82
dvayorapyabhinnapradeshatvenaikakShetratvAt, dvayorapyekasamayanirvR^ittatvenaikakAlatvAt, dvayorapyekasvabhAv– tvenaikabhAvatvAt. na chaivamuchyamAnepyekasminnAtmanyAbhinibodhikAdInyanekAni j~nAnAni virudhya.nte, dravyasya vishvarUpatvAt. dravya.n hi sahakramapravR^ittAna.ntaguNaparyAyAdhAratayAna.ntarUpatvAdekamapi vishva– rUpamabhidhIyat iti.. 43..
davvANa.ntiyamadhavA davvAbhAva.n pakuvva.nti.. 44..
dravyAna.ntyamathavA dravyAbhAva.n prakR^irvanti.. 44..
----------------------------------------------------------------------------- dono.nko ekadravyapanA hai, dono.nke abhinna pradesh honese dono.nko ekakShetrapanA hai, dono.n ek samayamee.n rache jAte honese dono.nko ekakAlapanA hai, dono.nkA ek svabhAv honese dono.nko ekabhAvapanA hai. kintu aisA kahA jAne par bhI, ek AtmAme.n Abhinibodhik [–mati] Adi anek j~nAn virodh nahI.n pAte, kyo.nki dravya vishvarUp hai. dravya vAstavame.n sahavartI aur kramavartI aise ananta guNo.n tathA paryAyo.nkA AdhAr honeke kAraN anantarUpavAlA honese, ek hone par bhI, 1vishvarUp kahA jAtA hai .. 43..
anvayArthaH– [yadi] yadi [dravya.n] dravya [guNataH] guNo.nse [anyat cha bhavati] anya [–bhinna] ho [guNAH cha] aur guN [dravyataH anye] dravyase anya ho to [dravyAna.ntyam] dravyakI anantatA ho [athavA] athavA [dravyAbhAva.n] dravyakA abhAv [prakurvanti] ho.
TIkAH– dravyakA guNo.nse bhinnatva ho aur guNo.nkA dravyase bhinnatva ho to doSh AtA hai usakA yah kathan hai. -------------------------------------------------------------------------- 1. vishvarUp = anekarUpa. [ek dravya sahavartI ananta guNo.nkA aur kramavartI ananta paryAyo.nkA AdhAr honeke
anek j~nAnAtmak honeme.n virodh nahI.n hai.]
to thAy dravya–anantatA vA thAy nAsti dravyanI. 44.