Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 137.

< Previous Page   Next Page >


Page 199 of 264
PDF/HTML Page 228 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapa.nchavarNan

[
199

gurUNAmAchAryAdInA.n rasikatvenAnugamanam–eShaH prashasto rAgaH prashastaviShayatvAt. aya.n hi sthUlalakShyatayA kevalabhaktipradhAnasyAj~nAnino bhavati. uparitanabhUmikAyAmalabdhAspadasyAsthAn– rAganiShedhArtha.n tIvrarAgajvaravinodArtha.n vA kadAchijj~nAnino.api bhavatIti.. 136..

tisida.n va bhukkhida.n vA duhida.n daTThUN jo du duhidamaNo.
paDivajjadi ta.n kivayA tassesA hodi
aNuka.npA.. 137..

tR^iShita.n bubhukShita.n vA duHkhita.n draShTavA yastu duHkhitamanAH.
pratipadyate ta.n kR^ipayA tasyaiShA bhavatyanukampA.. 137..

-----------------------------------------------------------------------------

yah [prashasta rAg] vAstavame.n, jo 1sthUl–lakShyavAlA honese keval bhaktipradhAn hai aise

aj~nAnIko hotA hai; uchcha bhUmikAme.n [–uparake guNasthAno.nme.n] sthiti prApta na kI ho tab, 2asthAnakA rAg rokaneke hetu athavA tIvra rAgajvar haThAneke hetu, kadAchit j~nAnIko bhI hotA hai.. 136..

gAthA 137

anvayArthaH– [tR^iShita.n] tR^iShAtur, [bubhukShita.n] kShudhAtur [vA] athavA [duHkhita.n] duHkhIko [draShTavA]

dekhakar [yaH tu] jo jIv [duHkhitamanAH] maname.n duHkh pAtA huA [ta.n kR^ipayA pratipadyate] usake prati karuNAse vartatA hai, [tasya eShA anukampA bhavati] usakA vah bhAv anukampA hai.

TIkAH– yah, anukampAke svarUpakA kathan hai.

kisI tR^iShAdiduHkhase pI.Dit prANIko dekhakar karuNAke kAraN usakA pratikAr [–upAy] karane kI ichChAse chittame.n AkulatA honA vah aj~nAnIkI anukampA hai. j~nAnIkI anukampA to, nIchalI bhUmikAme.n viharate hue [–svaya.n nIchale guNasthAno.nme.n vartatA ho tab], janmArNavame.n nimagna jagatake -------------------------------------------------------------------------


duHkhit, tR^iShit vA kShudhit dekhI duHkh pAmI man viShe
karuNAthI varte jeh, anuka.npA sahit te jIv Che. 137.

1. aj~nAnIkA lakShya [–dhyey] sthUl hotA hai isaliye use keval bhaktikI hI pradhAnatA hotI hai.

2. asthAnakA = ayogya sthAnakA, ayogya viShayakI orakA ; ayogya padArtho.nkA avalamban lene vAlA.