Panchastikay Sangrah-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 168.

< Previous Page   Next Page >


Page 245 of 264
PDF/HTML Page 274 of 293

 

કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા] નવપદાર્થપૂર્વક–મોક્ષમાર્ગપ્રપંચવર્ણન

[
૨૪૫

તતઃ સ્વસમયપ્રસિદ્ધયર્થં પિઞ્જનલગ્નતૂલન્યાસન્યાયમધિદ્ધતાઽર્હદાદિવિષયોઽપિ ક્રમેણ રાગરેણુરપસારણીય ઇતિ.. ૧૬૭..

ધરિદું જસ્સ ણ સક્કં ચિત્તુબ્ભામં વિણા દુ અપ્પાણં.
રોધો તસ્સ ણ વિજ્જદિ સુહાસુહકદસ્સ કમ્મસ્સ.. ૧૬૮..

ધર્તું યસ્ય ન શક્યમ્ ચિત્તોદ્ભ્રામં વિના ત્વાત્માનમ્.
રોધસ્તસ્ય ન વિદ્યતે શુભાશુભકૃતસ્ય કર્મણઃ.. ૧૬૮..

રાગલવમૂલદોષપરંપરાખ્યાનમેતત્. ઇહ ખલ્વર્હદાદિભક્તિરપિ ન રાગાનુવૃત્તિમન્તરેણ ભવતિ. રાગાદ્યનુવૃત્તૌ ચ સત્યાં બુદ્ધિપ્રસરમન્તરેણાત્મા ન તં કથંચનાપિ ધારયિતું શક્યતે. -----------------------------------------------------------------------------

ઇસલિયે, ‘ ધુનકીસે ચિપકી હુઈ રૂઈ’કા ન્યાય લાગુ હોનેસે, જીવકો સ્વસમયકી પ્રસિદ્ધિકે હેતુ અર્હંતાદિ–વિષયક ભી રાગરેણુ [–અર્હંતાદિકે ઓરકી ભી રાગરજ] ક્રમશઃ દૂર કરનેયોગ્ય હૈ.. ૧૬૭..

ગાથા ૧૬૮

અન્વયાર્થઃ– [યસ્ય] જો [ચિત્તોદ્ભ્રામં વિના તુ] [રાગનકે સદ્ભાવકે કારણ] ચિત્તકે ભ્રમણ રહિત [આત્માનમ્] અપનેકો [ધર્તુમ્ ન શક્યમ્] નહીં રખ સકતા, [તસ્ય] ઉસે [શુભાશુભકૃતસ્ય કર્મણઃ] શુભાશુભ કર્મકા [રોધઃ ન વિદ્યતે] નિરોધ નહીં હૈ.

ટીકાઃ– યહ, રાગલવમૂલક દોષપરમ્પરાકા નિરૂપણ હૈ [અર્થાત્ અલ્પ રાગ જિસકા મૂલ હૈ ઐસી દોષોંકી સંતતિકા યહાઁ કથન હૈ]. યહાઁ [ઇસ લોકમેં] વાસ્તવમેં અર્હંતાદિકે ઓરકી ભક્તિ ભી રાગપરિણતિકે બિના નહીં હોતી. રાગાદિપરિણતિ હોને પર, આત્મા બુદ્ધિપ્રસાર રહિત [–ચિત્તકે ભ્રમણસે રહિત] અપનેકો કિસી પ્રકાર નહીં રખ સકતા ;

------------------------------------------------------------------------- ૧. ધુનકીસે ચિપકી હુઈ થોડી સી ભી ૨. જિસ પ્રકાર રૂઈ, ધુનનેકે કાર્યમેં વિઘ્ન કરતી હૈ, ઉસી પ્રકાર થોડા સા ભી રાગ સ્વસમયકી ઉપલબ્ધિરૂપ કાર્યમેં વિઘ્ન કરતા હૈ.

મનના ભ્રમણથી રહિત જે રાખી શકે નહિ આત્મને,
શુભ વા અશુભ કર્મો તણો નહિ રોધ છે તે જીવને. ૧૬૮.