૨
] પંચાસ્તિકાયસંગ્રહ
[ભગવાનશ્રીકુન્દકુન્દ
દુર્નિવારનયાનીકવિરોધધ્વંસનૌષધિઃ.
સ્યાત્કારજીવિતા જીયાજ્જૈની સિદ્ધાન્તપદ્ધતિઃ.. ૨..
સમ્યગ્જ્ઞાનામલજ્યોતિર્જનની દ્વિનયાશ્રયા.
અથાતઃ સમયવ્યાખ્યા સંક્ષેપેણાઽભિધીયતે.. ૩..
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
[અબ ટીકાકાર આચાર્યદેવ શ્લોક દ્વારા જિનવાણીકી સ્તુતિ કરતે હૈંઃ––]
[શ્લોકાર્થઃ–] ૧સ્યાત્કાર જિસકા જીવન હૈ ઐસી જૈની [–જિનભગવાનકી] સિદ્ધાંતપદ્ધતિ –
જો કિ ૨દુર્નિવાર નયસમૂહકે ૩વિરોધકા નાશ કરનેવાલી ઔષધિ હૈ વહ– જયવંત હો. [૨]
[અબ ટીકાકાર આચાર્યદેવ શ્લોક દ્વારા ઇસ પંચાસ્તિકાયસંગ્રહ નામક શાસ્ત્રકી ટીકા રચને કી
પ્રતિજ્ઞા કરતે હૈં]
[શ્લોકાર્થઃ–] અબ યહાઁસે, જો સમ્યગ્જ્ઞાનરૂપી નિર્મલ જ્યોતિકી જનની હૈ ઐસી દ્વિનયાશ્રિત
[દો નયોંકા આશ્રય કરનારી] ૪સમયવ્યાખ્યા [પંચાસ્તિકાયસંગ્રહ નામક શાસ્ત્રકી સમયવ્યાખ્યા નામક
ટીકા] સંક્ષેપસે કહી જાતી હૈ. [૩]
[અબ, તીન શ્લોકોં દ્વારા ટીકાકાર આચાર્યદેવ અત્યન્ત સંક્ષેપમેં યહ બતલાતે હૈં કિ ઇસ
પંચાસ્તિકાયસંગ્રહ નામક શાસ્ત્રમેં કિન–કિન વિષયોંકા નિરૂપણ હૈઃ–––]
-------------------------------------------------------
૧ ઼ ‘સ્યાત્’ પદ જિનદેવકી સિદ્ધાન્તપદ્ધતિકા જીવન હૈ. [સ્યાત્ = કથંચિત; કિસી અપેક્ષાસે; કિસી પ્રકારસે.]
૨ ઼ દુર્નિવાર = નિવારણ કરના કઠિન; ટાલના કઠિન.
૩ ઼ પ્રત્યેક વસ્તુ નિત્યત્વ, અનિત્યત્વ આદિ અનેક અન્તમય [ધર્મમય] હૈ. વસ્તુકી સર્વથા નિત્યતા તથા સર્વથા
અનિત્યતા માનનેમેં પૂર્ણ વિરોધ આનેપર ભી, કથંચિત [અર્થાત્ દ્રવ્ય–અપેક્ષાસે] નિત્યતા ઔર કથંચિત [અર્થાત્
પર્યાય– અપેક્ષાસે] અનિત્યતા માનનેમેં કિંચિત વિરોધ નહીંં આતા–ઐસા જિનવાણી સ્પષ્ટ સમઝાતી હૈ. ઇસપ્રકાર
જિનભગવાનકી વાણી સ્યાદ્વાદ દ્વારા [અપેક્ષા–કથનસે] વસ્તુકા પરમ યથાર્થ નિરૂપણ કરકે, નિત્યત્વ–
અનિત્યત્વાદિ ધર્મોંમેં [તથા ઉન–ઉન ધર્મોંકો બતલાનેવાલે નયોંમેં] અવિરોધ [સુમેલ] અબાધિતરૂપસે સિદ્ધ
કરતી હૈ ઔર ઉન ધર્મોંકે બિના વસ્તુકી નિષ્પત્તિ હી નહીં હો સકતી ઐસા નિર્બાધરૂપસે સ્થાપિત કરતી હૈ.
૪ ઼ સમયવ્યાખ્યા = સમયકી વ્યાખ્યા; પંચાસ્તિકાયકી વ્યાખ્યા; દ્રવ્યકી વ્યાખ્યા; પદાર્થકી વ્યાખ્યા.
[વ્યાખ્યા = વ્યાખ્યાન; સ્પષ્ટ કથન; વિવરણ; સ્પષ્ટીકરણ.]