kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–pa.nchAstikAyavarNan
anyAkR^itakarmasa.nbhUtiprakAroktiriyam. AtmA hi sa.nsArAvasthAyA.n pAriNAmikachaitanyasvabhAvamaparityajannevAnAdiba.ndhanabaddhatvAd– nAdimoharAgadveShasnigdhairavishuddhairev bhAvairvivartate. sa khalu yatra yadA moharUpa.n rAgarUpa.n dveSharUpa.n vA svasya bhAvamArabhate, tatra tadA tamev nimittIkR^itya jIvapradesheShu parasparAvagAhenAnupraviShTA svabhAvairev pudgalAH karmabhAvamApadya.nt iti.. 65..
akadA parehi.n diTThA tah kammANa.n viyANAhi.. 66..
akR^itA parairdraShTA tathA karmaNA.n vijAnIhi.. 66..
-----------------------------------------------------------------------------
anvayArthaH– [AtmA] AtmA [svabhAva.n] [moharAgadveSharUp] apane bhAvako [karoti] karatA hai; [tatra gatAH pudgalAH] [tab] vahA.N rahanevAle pudgal [svabhAvaiH] apane bhAvo.nse [anyonyAvagAhAvagADhAH] jIvame.n [vishiShTa prakArase] anyonya–avagAharUpase praviShTa hue [karmabhAvam gachChanti] karmabhAvako prApta hote hai.n.
TIkAH– anya dvArA kiye gaye binA karmakI utpatti kis prakAr hotI hai usakA yah kathan hai.
AtmA vAstavame.n sa.nsAr–avasthAme.n pAriNAmik chaitanyasvabhAvako Cho.De binA hI anAdi bandhan dvArA baddha honese anAdi moharAgadveSh dvArA snigdha aise avishuddha bhAvo.n.nrUpase hI vivartanako prApta hotA hai [– pariNamit hotA hai]. vah [sa.nsArastha AtmA] vAstavame.n jahA.N aur jab moharUp, rAgarUp yA dveSharUp aise apane bhAvako karatA hai. vahA.N aur us samay usI bhAvako nimitta banAkar pudgal apane bhAvo.nse hI jIvake pradesho.nme.n [vishiShTatApUrvak] paraspar avagAharUpase praviShTa hue karmabhAvako prApta hote hai.n.
bhAvArthaH– AtmA jis kShetrame.n aur jis kAlame.n ashuddha bhAvarUp pariNamit hotA hai, usI kShetrame.n sthit kArmANavargaNArUp pudgalaska.ndh usI kAlame.n svaya.n apane bhAvo.nse hI jIvake pradesho.nme.n visheSh prakArase paraspar– avagAharUpase praviShTa hue karmapaneko prApta hote hai.n. -------------------------------------------------------------------------- snigdha=chIkane; chIkanAIvAle. [moharAgadveSh karmaba.ndhame.n nimitabhUt honeke kAraN unhe.n snigdhatAkI upamA dI
parathI akR^it, te rIt jANo vividhatA karmo taNI. 66.