કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા] નવપદાર્થપૂર્વક–મોક્ષમાર્ગપ્રપંચવર્ણન
મનાગપ્યસંભાવયન્તઃ પ્રભૂતપુણ્યભારમન્થરિતચિત્તવૃત્તયઃ, સુરલોકાદિકૢેશપ્રાપ્તિપરમ્પરયા સુચિરં સંસારસાગરે ભ્રમન્તીતિ. ઉક્તઞ્ચ–‘‘ચરણકરણપ્પહાણા સસમયપરમત્થમુક્કવાવારા. ચરણકરણસ્સ સારં ણિચ્છયસુદ્ધં ણ જાણંતિ’’..
-----------------------------------------------------------------------------
બહુત પુણ્યકે ભારસે મંથર હુઈ ચિત્તવૃત્તિવાલે વર્તતે હુએ, દેવલોકાદિકે ક્લેશકી પ્રાપ્તિકી પરમ્પરા દ્વારા દીર્ઘ કાલતક સંસારસાગરમેં ભ્રમણ કરતે હૈં. કહા ભી હૈ કિ – ચરણકરણપ્પહાણા સસમયપરમત્થમુક્કાવાવારા. ચરણકરણસ્સ સારં ણિચ્છયસુદ્ધં ણ જાણંતિ.. [અર્થાત્ જો ચરણપરિણામપ્રધાન હૈ ઔર સ્વસમયરૂપ પરમાર્થમેં વ્યાપારરહિત હૈં, વે ચરણપરિણામકા સાર જો નિશ્ચયશુદ્ધ [આત્મા] ઉસે નહીં જાનતે.]
[અબ કેવલનિશ્ચયાવલમ્બી [અજ્ઞાની] જીવોંકા પ્રવર્તન ઔર ઉસકા ફલ કહા જાતા હૈઃ–]
અબ, જો કેવલનિશ્ચયાવલમ્બી હૈં, સકલ ક્રિયાકર્મકાણ્ડકે આડમ્બરમેં વિરક્ત બુદ્ધિવાલે વર્તતે ------------------------------------------------------------------------- ૧. મંથર = મંદ; જડ; સુસ્ત. ૨. ઇસ ગાથાકી સંસ્કૃત છાયા ઇસ પ્રકાર હૈઃ ચરણકરણપ્રધાનાઃ સ્વસમયપરમાર્થમુક્તવ્યાપારાઃ. ચરણકરણસ્ય સારં
૩. શ્રી જયસેનાચાર્યદેવકૃત તાત્પર્યવૃત્તિ–ટીકામેં વ્યવહાર–એકાન્તકા નિમ્નાનુસાર સ્પષ્ટીકરણ કિયા ગયા હૈઃ–
પરમ્પરા પ્રાપ્ત કરતે હુએ સંસારમેં પરિભ્રમણ કરતે હૈંઃ કિન્તુ યદિ શુદ્ધાત્માનુભૂતિલક્ષણ નિશ્ચયમોક્ષમાર્ગકો માને
ઔર નિશ્ચયમોક્ષમાર્ગકા અનુષ્ઠાન કરનેકી શક્તિકે અભાવકે કારણ નિશ્ચયસાધક શુભાનુષ્ઠાન કરેં, તો વે સરાગ
સમ્યગ્દ્રષ્ટિ હૈં ઔર પરમ્પરાસે મોક્ષ પ્રાપ્ત કરતે હૈં. –ઇસ પ્રકાર વ્યવહાર–એકાન્તકે નિરાકરણકી મુખ્યતાસે દો
વાક્ય કહે ગયે.
ઔર ઉન્હેં જો શુભ અનુષ્ઠાન હૈ વહ માત્ર ઉપચારસે હી ‘નિશ્ચયસાધક [નિશ્ચયકે સાધનભૂત]’ કહા ગયા
હૈ ઐસા સમઝના.