ananyakR^itatva.n karmaNA.n vaichikryasyAtroktam.
yathA hi svayogyacha.ndrArkaprabhopala.nbhe. sa.ndhyAbhre.ndrachApapariveShaprabhR^itibhirbahubhiH prakAraiH pudgal– ska.ndhavikalpAH ka.nrtrataranirapekShA evotpadya.nte, tathA svayogyajIvapariNAmopala.nbhe j~nAnAvaraNaprabhR^iti– bhirbahubhiH prakAraiH karmANyapi ka.nrtrataranirapekShANyevotpadya.nte iti.. 66..
kAle vijujjamANA sahadukkha.n di.nti bhu.nja.nti.. 67..
kAle viyujyamAnAH sukhaduHkha.n dadati bhu~njanti.. 67..
-----------------------------------------------------------------------------
is prakAr, jIvase kiye gaye binA hI pudgal svaya.n karmarUpase pariNamit hote hai.n.. 65..
anvayArthaH– [yathAH] jis prakAr [pudgaladravyANA.n] pudgaladravyo.n.nkI [bahuprakAraiH] anek prakArakI [ska.ndhanirvR^ittiH] skandharachanA [paraiH akR^itA] parase kiye gaye binA [draShTA] hotI dikhAI detI hai, [tathA] usI prakAr [karmaNA.n] karmo.nkI bahuprakAratA [vijAnIhi] parase akR^it jAno.
TIkAH– karmo.nkI vichitratA [bahuprakAratA] anya dvArA nahI.n kI jAtI aisA yahA.N kahA hai.
jis prakAr apaneko yogya cha.ndra–sUryake prakAshakI upalabdhi hone par, sa.ndhyA–bAdal indradhanuSh–prabhAmaNDaL ityAdi anek prakArase pudgalaska.ndhabhed anya kartAkI apekShAke binA hI utpanna hote hai.n, usI prakAr apaneko yogya jIv–pariNAmakI upalabdhi hone par, j~nAnAvaraNAdi anek prakArake karma bhI anya kartAkI apekShAke binA hI utpanna hote hai.n.
bhAvArthaH– karmokI vividh prakR^iti–pradesh–sthiti–anubhAgarUp vichitratA bhI jIvakR^it nahI.n hai, pudgalakR^it hI hai.. 66..
--------------------------------------------------------------------------
kALe viyog lahe tadA sukhaduHkh Ape–bhogave. 67.
110