66
] paṁcāstikāyasaṁgrah
[bhagavānaśrīkundakunda
svapradeśopasaṁhāreṇ tadvayāpnotyaṇuśarīramiti.. 33..
savvattha atthi jīvo ṇa ya ekko ekkakāy ekkaṭṭho.
ajjhavasāṇavisiṭṭho ciṭṭhadi maliṇo rajamalehiṁ.. 34..
sarvatrāsti jīvo na caik ekakāye aikyasthaḥ.
adhyavasānaviśiṣṭaśceṣṭate malino rajomalaiḥ.. 34..
atra jīvasya dehāddehāṁtare‘stitvaṁ, dehātpr̥thagbhūtatvaṁ, dehāṁtarasaṁcaraṇakāraṇaṁ copanyastam.
-----------------------------------------------------------------------------
vyāpta hotā hai, usī prakār jīv anya choṭe śarīrameṁ sthitiko prāpta hone par svapradeśoṁke saṁkoc
dvārā us choṭe śarīrameṁ vyāpta hotā hai.
bhāvārthaḥ– tīn lok aur tīn kālake samasta dravya–guṇ–paryāyoṁko ek samayameṁ prakāśit
karanemeṁ samartha aise viśuddha–darśanajñānasvabhāvavāle caitanyacamatkāramātra śuddhakvavāstikāyase vilakṣaṇ
mithyātvarāgādi vikalpoṁ dvārā upārjit jo śarīranāmakarma usase janit [arthāt us
śarīranāmakarmakā uday jisameṁ nimitta hai aise] saṁkocavistārake ādhīnarūpase jīv sarvotkr̥ṣṭa
avagāharūpase pariṇamit hotā huā sahasrayojanapramāṇ mahāmatsyake śarīrameṁ vyāpta hotā hai, jaghanya
avagāharūpase pariṇamit hotā huā utsedh ghanāṁgulake asaṁkhyātaveṁ bhāg jitane labdhyaparyāpta
sūkṣmanigodake śarīrameṁ vyāpta hotā hai aur madhyam avagāharūpase pariṇamit hotā huā madhyam śarīrameṁ
vyāpta hotā hai.. 33..
gāthā 34
anvayārthaḥ– [jīvaḥ] jīv [sarvatra] sarvatra [kramavartī sarva śarīromeṁ] [asti] hai [ca] aur
[ekakāye] kisī ek śarīrameṁ [aikyasthaḥ] [kṣīranīravat] ekarūpase rahatā hai tathāpi [na ekaḥ]
usake sāth ek nahīṁ hai; [adhyavasānaviśiṣṭaḥ] adhyavasāyaviśiṣṭa vartatā huā [rajomalaiḥ malinaḥ]
rajamal [karmamal] dvārā malin honese [ceṣṭate] vah bhamaṇ karatā hai.
ṭīkāḥ– yahān̐ jīvakā dehase dehāṁtarameṁ [–ek śarīrase anya śarīrameṁ] astitva, dehase pr̥thaktva
tathā dehāntarameṁ gamanakā kāraṇ kahā hai.
--------------------------------------------------------------------------
tan tan dhare jīv, tan mahīṁ aikayastha paṇ nahi ek che,
jīv vividh adhyavasāyayut, rajamaḷamalin thaīne bhame. 34.