Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 239 of 264
PDF/HTML Page 268 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapa.nchavarNan

[
239

ih hi svabhAvaprAtikUlyAbhAvahetuka.n saukhyam. Atmano hi drashi–j~naptI svabhAvaH. tayorviShayapratibandhaH prAtikUlyam. mokShe khalvAtmanaH sarva.n vijAnataH pashyatashcha tadabhAvaH. tatastaddhetukasyAnAkulatvalakShaNasya paramArthasukhasya mokShe.anubhUtirachalitA.asti. ityetadbhavya ev bhAvato vijAnAti, tataH sa ev mokShamArgArhaH. naitadabhavyaH shraddhatte, tataH sa mokShamArgAnarha eveti. ataH katipaye ev sa.nsAriNo mokShamArgArhA na sarva eveti.. 163.. -----------------------------------------------------------------------------

1

vAstavame.n saukhyakA kAraN svabhAvakI pratikUlatAkA abhAv hai. AtmAkA ‘svabhAv’ vAstavame.n

2

drashi–j~napti [darshan aur j~nAn] hai. un dono.nko viShayapratibandha honA so ‘pratikUlatA’ hai. mokShame.n vAstavame.n AtmA sarvako jAnatA aur dekhatA honese usakA abhAv hotA hai [arthAt mokShame.n svabhAvakI pratikUlatAkA abhAv hotA hai]. isaliye usakA abhAv jisakA kAraN hai aise

3

anAkulatAlakShaNavAle paramArtha–sukhakI mokShame.n achalit anubhUti hotI hai. –is prakAr bhavya jIv hI bhAvase jAnatA hai, isaliye vahI mokShamArgake yogya hai; abhavya jIv is prakAr shraddhA nahI.n karatA, isaliye vah mokShamArgake ayogya hI hai.

isase [aisA kahA ki] katipay hI sa.nsArI mokShamArgake yogya hai.n, sarva nahI.n.. 163..

-------------------------------------------------------------------------

4

5

1. pratikUlatA = viruddhatA; viparItatA; UlaTApana.

2. viShayapratibandha = viShayame.n rukAvaT arthAt maryAditapanA. [darshan aur j~nAnake viShayame.n maryAditapanA honA vah svabhAvakI pratikUlatA hai.]

3. pAramArthik sukhakA kAraN svabhAvakI pratikUlatAkA abhAv hai.

4. pAramArthik sukhakA lakShaN athavA svarUp anAkulatA hai.

5. shrI jayasenAchAryadevakR^it TIkAme.n kahA hai ki ‘us ananta sukhako bhavya jIv jAnate hai, upAdeyarUpase shraddhate hai.n aur apane–apane guNasthAnAnusAr anubhav karate hai.n.’