Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 198 of 264
PDF/HTML Page 227 of 293

 

] paṁcāstikāyasaṁgrah
[bhagavānaśrīkundakunda

praśastarāgasvarūpākhyānametat.

arhatsiddhasādhuṣu bhaktiḥ, dharme vyavahāracāritrānuṣṭhāne vāsanāpradhānā ceṣṭā, -----------------------------------------------------------------------------

ṭīkāḥ– yah, praśasta rāgake svarūpakā kathan hai.

1arhanta–siddha–sādhuoṁke prati bhakti, dharmameṁ–vyavahāracāritrake 2anuṣṭhānameṁ– 3bhāvanāpradhān ceṣṭā aur guruoṁkā–ācāryādikā–rasikabhāvase 4anugaman, yah ‘praśasta rāg’ hai kyoṁki usakā viṣay praśasta hai. --------------------------------------------------------------------------

[nirdoṣ paramātmāse pratipakṣabhūt aise ārta–raudradhyānoṁ dvārā upārjit jo jñānāvaraṇādi prakr̥tiyān̐ unakā,

rāgādivikalparahit dharma–śukladhyānoṁ dvārā vināś karake, jo kṣudhādi aṭhārah doṣ rahit aur kevalajñānādi
ananta catuṣṭay sahit hue, ve arhanta kahalāte haiṁ.

laukik aṁjanasiddha ādise vilakṣaṇ aise jo jñānāvaraṇādi–aṣṭakarmake abhāvase samyaktvādi–aṣṭaguṇātmak

haiṁ aur lokāgrameṁ basate haiṁ, ve siddha haiṁ.

viśuddha jñānadarśan jisakā svabhāv hai aise ātmatattvakī niścayaruci, vaisī hī jñapti, vaisī hī niścal–

anubhūti, paradravyakī icchāke parihārapūrvak usī ātmadravyameṁ pratapan arthāt tapaścaraṇ aur svaśaktiko gope
binā vaisā hī anuṣṭhān–aise niścayapaṁcācārako tathā usake sādhak vyavahārapaṁcācārako–ki jisakī vidhi
ācārādiśāstroṁmeṁ kahī hai usee–arthāt ubhay ācārako jo svayaṁ ācarate hai aur dūsaroṁko usakā ācaraṇ
karāte haiṁ, ve ācārya haiṁ.

pān̐c astikāyoṁmeṁ jīvāstikāyako, chah dravyoṁmeṁ śuddhajīvadravyako, sāt tattvomeṁ śuddhajīvatattvako aur nav

padārthoṁmeṁ śuddhajīvapadāthakoe jo niścayanayase upādey kahate haiṁ tathā bhedābhedaratnatrayasvarūp mokṣamārgakī prarūpaṇā
karate haiṁ aur svayaṁ bhāte [–anubhav karate ] haiṁ, ve upādhyāy haiṁ.

niścay–caturvidh–ārādhanā dvārā jo śuddha ātmasvarūpakī sādhanā karate haiṁ, ve sādhu haiṁ.]

198

1. arhanta–siddha–sādhuoṁmeṁ arhanta, siddha, ācārya, upādhyāy aur sādhu pān̐coṁkā samāveś ho jātā hai kyoṁki ‘sādhuoṁ’meṁ ācārya, upādhyāy aur sādhu tīnakā samāveś hotā hai.

2. anuṣṭhān = ācaraṇ; ācaranā; amalameṁ lānā.

3. bhāvanāpradhān ceṣṭā = bhāvapradhān pravr̥tti; śubhabhāvapradhān vyāpāra.

4. anugaman = anusaraṇ; ājñāṁkitapanā; anukūl vartana. [guruoṁke prati rasikabhāvase
(ullāsase, utsāhase) ājñāṁkit vartanā vah praśasta rāg hai.]