Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 81.

< Previous Page   Next Page >


Page 130 of 264
PDF/HTML Page 159 of 293

 

] pa.nchAstikAyasa.ngrah
[bhagavAnashrIkundakunda

pUrvikAyAH kShetrasa.nkhyAyAH eken pradeshenaikAkAshapradeshAtivartitadgatipariNAmAvachChinnasamayapUrvikAyA kAlasa.nkhyAyAH aikan pradeshen padvivartijaghanyavarNAdibhAvAvabodhapUrvikAyA bhAvasa.nkhyAyAH pravibhAg– karaNAt pravibhaktA sa.nkhyAyA apIti.. 80..

eyarasavaNNaga.ndha.n dophAsa.n saddakAraNamasadda.n.
kha.ndha.ntarida.n davva.n paramANu
ta.n viyANAhi.. 81..
ekarasavarNaga.ndha.n dvisparsha shabdakAraNamashabdam.
ska.ndhA.ntarita.n dravya.n paramANu.n ta.n vijAnihi.. 81..

paramANudravye guNaparyAyavR^ittiprarUpaNametat.

sarvatrApi paramANau rasavarNaga.ndhasparshAH sahabhuvo guNAH. te cha kramapravR^ittaistatra svaparyAyairvartante. tathA hi– pa~nchAnA.n rasaparyAyANAmanyatamenaikenaikadA raso vartate. -----------------------------------------------------------------------------

gAthA 81

anvayArthaH– [ta.n paramANu.n] vah paramANu [ekarasavarNaga.ndh] ek rasavAlA, ek varNavAlA, ek ga.ndhavAlA tathA [dvisparshe] do sparshavAlA hai, [shabdakAraNam] shabdakA kAraN hai, [ashabdam] ashabda hai aur [ska.ndhA.ntarita.n] skandhake bhItar ho tathApi [dravya.n] [paripUrNa svata.ntra] dravya hai aisA [vijAnIhi] jAno.

TIkAH– yah, paramANudravyame.n guN–paryAy vartanekA [guN aur paryAy honekA] kathan hai.

sarvatra paramANume.n ras–varNa–ga.ndh–sparsha sahabhAvI guN hote hai; aur ve guN usame.n kramavartI nij paryAyo.n sahit vartate hai.n. vah is prakAraH– pA.Nch rasaparyAyome.nse ek samay koI ek [rasaparyAy] sahit ras vartatA hai; pA.Nch varNaparyAyo.nme.nse ek samay kisI ek [varNaparyAy] sahit varNa vartatA hai ; --------------------------------------------------------------------------

ek ja varaN–ras–ga.ndh ne be sparshayut paramANu Che,
te shabdahetu, ashabda Che, ne ska.ndhamA.n paN dravya Che. 81.

130