Panchastikay Sangrah-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 190 of 264
PDF/HTML Page 219 of 293

 

] pañchāstikāyasaṅgrah
[bhagavānashrīkundakunda

is prakār yahān̐ [aisā kahā ki], pudgalapariṇām jinakā nimitta hai aise jīvapariṇām aur jīvapariṇām jinakā nimitta hai aise pudgalapariṇām ab āge kahe jānevāle [puṇyādi sāt] padārthoṅke bījarūp avadhāranā.

bhāvārthaḥ– jīv aur pudgalako paraspar nimitta–naimittikarūpase pariṇām hotā hai. us pariṇāmake kāraṇ puṇyādi padārtha utpanna hote hain, jinakā varṇan agalī gāthāommen kiyā jāegā.

prashnaḥ– puṇyādi sāt padārthoṅkā prayojan jīv aur ajīv in do se hī pūrā ho jātā hai, kyoṅki ve jīv aur ajīvakī hī paryāyen haĩn. to phir ve sāt padārtha kisalie kahe jā rahe hain?

uttaraḥ– bhavyoṅko hey tattva aur upādey tattva [arthāt hey aur upādey tattvoṅkā svarūp tathā unake kāraṇ] darshāneke hetu unakā kathan hai. duḥkh vah hey tattva hai, unakā kāraṇ sansār hai, sansārakā kāraṇ āsrav aur bandha do hain [athavā vistārapūrvak kahe to puṇya, pāp, āsrav aur bandha chār hain] aur unakā kāraṇ mithyādarshan–gnān–chāritra hai. sukh vah upādey tattva hai, usakā kāraṇ mokṣha hai, mokṣhakā kāraṇ samvar aur nirjarā hai aur unakā kāraṇ samyagdarshan–gnān–chāritra hai. yah prayojanabhūt bāt bhavya jīvoṅko pragaṭarūpase darshāneke hetu puṇyādi 1sāt padārthoṅkā kathan hai.. 128– --------------------------------------------------------------------------

jayasenāchāryadevakr̥ut tātparyavr̥utti nāmakī ṭīkāmen nimnoktānusār varṇan haieḥ–

agnānī jīv nirvikār svasamvedanake abhāvake kāraṇ pāpapadārthakā tathā āsrav–bandhapadārthoṅkā kartā hotā

hai; kadāchit mand mithyātvake udayase, dekhe hue–sune hue–anubhav kie hue bhogokī ākāṅkṣhārūp nidānabandha
dvārā, bhaviṣhyakālamen pāpakā anubandha karanevāle puṇyapadārthakā bhī kartā hotā hai. jo gnānī jīv hai vah,
nirvikār–ātmatattvaviṣhayak ruchi, tadviṣhayak gnapti aur tadviṣhayak nishchal anubhūtirūp abhedaratnatrayapariṇām
dvārā, samvar–nirjarā–mokṣhapadārthoṅkā kartā hotā hai; aur jīv jab pūrvokta nishchayaratnatrayamen sthir nahīn rah
sakatā tab nirdoṣhaparamātmasvarūp arhant–siddhoṅkī tathā unakā [nirdoṣh paramātmākā] ārādhan karanevāle
āchārya–upādhyāy–sādhuoṅkī nirbhar asādhāraṇ bhaktirūp aisā jo sansāravichchhedake kāraṇabhūt, paramparāse
muktikāraṇabhūt, tīrthaṅkaraprakr̥iti ādi puṇyakā anubandha karanevālā vishiṣhṭa puṇya use anīhitavr̥uttise nidānarahit
pariṇāmase karatā hai. is prakār agnānī jīv pāpādi chār padārthoṅkā kartā hai aur gnānī samvarādi tīn
padārthoṅkā kartā haie.

190

130..

1. agnānī aur gnānī jīv puṇyādi sāt padārthommesen kin–kin padārthoṅke kartā hain tatsambandhī āchāryavar shrī