Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 94.

< Previous Page   Next Page >


Page 146 of 264
PDF/HTML Page 175 of 293

 

] paṁcāstikāyasaṁgrah
[bhagavānaśrīkundakunda

sthitipakṣopanyāso‘yam.

yato gatvā bhagavaṁtaḥ siddhāḥ lokoparyavatiṣṭhaṁte, tato gatisthitihetutvamākāśe nāstīti niścetavyam. lokālokāvacchedakau dharmādharmāvev gatisthitihetu maṁtavyāviti.. 93..

jadi havadi gamaṇahedū āgasaṁ ṭhāṇakāraṇaṁ tesiṁ.
pasajadi alogahāṇī logassa ca aṁtaparivaḍḍhī.. 94..
yadi bhavati gamanaheturākāśaṁ sthānakāraṇaṁ teṣām.
prasajatyalokahānirlokasya cāṁtaparivr̥ddhiḥ.. 94..

ākāśasya gatisthitihetutvābhāve hetūpanyāso‘yam. nākāśaṁ gatisthitihetuḥ lokālokasīmavyavasthāyāstathopapatteḥ. yadi gati– sthityorākāśamev nimittamiṣyet, tadā tasya sarvatra sadbhāvājjīvapudgalānāṁ gatisthityorniḥ sīmatvātpratikṣaṇamaloko hīyate, pūrvaṁ pūrvaṁ vyavasthāpyamānaścāṁto lokasyottarottaraparivr̥ddhayā vighaṭate. tato na tatra taddheturiti.. 94.. -----------------------------------------------------------------------------

gāthā 94

anvayārthaḥ– [yadi] yadi [ākāśaṁ] ākāś [teṣām] jīv–pudgaloṁko [gamanahetuḥ] gatihetu aur [sthānakāraṇaṁ] sthitihetu [bhavati] ho to [alokahāniḥ] alokakī hānikā [ca] aur [lokasya aṁtaparivr̥ddhi] lokake antakī vr̥ddhikā [prasajati] prasaṁg āe.

ṭīkāḥ– yahān̐, ākāśako gatisthitihetutvakā abhāv hone sambandhī hetu upasthit kiyā gayā hai.

ākāś gati–sthitikā hetu nahīṁ hai, kyoṁki lok aur alokakī sīmākī vyavasthā isī prakār ban sakatī hai. yadi ākāśako hī gati–sthitikā nimitta mānā jāe, to ākāśako sadbhāv sarvatra honeke kāraṇ jīv–pudgaloṁkī gatisthitikī koī sīmā nahīṁ rahanese pratikṣaṇ alokakī hāni --------------------------------------------------------------------------

nabh hoy jo gatihetu ne sthitihetu pudgal–jīvane.
to hāni thāy alokanī, lokānta
pāme vr̥ddhine. 94.

146