abhigachChadu ajjIva.n NANa.ntaridehi.n li.ngehi.n.. 123..
abhigachChatvajIva.n j~nAnA.ntaritairli~N.hgaiH.. 123..
jIvAjIvavyAkhayopasa.nhAropakShepasUchaneyam. -----------------------------------------------------------------------------
bhAvArthaH– sharIr, indriy, man, karma Adi pudgal yA anya koI achetan dravya kadApi jAnate nahI.n hai, dekhate nahI.n hai, sukhakI ichChA nahI.n karate, duHkhase Darate nahI.n hai, hit–ahitame.n pravartate nahI.n hai yA unake phalako nahI.n bhogate; isaliye jo jAnatA hai aur dekhatA hai, sukhakI ichChA karatA hai, duHkhase bhayabhIt hotA hai, shubh–ashubh bhAvo.nme.n pravartatA hai aur unake phalako bhogatA hai, vah, achetan padArtho.nke sAth rahane par bhI sarva achetan padArtho.nkI kriyAo.nse bilakul vishiShTa prakArakI kriyAe.N karanevAlA, ek vishiShTa padArtha hai. isaprakAr jIv nAmakA chaitanyasvabhAvI padArthavisheSh–ki jisakA j~nAnI svaya.n spaShTa anubhav karate hai.n vah–apanI asAdhAraN kriyAo.n dvArA anumey bhI hai.. 122..
anvayArthaH– [evam] isaprakAr [anyaiH api bahukaiH paryAyaiH] anya bhI bahut paryAyo.n.n dvArA [jIvam abhigamya] jIvako jAnakar [j~nAnA.ntaritaiH li~N.hgaiH] j~nAnase anya aise [ja.D.h.h] li.ngo.n.n dvArA [ajIvam abhigachChatu] ajIv jAno.
TIkAH– yah, jIv–vyAkhyAnake upasa.nhArakI aur ajIv–vyAkhyAnake prArambhakI sUchanA hai. --------------------------------------------------------------------------
182