Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 16 of 264
PDF/HTML Page 45 of 293

 

background image
16
] paṁcāstikāyasaṁgrah
[bhagavānaśrīkundakunda
padārthānāṁ guṇaparyāyayogapūrvakamastitvaṁ sādhayanti. anumīyate ca dharmādharmākāśānāṁ pratyekamūrdhvā‘–
dhomadhyalokavibhāgarūpeṇ pariṇamanātkāyatvākhyaṁ sāvayavatvam. jhaviānāmapi
pratyekamūrdhvādhomadhyalokavibhāgarūpeṇ pariṇamanāllokapūraṇāvasthāvyavasthitavyaktessadā sannihit–
śaktestadanumīyat eva. pudgalānāmapyūrdhvādhomadhyalokavibhāgarūpapariṇatamahāskandhatvaprāptivyakti–
śaktiyogitvāttathāvidhā sāvayavatvasiddhirastyeveti.. 5..
-----------------------------------------------------------------------------
unakī jo tīn lokarūp niṣpannatā [–racanā] kahī vah bhī unakā astikāyapanā
[astipanā tathā kāyapanā] siddha karaneke sādhan rūpase kahī hai. vah isaprakār haiḥ–
[1] ūrdhva–adho–madhya tīn lokake utpād–vyay–dhrauvyavāle bhāv– ki jo tīn lokake
viśeṣasvarūp haiṁ ve–bhavate hue [pariṇamat hote hue] apane mūlapadārthoṁkā guṇaparyāyayukta astitva siddha
karate haiṁ. [tīn lokake bhāv sadaiv kathaṁcit sadraś rahate haiṁ aur kathaṁcit badalate rahate haiṁ ve aisā
siddha karate hai ki tīn lokake mūl padārtha kathaṁcit sadraś rahate haiṁ aur kathaṁcit parivartit hote
rahate haiṁ arthāt un mūl padārthoṁkā utpād–vyay–dhauvyavālā athavā guṇaparyāyavālā astitva hai.]
[2] punaśca, dharma, adharma aur ākāś yah pratyek padārtha ūrdhva–adho–madhya aise lokake
[tīn] 1vibhāgarūpase pariṇamit honese unakee kāyatva nāmakā sāvayavapanā hai aisā anumān kiyā jā
sakatā hai. pratyek jīvake bhī ūrdhva–adho–madhya aise tīn lokake [tīn] vibhāgarūpase pariṇamit
--------------------------------------------------------------------------

1. yadi lokake ūrdhva, adhaḥ aur madhya aise tīn bhāg haiṁ to phir ‘yah ūrdhvalokakā ākāśabhāg hai, yah
adholokakā ākāśabhāg hai aur yah madhyalokakā ākāśabhāg haie’ – isaprakār ākāśake bhī vibhāg kiye jā
sakate haiṁ aur isaliye yah sāvayav arthāt kāyatvavālā hai aisā siddha hotā hai. isīprakār dharma aur adharma bhī
sāvayav arthāt kāyatvavāle haiṁ.