Panchastikay Sangrah-Hindi (iso15919 transliteration). Gatha: 34.

< Previous Page   Next Page >


Page 66 of 264
PDF/HTML Page 95 of 293

 

] paṁcāstikāyasaṁgrah
[bhagavānaśrīkundakunda

svapradeśopasaṁhāreṇ tadvayāpnotyaṇuśarīramiti.. 33..

savvattha atthi jīvo ṇa ya ekko ekkakāy ekkaṭṭho.
ajjhavasāṇavisiṭṭho ciṭṭhadi
maliṇo rajamalehiṁ.. 34..

sarvatrāsti jīvo na caik ekakāye aikyasthaḥ.
adhyavasānaviśiṣṭaśceṣṭate malino rajomalaiḥ.. 34..

atra jīvasya dehāddehāṁtare‘stitvaṁ, dehātpr̥thagbhūtatvaṁ, dehāṁtarasaṁcaraṇakāraṇaṁ copanyastam. ----------------------------------------------------------------------------- vyāpta hotā hai, usī prakār jīv anya choṭe śarīrameṁ sthitiko prāpta hone par svapradeśoṁke saṁkoc dvārā us choṭe śarīrameṁ vyāpta hotā hai.

bhāvārthaḥ– tīn lok aur tīn kālake samasta dravya–guṇ–paryāyoṁko ek samayameṁ prakāśit karanemeṁ samartha aise viśuddha–darśanajñānasvabhāvavāle caitanyacamatkāramātra śuddhakvavāstikāyase vilakṣaṇ mithyātvarāgādi vikalpoṁ dvārā upārjit jo śarīranāmakarma usase janit [arthāt us śarīranāmakarmakā uday jisameṁ nimitta hai aise] saṁkocavistārake ādhīnarūpase jīv sarvotkr̥ṣṭa avagāharūpase pariṇamit hotā huā sahasrayojanapramāṇ mahāmatsyake śarīrameṁ vyāpta hotā hai, jaghanya avagāharūpase pariṇamit hotā huā utsedh ghanāṁgulake asaṁkhyātaveṁ bhāg jitane labdhyaparyāpta sūkṣmanigodake śarīrameṁ vyāpta hotā hai aur madhyam avagāharūpase pariṇamit hotā huā madhyam śarīrameṁ vyāpta hotā hai.. 33..

gāthā 34

anvayārthaḥ– [jīvaḥ] jīv [sarvatra] sarvatra [kramavartī sarva śarīromeṁ] [asti] hai [ca] aur [ekakāye] kisī ek śarīrameṁ [aikyasthaḥ] [kṣīranīravat] ekarūpase rahatā hai tathāpi [na ekaḥ] usake sāth ek nahīṁ hai; [adhyavasānaviśiṣṭaḥ] adhyavasāyaviśiṣṭa vartatā huā [rajomalaiḥ malinaḥ] rajamal [karmamal] dvārā malin honese [ceṣṭate] vah bhamaṇ karatā hai.

ṭīkāḥ– yahān̐ jīvakā dehase dehāṁtarameṁ [–ek śarīrase anya śarīrameṁ] astitva, dehase pr̥thaktva tathā dehāntarameṁ gamanakā kāraṇ kahā hai. --------------------------------------------------------------------------

tan tan dhare jīv, tan mahīṁ aikayastha paṇ nahi ek che,
jīv vividh adhyavasāyayut, rajamaḷamalin thaīne bhame. 34.

66