Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 167.

< Previous Page   Next Page >


Page 244 of 264
PDF/HTML Page 273 of 293

 

] paṁcāstikāyasaṁgrah
[bhagavānaśrīkundakunda

244

puṇyaṁ badhnāti, na khalu sakalakarmakṣayamārabhate. tataḥ sarvatra rāgakaṇikā‘pi pariharaṇīyā parasamayapravr̥ttinibandhanatvāditi.. 166..

jassa hidaeṇumettaṁ vā paradavvamhi vijjade rāgo.
so ṇa vijāṇadi samayaṁ sagassa savvāgamadharo vi.. 167..

yasya hr̥daye‘ṇumātro vā paradravye vidyate rāgaḥ.
sa na vijānāti samayaṁ svakasya sarvāgamadharo‘pi.. 167..

svasamayopalambhābhāvasya rāgaikahetutvadyotanametat. yasya khalu rāgareṇukaṇikā‘pi jīvati hr̥daye na nām sa samastasiddhāntasindhupārago‘pi niruparāgaśuddhasvarūpaṁ svasamayaṁ cetayate. ----------------------------------------------------------------------------- puṇya bāṁdhatā hai, parantu vāstavameṁ sakal karmakā kṣay nahīṁ karatā. isaliye sarvatra rāgakī kaṇikā bhī pariharaneyogya hai, kyoṁki vah parasamayapravr̥ttikā kāraṇ hai.. 166..

gāthā 167

anvayārthaḥ– [yasya] jise [paradravye] paradravyake prati [aṇumātraḥ vā] aṇumātra bhī [leśamātra bhī [rāgaḥ] rāg [hr̥daye vidyate] hr̥dayameṁ vartatā hai [saḥ] vah, [sarvāgamadharaḥ api] bhale sarvaāgamadhar ho tathāpi, [svakasya samayaṁ na vijānāti] svakīy samayako nahīṁ jānatā [–anubhav nahīṁ karatā].

ṭīkāḥ– yahān̐, svasamayakī upalabdhike abhāvakā, rāg ek hetu hai aisā prakāśit kiyā hai [arthāt svasamayakī prāptike abhāvakā rāg hī ek kāraṇ hai aisā yahān̐ darśāyā hai]. jise rāgareṇukī kaṇikā bhī hr̥dayameṁ jīvit hai vah, bhale samasta siddhāṁtasāgarakā pāraṁgat ho tathāpi, niruparāg– śuddhasvarūp svasamayako vāstavameṁ nahīṁ cetatā [–anubhav nahīṁ karatā].

1

------------------------------------------------------------------------- 1. niruparāg–śuddhasvarūp = uparāgarahit [–nirvikār] śuddha jisakā svarūp hai aisā.

aṇumātra jene hr̥dayamāṁ paradravya pratye rāg che,
ho sarvaāgamadhar bhale jāṇe nahīṁ svak–samayane. 167.