Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 15 of 293

 

background image
astikAyo.n aur padArtho.nke nirUpaNake pashchAt shAstrame.n mokShamArgasUchak chUlikA hai. yah antim
adhikAr, shAstrarUpI ma.ndir par ratnakalash bhA.Nti shobhA detA hai. adhyAtmarasik AtmArthI jIvo.nkA
yah ati priy adhikAr hai. is adhikArakA rasAsvAdan karate hue mAno.n unhe.n tR^ipti hI nahI.n hotI.
isame.n mukhyataH vItarAg chAritrakA–svasamayakA–shuddhamunidashAkA–pAramArthik mokShamArgakA bhAvavAhI madhur
pratipAdan hai, tathA muniko sarAg chAritrakI dashAme.n A.nshik shuddhike sAth sAth kaise shubh bhAvo.nkA
sumel avashya hotA hI hai usakA bhI spaShTa nirdesh hai. jinake hR^idayame.n vItarAgatAkI bhAvanA kA ma.nthan
hotA rahatA hai aise shAstrakAr aur TIkAkAr munI.ndro.nne is adhikArame.n mAno.n shA.nt vItarAg rasakI
saritA pravAhit kI hai. dhIr gambhIr gatise bahatI huI us shA.ntarasakI adhyAtmaga.ngAme.n snAn karanese
tattvajij~nAsu bhAvuk jIv shItalatAbhIbhUt hote hai.n aur unakA hR^iday shA.nt–shA.nt hokar muniyo.nkI
AtmAnubhavamUlak sahajashuddha udAsIn dashAke prati bahumAnapUrvak namit ho jAtA hai. is adhikAr par
manan karanese supAtra mumukShu jIvo.n ko samajhame.n AtA hai ki ‘shuddhAtmadravyake Ashrayase sahaj dashAkA
a.nsh pragaT kiye binA mokShake upAyakA a.nsh bhI prApta nahI.n hotA.
is pavitra shAstrake kartA shrImadbhagavatkundakundAchAryadevake prati pUjya gurudev (shrI
kAnajIsvAmI) ko apAr bhakti hai. ve aneko.n bAr kahate hai ki –‘‘shrI samayasAr, niyamasAr,
pravachanasAr, pa.nchAstikAyasa.ngrah Adi shAstrokI pratyek gAthAme.n divyadhvanikA sa.ndesh hai. in gAthAo.nme.n
itanI apAr gaharAI hai ki use mApate hue apanI hI shaktikA mAp nikal AtA hai. in sAraga.nbhIr
shAstro.nke rachayitA param kR^ipAlu achAryabhagavAnakI koI param alaukik sAmarthya hai. param adbhUt
sAtishay a.ntarbAhya yogo.nke binA in shAstro.nkI rachanA shakay nahI.n hai. in shAstro.nkI vANI tarate hue
puruShakI vANI hai aisA ham spaShTajAnate hai.n. inakI pratyek gAthA ChaThThe–sAtave.n guNasthAname.n jhulanevAle
mahAmunIke AtmAnubhavame.nse pragaT huI hai. in shAstro.nke rachayitA bhagavAn kundakundAchAryadev
mahAvidehakShetrame.n sarvaj~na vItarAg shrI sIma.ndharabhagavAnake samavasaraName.n gaye the aur ve vahA.N ATh din tak
rahe the yah bAt yathAtathya hai, akSharashaH satya hai, pramANasiddha hai. un paramopakArI AchAryabhagavAn dvArA
rache gaye samayasArAdi shAstro.nme.n tIrtha.nkaradevakI U.N
kAradhvanime.nse nIkalA huA upadesh hai.’’
is shAstrame.n bhagavAn kundakundAchAryadevakI prAkR^it gAthAo.n par samayaAkhyA nAmak sa.nskR^it
TIkAke lekhak (lagabhag vikram sa.nvatakI 10 vI.n shatAdbIme.n ho gaye) shrI amR^itacha.ndrAchAryadev hai. jis–
prakAr is shAstrake mUl kartA alaukik puruSh hai.n usI prakAr usake TIkAkAr bhI mahAsamartha AchArya
hai.n; unho.nne samayasArakI tathA pravachanasArakI TIkA bhI likhI hai aur tattvArthasAr, puruShArthasiddhayupAy
Adi svata.ntra gra.nth bhI rache hai.n. unakI TIkAo.n jaisI TIkA abhI tak anya kisI jain gra.nthakI nahI.n
likhI gayI hai. unakI TIkAai.n pa.DhnevAle unakI adhyAtmarasikatA, AtmAnubhav, prakhar vidvattA,
vastusvarUpakI nyAyase siddha karanekI asAdhAraN shakti, jinashAsanakA sAtishay agAdh j~nAn,
nishchay–vyavahArakA sa.ndhibaddha nirUpaN karanekI viral shakti eva.n uttam kAvyashaktikI sampUNar pratIti
ho jAtI hai. ati sa.nkShepame.n ga.nbhIr rahasya bhar denekI unakI shakti vidvAno.nko Ashcharyachakit kar detI
hai. unakI daivI TIkAai.n shrutakevalIke vachan samAn hai.n. jis prakAr mUl shAstrakAranake shAstra anubhav–
yukti Adi samasta samR^iddhise samR^iddha hai.n usI prakAr TIkAkArakI TIkAai.n bhI u
na–una sarva samR^iddhiyo.nse
vibhUShit hai.n. shAsanamAnya bhagavAn kudakundAchAryadene is kalikAlame.n jagadguru tIrtha.nkaradev jaisA kArya
kiyA hai aur shrI amR^itacha.ndrAchAryadene va–mAno.n ve kundakundabhagavAnake hR^idayame.n praviShTa ho gaye ho.n