Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 66.

< Previous Page   Next Page >


Page 109 of 264
PDF/HTML Page 138 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–pa.nchAstikAyavarNan

[
109

anyAkR^itakarmasa.nbhUtiprakAroktiriyam. AtmA hi sa.nsArAvasthAyA.n pAriNAmikachaitanyasvabhAvamaparityajannevAnAdiba.ndhanabaddhatvAd– nAdimoharAgadveShasnigdhairavishuddhairev bhAvairvivartate. sa khalu yatra yadA moharUpa.n rAgarUpa.n dveSharUpa.n vA svasya bhAvamArabhate, tatra tadA tamev nimittIkR^itya jIvapradesheShu parasparAvagAhenAnupraviShTA svabhAvairev pudgalAH karmabhAvamApadya.nt iti.. 65..

jah puggaladavvANa.n bahuppayArehi.n kha.ndhaNivvattI.
akadA parehi.n diTThA tah kammANa.n
viyANAhi.. 66..

yathA pudgaladavyANA.n bahuprakAraiH ska.ndhanivR^ittiH.
akR^itA parairdraShTA tathA karmaNA.n vijAnIhi.. 66..

-----------------------------------------------------------------------------

gAthA 65

anvayArthaH– [AtmA] AtmA [svabhAva.n] [moharAgadveSharUp] apane bhAvako [karoti] karatA hai; [tatra gatAH pudgalAH] [tab] vahA.N rahanevAle pudgal [svabhAvaiH] apane bhAvo.nse [anyonyAvagAhAvagADhAH] jIvame.n [vishiShTa prakArase] anyonya–avagAharUpase praviShTa hue [karmabhAvam gachChanti] karmabhAvako prApta hote hai.n.

TIkAH– anya dvArA kiye gaye binA karmakI utpatti kis prakAr hotI hai usakA yah kathan hai.

AtmA vAstavame.n sa.nsAr–avasthAme.n pAriNAmik chaitanyasvabhAvako Cho.De binA hI anAdi bandhan dvArA baddha honese anAdi moharAgadveSh dvArA snigdha aise avishuddha bhAvo.n.nrUpase hI vivartanako prApta hotA hai [– pariNamit hotA hai]. vah [sa.nsArastha AtmA] vAstavame.n jahA.N aur jab moharUp, rAgarUp yA dveSharUp aise apane bhAvako karatA hai. vahA.N aur us samay usI bhAvako nimitta banAkar pudgal apane bhAvo.nse hI jIvake pradesho.nme.n [vishiShTatApUrvak] paraspar avagAharUpase praviShTa hue karmabhAvako prApta hote hai.n.

bhAvArthaH– AtmA jis kShetrame.n aur jis kAlame.n ashuddha bhAvarUp pariNamit hotA hai, usI kShetrame.n sthit kArmANavargaNArUp pudgalaska.ndh usI kAlame.n svaya.n apane bhAvo.nse hI jIvake pradesho.nme.n visheSh prakArase paraspar– avagAharUpase praviShTa hue karmapaneko prApta hote hai.n. -------------------------------------------------------------------------- snigdha=chIkane; chIkanAIvAle. [moharAgadveSh karmaba.ndhame.n nimitabhUt honeke kAraN unhe.n snigdhatAkI upamA dI

jAtI hai. isaliye yahA.N avishuddha bhAvo.nko ‘moharAgadveSh dvArA snigdha’ kahA hai.]

jyam ska.ndharachanA bahuvidhA dekhAy Che pudgal taNI
parathI akR^it, te rIt jANo vividhatA karmo taNI. 66.