૨૪૬
બુદ્ધિપ્રસરે ચ સતિ શુભસ્યાશુભસ્ય વા કર્મણો ન નિરોધોઽસ્તિ. તતો રાગકલિવિલાસમૂલ એવાયમનર્થસન્તાન ઇતિ.. ૧૬૮..
સિદ્ધેસુ કુણદિ ભત્તિં ણિવ્વાણં તેણ પપ્પોદિ.. ૧૬૯..
સિદ્ધેષુ કરોતિ ભક્તિં નિર્વાણં તેન પ્રાપ્નોતિ.. ૧૬૯..
રાગકલિનિઃશેષીકરણસ્ય કરણીયત્વાખ્યાનમેતત્. ----------------------------------------------------------------------------- ઔર બુદ્ધિપ્રસાર હોને પર [–ચિત્તકા ભ્રમણ હોને પર], શુભ તથા અશુભ કર્મકા નિરોધ નહીં હોતા. ઇસલિએ, ઇસ અનર્થસંતતિકા મૂલ રાગરૂપ ક્લેશકા વિલાસ હી હૈ.
ભાવાર્થઃ– અર્હંતાદિકી ભક્તિ ભી રાગ બિના નહીં હોતી. રાગસે ચિત્તકા ભ્રમણ હોતા હૈ; ચિત્તકે ભ્રમણસે કર્મબંધ હોતા હૈ. ઇસલિએ ઇન અનર્થોંકી પરમ્પરાકા મૂલ કારણ રાગ હી હૈ.. ૧૬૮.. ૨
અન્વયાર્થઃ– [તસ્માત્] ઇસલિએ [નિવૃત્તિકામઃ] મોક્ષાર્થી જીવ [નિસ્સઙ્ગઃ] નિઃસંગ [ચ] ઔર [નિર્મમઃ] નિર્મમ [ભૂત્વા પુનઃ] હોકર [સિદ્ધેષુ ભક્તિ] સિદ્ધોંકી ભક્તિ [–શુદ્ધાત્મદ્રવ્યમેં સ્થિરતારૂપ પારમાર્થિક સિદ્ધભક્તિ] [કરોતિ] કરતા હૈ, [તેન] ઇસલિએ વહ [નિર્વાણં પ્રાપ્નોતિ] નિર્વાણકો પ્રાપ્ત કરતા હૈ.
ટીકાઃ– યહ, રાગરૂપ ક્લેશકા નિઃશેષ નાશ કરનેયોગ્ય હોનેકા નિરૂપણ હૈ. ૩ ------------------------------------------------------------------------- ૧. બુદ્ધિપ્રસાર = વિકલ્પોંકા વિસ્તાર; ચિત્તકા ભ્રમણ; મનકા ભટકના; મનકી ચંચલતા. ૨. ઇસ ગાથાકી શ્રી જયસેનાચાર્યદેવવિરચિત ટીકામેં નિમ્નાનુસાર વિવરણ દિયા ગયા હૈઃ–માત્ર નિત્યાનંદ જિસકા
સમસ્તવિભાવરૂપ બુદ્ધિપ્રસાર રોકા નહીં જા સકતા ઔર યહ નહીં રુકનેસે [અર્થાત્ બુદ્ધિપ્રસારકા નિરોધ નહીં
હોનેસે] શુભાશુભ કર્મકા સંવર નહીં હોતા; ઇસલિએ ઐસા સિદ્ધ હુઆ કિ સમસ્ત અનર્થપરમ્પરાઓંકા
રાગાદિવિકલ્પ હી મૂલ હૈ.
૩. નિઃશેષ = સમ્પૂર્ણ; કિંચિત્ શેષ ન રહે ઐસા.
તે કારણે મોક્ષેચ્છુ જીવ અસંગ ને નિર્મમ બની
સિદ્ધો તણી ભક્તિ કરે, ઉપલબ્ધિ જેથી મોક્ષની. ૧૬૯.