so Neo paramANU pariNAmaguNo sayamasadre.. 78..
AdeshamAtramUrttaH dhAtuchatuShkasya kAraNa.n yastu.
sa j~neyaH paramANuH. pariNAmaguNaH svayamashabdaH.. 78..
paramANUnA.n jAtya.ntaratvanirAso.ayam.
paramaNorhi mUrtatvaniba.ndhanabhUtAH sparsharasa.ngadhavarNA AdeshamAtreNaiv bhidya.nte; vastuvastu yathA tasya sa ev pradesh AdiH sa ev madhya.n, sa evA.ntaH iti, eva.n dravyaguNayoravibhaktapradeshatvAt ya ev paramANoH -----------------------------------------------------------------------------
anvayArthaH– [yaH tu] jo [AdeshamAtramUrtaH] AdeshamAtrase mUrta hai. [arthAt mAtra bhedavivakShAse mUrtatvavAlA kahalAtA hai] aur [dhAtuchatuShkasya kAraNa.n] jo [pR^ithvI Adi] chAr dhAtuo.nkA kAraN hai [saH] vah [paramANuH j~neyaH] paramANu jAnanA – [pariNAmaguNaH] jo ki pariNAmaguNavAlA hai aur [svayam ashabdaH] svaya.n ashabda hai.
TIkAH– paramANu bhinna bhinna jAtike honekA yah khaNDan hai.
mUrtatvake kAraNabhUt sparsha–ras–ga.ndh–varNakA, paramANuse AdeshamAtra dvArA hI bhed kiyA jAtA haie; vastutaH to jis prakAr paramANukA vahI pradesh Adi hai, vahI madhya hai aur vahI anta hai; usI prakAr dravya aur guNake abhinna pradesh honese, jo paramANukA pradesh hai, vahI sparshakA hai, vahI rasakA hai, vahI ga.ndhakA hai, vahI rUpakA hai. isaliye kisI paramANume.n ga.ndhaguN kam ho, kisI paramANume.n ga.ndhaguN aur rasaguN kam ho, kisI paramANume.n ga.ndhaguN, rasaguN aur rUpaguN kam ho, -------------------------------------------------------------------------- Adesh=kathan [mAtra bhedakathan dvArA hI paramANuse sparsha–ras–ga.ndh–varNakA bhed kiyA jAtA hai, paramArthataH to
te jANavo paramANu– je pariNAmI, Ap ashabda Che. 78.
124