Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >

Tiny url for this page: http://samyakdarshan.org/GcwD5RQ
Page 77 of 264
PDF/HTML Page 106 of 293


This shastra has been re-typed and there may be sporadic typing errors. If you have doubts, please consult the published printed book.

Hide bookmarks
background image
kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–pa.nchAstikAyavarNan
[
77
paramanogata.n mUrtadravya.n vikala.n visheSheNAvabudhyate tanmanaHparyayaj~nAnam, yatsakalAvaraNAtya.ntakShaye
keval ev mUrtAmUrtadravya.n sakala.n visheSheNAvabudhyate tatsvAbhAvika.n kevalaj~nAnam.
mithyAdarshanodayasahacharitamAbhinibodhikaj~nAnamev kumatij~nAnam, mithyAdarshanoday–sahacharita.n
shrutaj~nAnamev kushrutaj~nAnam, mithyAdarshanodayasahacharitamavadhij~nAnamev vibha~N.hgaj~nAnamiti svarUpAbhidhAnam.
ittha.n matij~nAnAdij~nAnopayogAShTaka.n vyAkhyAtam.. 41..
-----------------------------------------------------------------------------
visheShataH avabodhan karatA hai vah svAbhAvik kevalaj~nAn hai, [6] mithyAdarshanake udayake sAthakA
Abhinibodhikaj~nAn hI kumatij~nAn hai, [7] mithyAdarshanake udayake sAthakA shrutaj~nAn hI kushrutaj~nAn hai,
[8] mithyAdarshanake udayake sAthakA avadhij~nAn hI vibha.ngaj~nAn hai. – is prakAr [j~nAnopayogake
bhedo.nke] svarUpakA kathan hai.
is prakAr matij~nAnAdi ATh j~nAnopayogo.nkA vyAkhyAn kiyA gayA.
bhAvArthaH– pratham to, nimnAnusAr pA.Nch j~nAno.nkA svarUp haiH–

nishchayanayase akhaNDa–ek–vishuddhaj~nAnamay aisA yah AtmA vyavahAranayase sa.nsArAvasthAme.n karmAvR^itta
vartatA huA, matij~nAnAvaraNakA kShayopasham hone par, pA.Nch indriyo.n aur manase mUrta–amUrta vastuko
vikalparUpase jo jAnatA hai vah matij~nAn hai. vah tIn prakArakA haiH upalabdhirUp, bhAvanArUp aur
upayogarUpa. matij~nAnAvaraNake kShayopashamase janit arthagrahaNashakti [–padArthako jAnanekI shakti] vah
upalabdhi hai, jAne hue padArthakA punaH punaH chi.ntan vah bhAvanA hai aur ‘yah kAlA hai,’ ‘yah pIlA hai
’ ityAdirUpase arthagrahaNavyApAr [–padArthako jAnanekA vyApAr] vah upayog hai. usI prakAr vah
[matij~nAn] avagrah, IhA, avAy aur dhAraNArUp bhedo.n dvArA athavA koShThabuddhi, bIjabuddhi,
padAnusArIbuddhi tathA sa.nbhinnashrotR^itAbuddhi aise bhedo.n dvArA chAr prakArakA hai. [yahA.N, aisA tAtparya grahaN
karanA chAhiye ki nirvikAr shuddha anubhUtike prati abhimukh jo matij~nAn vahI upAdeyabhUt ananta
sukhakA sAdhak honese nishchayase upAdey hai, usake sAdhanabhUt bahira.ng matij~nAn to vyavahArase upAdey
hai.]