ચયપંચાચારકો તથા ઉસકે સાધક વ્યવહારપંચાચારકો–કિ જિસકી વિધિ
આચારાદિશાસ્ત્રોંમેં કહી હૈ ઉસેે–અર્થાત્ ઉભય આચારકો જો સ્વયં આચરતે હૈ ઔર દૂસરોંકો ઉસકા આચરણ
કરાતે હૈં, વે આચાર્ય હૈં.

પાઁચ અસ્તિકાયોંમેં જીવાસ્તિકાયકો, છહ દ્રવ્યોંમેં શુદ્ધજીવદ્રવ્યકો, સાત તત્ત્વોમેં શુદ્ધજીવતત્ત્વકો ઔર નવ

પદાર્થોંમેં શુદ્ધજીવપદાથકોે જો નિશ્ચયનયસે ઉપાદેય કહતે હૈં તથા ભેદાભેદરત્નત્રયસ્વરૂપ મોક્ષમાર્ગકી પ્રરૂપણા
કરતે હૈં ઔર સ્વયં ભાતે [–અનુભવ કરતે ] હૈં, વે ઉપાધ્યાય હૈં.

નિશ્ચય–ચતુર્વિધ–આરાધના દ્વારા જો શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપકી સાધના કરતે હૈં, વે સાધુ હૈં.]

૧૯૮

૧. અર્હન્ત–સિદ્ધ–સાધુઓંમેં અર્હન્ત, સિદ્ધ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય ઔર સાધુ પાઁચોંકા સમાવેશ હો જાતા હૈ ક્યોંકિ ‘સાધુઓં’મેં આચાર્ય, ઉપાધ્યાય ઔર સાધુ તીનકા સમાવેશ હોતા હૈ.

૨. અનુષ્ઠાન = આચરણ; આચરના; અમલમેં લાના.

૩. ભાવનાપ્રધાન ચેષ્ટા = ભાવપ્રધાન પ્રવૃત્તિ; શુભભાવપ્રધાન વ્યાપાર.

૪. અનુગમન = અનુસરણ; આજ્ઞાંકિતપના; અનુકૂલ વર્તન. [ગુરુઓંકે પ્રતિ રસિકભાવસે
(ઉલ્લાસસે, ઉત્સાહસે) આજ્ઞાંકિત વર્તના વહ પ્રશસ્ત રાગ હૈ.]