Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 231 of 264
PDF/HTML Page 260 of 293

 

kahānajainaśāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣamārgaprapaṁcavarṇan

[
231

sādhanabhāvaṁ niścayanayamāśritya mokṣamārgaprarūpaṇam. yattu pūrvamudriṣṭaṁ tatsvaparapratyayaparyāyāśritaṁ bhinnasādhyasādhanabhāvaṁ vyavahāranayamāśritya prarupitam. na caitadvipratiṣiddhaṁ niścayavyavahārayoḥ sādhya– sādhanabhāvatvātsuvarṇasuvarṇapāṣāṇavat. at evobhayanayāyattā pārameśvarī tīrthapravartaneti.. 159.. -----------------------------------------------------------------------------

1

paryāyake āśrit, bhinnasādhyasādhanabhāvavāle vyavahāranayake āśrayase [–vyavahāranayakī apekṣāse] prarūpit kiyā gayā thā. isameṁ paraspar virodh ātā hai aisā bhī nahīṁ hai, kyoṁki survaṇ aur 2

survaṇapāṣāṇakī bhān̐ti niścay–vyavahārako sādhya–sādhanapanā hai; isaliye pārameśvarī [–
34

jinabhagavānakī] tīrthapravartanā donoṁ nayoṁke ādhīn hai.. 159.. ------------------------------------------------------------------------- 1. jis nayameṁ sādhya tathā sādhan bhinna hoṁ [–bhinna prarūpit kiye jāen̐] vah yahān̐ vyavahāranay hai; jaise ki,

chaṭhaveṁ guṇasthānameṁ [dravyārthikanayake viṣayabhūt śuddhātmasvarūpake āṁśik ālamban sahit] vartate hue
tattvārthaśraddhān [navapadārthasambandhī śraddhān], tattvārthajñān aur paṁcamahāvratādirūp cāritra vyavahāranayase mokṣamārga hai
kyoṁki [mokṣarūp] sādhya svahetuk paryāy hai aur [tattvārthaśraddhānādimay mokṣamārgarūp] sādhan svaparahetuk
paryāy hai.

2. jis pāṣāṇameṁ suvarṇa ho use suvarṇapāṣāṇ kahā jātā hai. jis prakār vyavahāranayase suvarṇapāṣāṇ suvarṇakā

sādhan hai, usī prakār vyavahāranayase vyavahāramokṣamārga niścayamokṣamārgakā sādhan hai; arthāt vyavahāranayase
bhāvaliṁgī muniko savikalpa daśāmeṁ vartate hue tattvārthaśraddhān, tattvārthajñān aur mahāvratādirūp cāritra nirvikalpa
daśāmeṁ vartate hue śuddhātmaśraddhānajñānānuṣṭhānanake sādhan haiṁ.

3. tīrtha=mārga [arthāt mokṣamārga]; upāy [arthāt mokṣakā upāy]; upadeś; śāsana. 4. jinabhagavānake upadeśameṁ do nayoṁ dvārā nirūpaṇ hotā hai. vahān̐, niścayanay dvārā to satyārtha nirūpaṇ kiyā

jātā haie aur vyavahāranay dvārā abhūtārtha upacarit nirūpaṇ kiyā jātā hai.

praśnaḥ–
satyārtha nirūpaṇ hī karanā cāhiye; abhūtārtha upacarit nirūpaṇ kisaliye kiyā jātā hai?

uttaraḥ–
jise siṁhakā yathārtha svarūp sīdhā samajhameṁ na ātā ho use siṁhake svarūpake upacarit nirūpaṇ
dvārā arthāt billīke svarūpake nirūpaṇ dvārā siṁhake yathārtha svarūpakī samajh kī or le jāte haiṁ, usī
prakār jise vastukā yathārtha svarūp sīdhā samajhameṁ na ātā ho use vastusvarūpake upacarit nirūpaṇ dvārā
vastusvarūpakī yathārtha samajh kī or le jāte haiṁ. aur lambe kathanake badalemeṁ saṁkṣipta kathan karaneke lie bhī
vyavahāranay dvārā upacarit nirūpaṇ kiyā jātā hai. yahān̐ itanā lakṣameṁ rakhaneyogya hai ki – jo puruṣ
billīke nirūpaṇako hī siṁhakā nirūpaṇ mānakar billīko hī siṁh samajh le vah to upadeśake hī yogya
nahīṁ hai, usī prakār jo puruṣ upacarit nirūpaṇako hī satyārtha nirūpaṇ mānakar vastusvarūpako mithyā
rītise samajh baiṭhee vah to upadeśake hī yogya nahīṁ hai.