Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 121.

< Previous Page   Next Page >


Page 179 of 264
PDF/HTML Page 208 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapa.nchavarNan

[
179

uktajIvaprapa.nchopasa.nhAro.ayam.

ete hyuktaprakArAH sarve sa.nsAriNo dehapravIchArAH, adehapravIchArA bhagava.ntaH siddhAH shuddhA jIvAH. tatra dehapravIchAratvAdekaprakAratve.api sa.nsAriNo dviprakArAH bhavyA abhavyAshcha. te shuddha– svarUpopalambhashaktisadbhAvAsadbhAvAbhyA.n pAchyApAchyamudgavadabhidhIya.nt iti.. 120..

Na hi i.ndiyANi jIvA kAyA puN ChappayAr paNNattA.
ja.n havadi tesu NANa.n jIvo tti ya ta.n parUve.nti.. 121..

na hIndriyANi jIvAH kAyAH punaH ShaTprakArAH praj~naptAH.
yadbhavati teShu j~nAna.n jIv iti cha tatprarUpayanti.. 121..

----------------------------------------------------------------------------- [sa.nsAriNAH] sa.nsArI [bhavyAH abhavyAH cha] bhavya aur abhavya aise do prakArake hai.n.

TIkAH– yah ukta [–pahale kahe gaye] jIvavistArakA upasa.nhAr hai.

jinake prakAr [pahale] kahe gaye aise yah samasta sa.nsArI dehame.n vartanevAle [arthAt dehasahit] hai.n; dehame.n nahI.n vartanevAle [arthAt deharahit] aise siddhabhagavanta hai.n– jo ki shuddha jIv hai. vahA.N, dehame.n vartanekI apekShAse sa.nsArI jIvo.nkA ek prakAr hone par bhI ve bhavya aur abhavya aise do prakArake hai.n. ‘1pAchya’ aur ‘2apAchya’ mU.NgakI bhA.Nti, jiname.n shuddha svarUpakI 3upalabdhikI shaktikA sadbhAv hai unhe.n ‘bhavya’ aur jiname.n shuddha svarUpakI upalabdhikI shaktikA asadbhAv hai unhe.n ‘abhavya’ kahA jAtA hai.n .. 120..

gAthA 121

anvayArthaH– [na hi i.ndriyANi jIvAH] [vyavahArase kahe jAnevAle ekendriyAdi tathA pR^ithvIkAyikAdi ‘jIvo.n’me.n] indriyA.N jIv nahI.n hai aur [ShaTprakArAH praj~naptAH kAyAH punaH] Chah --------------------------------------------------------------------------

re! i.ndriyo nahi jIv, ShaDvidh kAy paN nahi jIv Che;
Che temanAmA.n j~nAn je bas te ja jIv nirdiShTa Che. 121.

1. pAchya = pakaneyogya; ra.ndhaneyogya; sIjhane yogya; korA na ho aisA.
2. apAchya = nahI.n pakaneyogya; ra.ndhane–sIjhanekI yogyatA rahit; korA.
3. upalabdhi = prApti; anubhava.