kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–pa.nchAstikAyavarNan
[
75
AtmanashchaitanyAnuvidhAyI pariNAm upayogaH. so.api dvividhaH–j~nAnopayogo darshano–payogashcha. tatra
visheShagrAhi j~nAna.n, sAmAnyagrAhi darshanam. upayogashcha sarvadA jIvAdapR^ithagbhUt ev,
ekAstitvanirvR^ittatvAditi.. 40..
AbhiNisudodhimaNakevalANi NANANi pa.nchabheyANi.
kumadisudavibha.ngANi ya tiNNi vi NANehi.n sa.njutte.. 41..
AbhinibodhikashrutAvadhimanaHparyayakevalAni j~nAnAni pa~nchabhedAni.
kumatishrutavibha~N.hgAni cha trINyapi j~nAnaiH sa.nyuktAni.. 41..
-----------------------------------------------------------------------------
gAthA 40
anvayArthaH– [j~nAnen cha darshanen sa.nyuktaH] j~nAn aur darshanase sa.nyukta aisA [khalu dvividhaH]
vAstavame.n do prakArakA [upayogaH] upayog [jIvasya] jIvako [sarvakAlam] sarva kAl [ananyabhUta.n]
ananyarUpase [vijAnIhi] jAno.
TIkAH– AtmakA chaitanya–anuvidhAyI [arthAt chaitanyakA anusaraN karanevAlA] pariNAm so
upayog hai. vah bhI doe prakArakA hai–j~nAnopayog aur darshanopayoga. vahA.N, visheShako grahaN karanevAlA
j~nAn hai aur sAmAnyako grahaN karanevAlA darshan hai [arthAt visheSh jisame.n pratibhAsit ho vah j~nAn
hai aur sAmAnya jisame.n pratibhAsit ho vah darshan hai]. aur upayog sarvadA jIvase apR^ithagbhUt hI
hai, kyo.nki ek astitvase rachit hai.. 40..
gAthA 41
anvayArthaH– [AbhinibodhikashrutAvadhimanaHparyayakevalAni] Abhinibodhik [–mati], shrut, avadhi,
manaHparyay aur keval–[j~nAnAni pa~nchabhedAni] is prakAr j~nAnake pA.Nch bhed hai.n; [kumatishrutavibha~N.hgAni cha]
aur kumati, kushrut aur vibha.ng–[trINi api] yah tIn [aj~nAn] bhI [j~nAnaiH] [pA.Nch] j~nAnake sAth
[sa.nyuktAni] sa.nyukta kiye gaye hai.n. [is prakAr j~nAnopayogake ATh bhed hai.n.]
--------------------------------------------------------------------------
apR^ithagbhUt = abhinna. [upayog sadaiv jIvase abhinna hI hai, kyo.nki ve ek astitvase niShpanna hai.
mati, shrut, avadhi, manaH, keval–pA.nch bhedo j~nAnanA;
kumati, kushrut, vibha.ng–traN paN j~nAn sAthe jo.DvA.n. 41.