Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 119.

< Previous Page   Next Page >


Page 177 of 264
PDF/HTML Page 206 of 293

 

kahānajainaśāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣamārgaprapaṁcavarṇan

[
177

khīṇe puvvaṇibaddhe gadiṇāme āuse ya te vi khalu.
pāuṇṇaṁti ya aṇṇaṁ gadimāussaṁ salessavasā.. 119..

kṣīṇe pūrvanibaddhe gatināmni āyuṣi ca te‘pi khalu.
prāpnuvanti cānyāṁ gatimāyuṣkaṁ svaleśyāvaśāt.. 119..

gatyāyurnāmodayanirvr̥ttatvāddevatvādīnāmanātmasvabhāvatvodyotanametat.

kṣīyate hi krameṇārabdhaphalo gatināmaviśeṣ āyurviśeṣaśca jīvānām. evamapi teṣāṁ gatyaṁtarasyāyuraṁtarasya ca kaṣāyānuraṁjitā yogapravr̥ttirleśyā bhavati bījaṁ, tatastaducitamev ----------------------------------------------------------------------------- paṁcendriy hote haiṁ aur katipay ekendriy, dvīndriy, trīndriy aur caturindriy bhī hote haiṁ.

bhāvārthaḥ– yahān̐ aisā tātparya grahaṇ karanā cāhiye ki cār gatise vilakṣaṇ, svātmopalabdhi jisakā lakṣaṇ hai aisī jo siddhagati usakī bhāvanāse rahit jīv athavā siddhasadraś nijaśuddhātmākī bhāvanāse rahit jīv jo caturgatināmakarma upārjit karate haiṁ usake udayavaś ve devādi gatiyoṁmeṁ utpanna hote haiṁ.. 118..

gāthā 119

anvayārthaḥ– [pūrvanibaddhe] pūrvabaddha [gatināmni āyuṣi ca] gatināmakarma aur āyuṣakarma [kṣīṇe] kṣīṇ honese [te api] jīv [svaleśyāvaśāt] apanī leśyāke vaś [khalu] vāstavameṁ [anyāṁ gatim āyuṣkaṁ ca] anya gati aur āyuṣya [prāpnuvanti] prāpta karate haiṁ.

ṭīkāḥ– yahān̐, gatināmakarma aur āyuṣakarmake udayase niṣpanna hote haiṁ isaliye devatvādi anātmasvabhāvabhūt haiṁ [arthāt devatva, manuṣyatva, tiryaṁcatva aur nārakatva ātmākā svabhāv nahīṁ hai] aisā darśāyā gayā hai.

jīvoṁko, jisakā phal prārambha hojātā hai aisā amuk gatināmakarma aur amuk āyuṣakarma kramaśaḥ kṣayako prāpta hotā hai. aisā hone par bhī unheṁ kaṣāy–anuraṁjit yogapravr̥ttirūp leśyā anya -------------------------------------------------------------------------- kaṣāy–anuraṁjit =kaṣāyaraṁjit; kaṣāyase raṁgī huī. [kaṣāyase anuraṁjit yogapravr̥tti so leśyā hai.]

gatinām ne āyuṣya pūrvanibaddha jyāṁ kṣay thāy che,
tyāṁ anya gati–āyuṣya pāme jīv nijaleśyāvaśe. 119.