કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા] નવપદાર્થપૂર્વક–મોક્ષમાર્ગપ્રપંચવર્ણન
અથ યે તુ કેવલવ્યવહારાવલમ્બિનસ્તે ખલુ ભિન્નસાધ્યસાધનભાવાવલોકનેનાઽનવરતં નિતરાં ખિદ્યમાના મુહુર્મુહુર્ધર્માદિશ્રદ્ધાનરૂપાધ્યવસાયાનુસ્યૂતચેતસઃ પ્રભૂતશ્રુતસંસ્કારાધિરોપિતવિ– ચિત્રવિકલ્પજાલકલ્માષિતચૈતન્યવૃત્તયઃ, સમસ્તયતિવૃત્તસમુદાયરૂપતપઃપ્રવૃત્તિરૂપકર્મકાણ્ડોડ્ડમ– રાચલિતાઃ, કદાચિત્કિઞ્ચિદ્રોચમાનાઃ, કદાચિત્ કિઞ્ચિદ્વિકલ્પયન્તઃ, કદાચિત્કિઞ્ચિદાચરન્તઃ, દર્શનાચરણાય કદાચિત્પ્રશામ્યન્તઃ, કદાચિત્સંવિજમાનાઃ, કદાચિદનુકમ્પમાનાઃ, કદાચિદા– સ્તિક્યમુદ્વહન્તઃ, શઙ્કાકાઙ્ક્ષાવિચિકિત્સામૂઢદ્રષ્ટિતાનાં વ્યુત્થાપનનિરોધાય નિત્યબદ્ધપરિકરાઃ, ઉપબૃંહણ સ્થિતિકરણવાત્સલ્યપ્રભાવનાં ભાવયમાના ----------------------------------------------------------------------------- [અબ કેવલવ્યવહારાવલમ્બી (અજ્ઞાની) જીવોંંકો પ્રવર્તન ઔર ઉસકા ફલ કહા જાતા હૈઃ–]
પરન્તુ જો કેવવ્યવહારાવલમ્બી [માત્ર વ્યવહારકા અવલમ્બન કરનેવાલે] હૈં વે વાસ્તવમેં ૧ ભિન્નસાધ્યસાધનભાવકે અવલોકન દ્વારા નિરન્તર અત્યન્ત ખેદ પાતે હુએ, [૧] પુનઃપુનઃ ધર્માદિકે શ્રદ્ધાનરૂપ અધ્યવસાનમેં ઉનકા ચિત્ત લગતા રહનેસે, [૨] બહુત શ્રુતકે [દ્રવ્યશ્રુતકે] સંસ્કારોંસે ઊઠને વાલે વિચિત્ર [અનેક પ્રકારકે] વિકલ્પોંકે જાલ દ્વારા ઉનકી ચૈતન્યવૃત્તિ ચિત્ર–વિચિત્ર હોતી હૈ ઇસલિએ ઔર [૩] સમસ્ત યતિ–આચારકે સમુદાયરૂપ તપમેં પ્રવર્તનરૂપ કર્મકાણ્ડકી ધમાલમેં વે અચલિત રહતે હૈં ઇસલિએ, [૧] કભી કિસીકો [કિસી વિષયકી] રુચિ કરતે હૈં, [૨] કભી કિસીકે [ કિસી વિષયકે] વિકલ્પ કરતે હૈં ઔર [૩] કભી કુછ આચરણ કરતે હૈં; દર્શનાચરણ કે લિએ–વે કદાચિત્ પ્રશમિત હોતે હૈ, કદાચિત્ સંવેગકો પ્રાપ્ત હોતે હૈ, કદાચિત્ અનુકંપિત હોતે હૈ, કદાચિત્ આસ્તિકયકો ધારણ કરતે હૈં, શંકા, કાંક્ષા, વિચિકિત્સા ઔર મૂઢદ્રષ્ટિતાકે ઉત્થાનકો રોકનેકે લિએ નિત્ય કટિબદ્ધ રહતે હૈં, ઉપબૃંહણ, સ્થિતિ– કરણ, વાત્સલ્ય ઔર પ્રભાવનાકો ભાતે ------------------------------------------------------------------------- ૧. વાસ્તવમેં સાધ્ય ઔર સાધન અભિન્ન હોતે હૈં. જહાઁ સાધ્ય ઔર સાધન ભિન્ન કહે જાયેં વહાઁ ‘યહ સત્યાર્થ
કેવલવ્યવહારાવલમ્બી જીવ ઇસ બાતકી ગહરાઈસે શ્રદ્ધા ન કરતે હુએ અર્થાત્ ‘વાસ્તવમેં શુભભાવરૂપ સાધનસે હી
શુદ્ધભાવરૂપ સાધ્ય પ્રાપ્ત હોગા’ ઐસી શ્રદ્ધાકા ગહરાઈસે સેવન કરતે હુએ નિરન્તર અત્યન્ત ખેદ પ્રાપ્ત કરતે હૈં.
[વિશેષકે લિએ ૨૩૦ વેં પૃષ્ઠકા પાઁચવાઁ ઔર ૨૩૧ વેં પૃષ્ઠકા તીસરા તથા ચૌથા પદ ટિપ્પણ દેખેં.]