Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 33 of 264
PDF/HTML Page 62 of 293

 

background image
kahānajainaśāstramālā] ṣaḍdravya–paṁcāstikāyavarṇan
[
33
‘nekāntadyotakaḥ kathaṁcidarthe syācchabdo nipātaḥ. tatra svadravyakṣetrakālabhāvairādṣṭimasti dravyaṁ,
paradravyakṣetrakālabhāvairādiṣṭaṁ nāsti dravyaṁ, svadravyakṣetrakālabhāvaiḥ paradravyakṣetrakālabhāvaiśca krameṇā–
diṣṭamasti ca nāsti ca davyaṁ, svadravyakṣetrakālabhāvaiḥ paradravyakṣetrakālabhāvaiśca yugapadādiṣṭamavaktavyaṁ dravyaṁ,
svadravyakṣetrakālabhāvairyugapatsvaparadravyakṣetrakālabhāvaiścādiṣṭamasti cāvaktavyaṁ ca dravyaṁ, caradravya–
kṣetrakālabhāvairyugapatsvaparadravyakṣetrakālabhāvaiścādiṣṭaṁ nāsti cāvaktavyaṁ ca dravyaṁ, svadravyakṣetra–kālabhāvaiḥ
paradravyakṣetrakālabhāvaiśca yugapatsvaparadravyakṣetrakālabhāvaiścādiṣṭamasti ca nāsti cāvaktavyaṁ ca dravyamiti. na
caitadanupapannam, sarvasya vastunaḥ svarūpādinā aśūnyatvāt, pararūpādinā śūnyatvāt,
-----------------------------------------------------------------------------
yahān̐ [saptabhaṁgīmeṁ] sarvathāpanekā niṣedhak, anekāntakā dyotak ‘1syāt’ śabda ‘kathaṁcit’ aise
arthameṁ avyayarūpase prayukta huā hai. vahān̐ –[1] dravya svadravya–kṣetra–kāl–bhāvase kathan kiyā jāne
par ‘asti’ hai; [2] dravya paradravya–kṣetra–kāl–bhāvase kathan kiyā jāne par ‘nāsti’ haie; [3] dravya
svadravya–kṣetra–kāl–bhāvase aur paradravya–kṣetra–kāl–bhāvase kramaśaḥ kathan kiyā jāne par ‘asti
aur nāsti’ hai; [4] dravya svadravya–kṣetra–kāl–bhāvase aur paradravya–kṣetra–kāl–bhāvase yugapad
kathan kiyā jāne par ‘
2avaktavya’ hai; [5] dravya svadravya–kṣetra–kāl–bhāvase aur yugapad svapar–
dravya–kṣetra–kāl–bhāvase kathan kiyā jāne par ‘asti aur avaktavya’ hai; [6] dravya paradravya–kṣetra–
kāl–bhāvase aur yugapad svaparadravya–kṣetra–kāl–bhāvase kathan kiyā jāne par ‘nāsti aur
avaktavya’ hai; [7] dravya svadravya–kṣetra–kāl–bhāvase, paradravya–kṣetra–kāl–bhāvase aur yugapad
svaparadravya–kṣetra–kāl–bhāvase kathan kiyā jāne par ‘asti, nāsti aur avaktavya’ hai. – yah
[uparyukta bāt] ayogya nahīṁ hai, kyoṁki sarva vastu [1] svarūpādise ‘
3aśūnya’ hai, [2]
pararūpādise ‘4śūnya’ hai, [3] donoṁse [svarūpādise aur pararūpādise] ‘aśūnya aur śūnya’ hai
[4] donoṁse [svarūpādise aur
--------------------------------------------------------------------------
1 syāt=kathaṁcit; kisī prakār; kisī apekṣāse. [‘syāt’ śabda sarvathāpanekā niṣedh karatā hai aur anekāntako
prakāśit karatā hai – darśātā hai.]

2. avaktavya=jo kahā na jā sake; avācya. [ekahī sāth svacatuṣṭay tathā paracatuṣṭayakī apekṣāse dravya kathanameṁ
nahīṁ ā sakatā isaliye ‘avaktavya’ hai.]

3. aśūnya=jo śūnya nahīṁ hai aisā; astitva vālā; sat.

4. śūnya=jisakā astitva nahīṁ hai aisā; asat.