Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 165.

< Previous Page   Next Page >


Page 241 of 264
PDF/HTML Page 270 of 293

 

kahānajainaśāstramālā] navapadārthapūrvak–mokṣamārgaprapaṁcavarṇan

[
241

bhavanti. yadā tu samastapar–samayapravr̥ttinivr̥ttirūpayā svasamayapravr̥ttyā saṅgacchaṁte, tadā nivr̥ttakr̥śānusaṁvalanānīv ghr̥tāni viruddhakāryakāraṇabhāvābhāvātsākṣānmokṣakāraṇānyev bhavanti. tataḥ svasamayapravr̥ttināmno jīvasvabhāvaniyatacaritasya sākṣānmokṣamārgatvamupapanna–miti..164..

aṇṇāṇādo ṇāṇī jadi maṇṇadi suddhasaṁpaogādo.
havadi tti dukkhamokkhaṁ parasamayarado havadi jīvo.. 165..

ajñānāt jñānī yadi manyate śuddhasaṁprayogāt.
bhavatīti duḥkhamokṣaḥ parasamayarato bhavati jīvaḥ.. 165..

----------------------------------------------------------------------------- [darśan–jñān–cāritra], samasta parasamayapravr̥ttise nivr̥ttirūp aisī svasamayapravr̥ttike sāth saṁyukta hote haiṁ tab, jise agnike sāthakā militapanā nivr̥tta huā hai aise ghr̥takī bhān̐ti, viruddha kāryakā kāraṇabhāv nivr̥tta ho gayā honese sākṣāt mokṣakā kāraṇ hī hai. isaliye ‘svasamayapravr̥tti’ nāmakā jo jīvasvabhāvameṁ niyat cāritra use sākṣāt mokṣamārgapanā ghaṭit hotā hai .. 164.. 1

gāthā 165
anvayārthaḥ– [śuddhasaṁprayogāt] śuddhasaṁprayogase [śubh bhaktibhāvase] [duḥkhamokṣaḥ bhavati] duḥkhamokṣa

hotā hai [iti] aisā [yadi] yadi [ajñānāt] ajñānake kāraṇ [jñānī] jñānī [manyate] māne, to vah [parasamayarataḥ jīvaḥ] parasamayarat jīv [bhavati] hai. [‘arhaṁtādike prati bhakti–anurāgavālī maṁdaśuddhise bhī kramaśaḥ mokṣa hotā hai’ is prakār yadi ajñānake kāraṇ [–śuddhātmasaṁvedanake abhāvake kāraṇ, rāgāṁśakee kāraṇ] jñānīko bhī [maṁd puruṣārthavālā] jhukāv varte, to tab tak vah bhī sūkṣma parasamayameṁ rat hai.]

2

-------------------------------------------------------------------------

[śāstroṁmeṁ kabhī–kabhī darśan–jñān–cāritrako bhī yadi ve parasaṁmayapravr̥ttiyukta ho to, kathaṁcit baṁdhakā kāraṇ
kahā jātā hai; aur kabhī jñānīko vartanevāle śubhabhāvoṁko bhī kathaṁcit mokṣake paraṁparāhetu kahā jātā hai.
śāstromeṁ ānevāle aise bhinnabhinna paddhatinake kathanoṁko sulajhāte hue yah sārabhūt vāstavikatā dhyānameṁ rakhanī
cāhiye ki –jñānīko jab śuddhāśuddharūp miśraparyāy vartatī hai tab vah miśraparyāy ekāṁtase saṁvar–nirjarā–mokṣake
kāraṇabhūt nahīṁ hotī , athavā ekāṁtase āsrav–baṁdhake kāraṇabhūt nahīṁ hotī, parantu us miśraparyāyakā śuddha
aṁś saṁvar–nirjarā–mokṣake kāraṇabhūt hotā hai aur aśuddha aṁś āsrav–baṁdhake kāraṇabhūt hotā hai.]
jinavarapramukhanī bhakti dvārā mokṣanī āśā dhare
ajñānathī jo jñānī jīv, to parasamayarat teh che. 165.


1. is nirūpaṇake sāth tulanā karaneke liye śrī pravacanasārakī 11 vīṁ gāthā aur usakī tattvapradīpikā ṭīkā
dekhie.

2. mānanā = jhukāv karanā; āśay rakhanā; āśā rakhanā; icchā karanā; abhiprāy karanā.