Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 209 of 264
PDF/HTML Page 238 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapa.nchavarNan

[
209

mukhyanirjarAkAraNopanyAso.ayam.

yo hi sa.nvareN shubhAshubhapariNAmaparamanirodhen yuktaH parij~nAtavastusvarUpaH paraprayojanebhyo vyAvR^ittabuddhiH kevala.n svaprayojanasAdhanodyatamanAH AtmAna.n svopalabhbhenopalabhya guNaguNinorvastu– tvenAbhedAttadev j~nAna.n sva.n svenAvichalitamanAssa.nchetayate sa khalu nitAntanissnehaH prahIN– snehAbhya~N.hgapariShva~N.hgashuddhasphaTikastambhavat pUrvopAtta.n karmarajaH sa.ndhunoti eten nirjarAmukhyatve hetutva.n dhyAnasya dyotitamiti.. 145.. ----------------------------------------------------------------------------- vAstavame.n AtmArthakA prasAdhak [svaprayojanakA prakR^iShTa sAdhak] vartatA huA, [AtmAnam j~nAtvA] AtmAko jAnakar [–anubhav karake] [j~nAna.n niyata.n dhyAyati] j~nAnako nishchalarUpase dhyAtA hai, [saH] vah [karmarajaH] karmarajako [sa.ndhunoti] khirA detA hai.

TIkAH– yah, nirjarAke mukhya kAraNakA kathan hai.
sa.nvarase arthAt shubhAshubh pariNAmake param nirodhase yukta aisA jo jIv, vastusvarUpako [hey–
1

upAdey tattvako] barAbar jAnatA huA paraprayojanase jisakI buddhi vyAvR^itta huI hai aur keval svaprayojan sAdhaneme.n jisakA 2man udyat huA hai aisA vartatA huA, AtmAko svopalabdhise upalabdha

3

karake [–apaneko svAnubhav dvArA anubhav karake], guN–guNIkA vasturUpase abhed honeke kAraN usI

4j~nAnako–svako–sva dvArA avichalapariNativAlA hokar sa.nchetatA hai, vah jIv vAstavame.n atyanta

5niHsneh vartatA huA –jisako 6snehake lepakA sa.ng prakShIN huA hai aise shuddha sphaTikake sta.nbhakI

bhA.Nti–pUrvopArjit karmarajako khirA detI hai. ------------------------------------------------------------------------- 1. vyAvR^itta honA = nivartanA; nivR^itta honA; vimukh honA. 2. man = mati; buddhi; bhAv; pariNAma. 3. udyat honA = tatpar honA ; laganA; udyamava.nt honA ; mu.DnA; DhalanA. 4. guNI aur guName.n vastu–apekShAse abhed hai isaliye AtmA kaho yA j~nAn kaho–dono.n ek hI hai.n. upar jisakA

‘AtmA’ shabdase kathan kiyA thA usIkA yahA.N ‘j~nAn’shabdase kathan kiyA hai. us j~nAname.n–nijAtmAme.n–
nijAtmA dvArA nishchal pariNati karake usakA sa.nchetan–sa.nvedan–anubhavan karanA so dhyAn hai.

5. niHsneh = sneh rahit; moharAgadveSh rahita. 6. sneh = tel; chikanA padArtha; snigdhatA; chikanApana.

sa.nvar sahit, Atmaprayojanano prasAdhak Atmane
jANI, sunishchaL j~nAn dhyAve, te karamaraj nirjare. 145.